KKB,Türkiye Tarımsal Görünüm Saha Araştırması, Türk çiftçisinin kendisini ifadesinin metnidir.
Bu çalışmada 2022 yılında üreticilerimizin ekonomi içindeki genel davranış ve meyilleri ortaya konulmaktadır.
• Vadeli satış yapan çiftçilerin %68’i bu yıl herhangi bir tahsilat problemi yaşamadığını söylerken, geri kalan kısmı satışın belgeli veya belgesiz olması fark etmeksizin alacaklarının geç ödenmesi veya eksik/hiç ödenmemesini tecrübe ettiğini beyan etmiştir.
• Çok yüksek bulunan bu oranlar çiftçilerde kıymetli evrak bilgisi ve bilincinin artırılması ve Karekodlu Çek Raporu gibi uygulamaların tarımsal ticarette yaygınlaştırılması gerektiğine işaret etmektedir.
• Bu yılki araştırmada tarımsal gelirinden “toplamda memnun”2 olan çiftçiler %19’dan %21’e çıkarken, “toplam memnun olmayan”3 oranı da %56’dan %62’ye yükselmiştir. Her iki gruptaki oran artışına “ne memnun ne değil (kararsız)” olan çiftçi sayısındaki %8’lik düşüş neden olmuştur.
• Görüşülen çiftçi hane halklarının (ailenin diğer üyeleri dâhil) %34’ünün tarımdan başka gelir getirici faaliyeti bulunmamaktadır. Geri kalan %66’nın hanesine ise tarımsal gelire ilave olarak emekli aylığı, diğer işlerden düzenli ücret/maaş, esnaf/tüccarlık gibi gelirler girmektedir.
• Çiftçilere hangi finansman kaynaklarından faydalandıkları sorulduğunda %25’i “hiç birisinden (özkaynak)” cevabı vermektedir. Buna karşın bankadan kredi/kart kullananlar tüm çiftçilerin %60’ını, Tarım Kredi Kooperatifi’nden (TKK) kredi kullananlar ise %27’sini oluşturmuştur. 2022’de tarımsal kredi pazarının %70 büyümesinin bir teyidi olarak, bankalar ve TKK’den kredi kullananların oranları geçen yıla göre belirgin şekilde artmıştır.
• . Bankalardan kredi kullanan çiftçilerin %83’ü kredisini tarımsal işletme giderlerinin finansmanı, %51’i yatırım finansmanı amacıyla kullanırken, %15’i tarım-dışı ihtiyaçlar için kullandığını belirtmiştir. Yatırım kredisi kullananlar en çok traktör/makine alımı (%63), arazi alımı (%22) ve damızlık hayvan alımı (%16) amacıyla kredi kullandıklarını belirtmiştir.
• Tarım dışı kredi kullananların %67’si ev/aile ihtiyaçları, %22’si mevcuttaki başka bir krediyi ödeme, %19’u ise araba/konut alımı için kredi kullandığını belirtmiştir. 24. Banka kredisi kullanan çiftçilerin %51’i tek bir banka, %32’si iki banka, %9’u ise üç banka ile kredili çalışmaktadır. Çiftçi başına kredi kullanılan ortalama banka sayısı 2022’de geçen yıla göre 1,6’dan 1,8’e yükselmiştir.
• Kredi kullanmayan çiftçilere nedenleri sorulduğunda %50’si ihtiyaç duymadığını belirtirken, %31’i yüksek faiz ve masrafları gerekçe göstermiştir. Faize girmek istemediğini/karşı olduğunu belirten çiftçiler ise geçen yıl olduğu gibi çiftçilerin %21’ini oluşturmuştur. Bu durum tarımda faizsiz finansal enstrümanlara yönelik bir potansiyel olarak algılanmaktadır.
• Görüşülen çiftçilerden %52’si son 3 yıl içinde hiç TARSİM tarım sigortası tecrübesi olmadığını belirtirken, geri kalan %48’i en az bir kere sigorta yaptırmıştır. Tüm çiftçilerin %21’i ise sigorta yaptırmasına ilave olarak TARSİM’e hasar bildirimi yapma tecrübesi yaşamıştır.
• TARSİM yaptırmayan çiftçilere gerekçeleri sorulduğunda %55’inin TARSİM’i pahalı, %35’inin ise “gereksiz” bulduğu anlaşılmıştır. Çiftçilerin %31’i ise hasar olduğunda “eksik ödeme/ödememe” nedeniyle sigorta yaptırmadığını belirtmiştir. Bu sonuçlar ülkemizde TARSİM bilincinin artırılması ve yanlış algıların düzeltilmesi açısından ele alınması gereken noktalara işaret etmektedir.
• Bu yıl görüşülen çiftçilerde akıllı cep telefonu sahipliği %82, klasik cep telefonu (internetsiz, feature phone) ise %18 ölçülmüştür. PC, laptop ve tablet sahibi olan çiftçiler sırasıyla %23, %10 ve %3 olarak bulunmuştur.
• Geçtiğimiz yıl çiftçilerin %23’ü internet kullanmadığını söylerken, bu yıl oran %20’ye düşmüştür. Çiftçilerin %78’i ise internete cep telefonu ile bağlandığını belirtmiştir.
• Çiftçilerin mevcutta kullandığı dijital bilgi servislerinde “zirai hava ve meteorolojik bilgi servisleri” (%79), “tarımsal haberler” (%52) ve “ürün/girdi fiyatları” (%30) başı çekmiştir. Bu yıl “ürünler/üretim teknikleri” (%19) ve “hastalık ve zararlılar” (%17) geçen yıla göre belirgin biçimde düşmüştür. Bu düşüşte tarım sektöründe agronomik (üretime dayalı), ekolojik (iklimsel) ve biyolojik problemlerin de 2022’de azalmış olmasının etkili olduğu düşünülmektedir.
• Çiftçilere “mevcutlara ilave olarak” hangi dijital servislere ilgi duydukları/ihtiyaç hissettikleri sorulduğunda ise ilk üç sırayı “ürün/girdi fiyatları” (%33), “uydudan arazi takibi” (%24) “internetten/cepten tarımsal soru sorma” (%21) paylaşmıştır. Geçtiğimiz yıl son sıralarda olan “ürün/girdi fiyatları” bu yıl en çok talep gören servis olmuştur. Bu durumun 2022’de ürün ve girdi fiyatlarının çok sık değişmesi ve yükselmesinden kaynaklı olduğu tahmin edilmektedir. Diğer yandan 2020 ve geçtiğimiz yıla göre büyük ölçüde irtifa kaybeden “uydudan arazi takibi” ve “internetten/cepten soru sorma” servislerinin artık “yeni” vasıflarını kaybettikleri anlaşılmaktadır. Kaynak:KKB,Türkiye Tarımsal Görünüm Saha Araştırması.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.