Ekonomik ve Ticari Bir Tarım Ürünü Olarak İncir-3

Aydın vilayet salnameleri incir ticareti, üretim-ticaret ilişkileri ve ticari incirin değeri hakkında bize bazı bilgiler vermektedir:

“ İncirde mahsulâtın pek cüzi miktarı taze olarak istihlâk olunup kısm-ı âtisi kuru olarak torba, kasa ve sandıklara basılıp ihraç olunmakta, bu yüzden senevi 330 000 Lira kadar hasılat olmaktadır…”(103).

1890-1891’den 1900 yılına ulaştığımızda incir ihracatının büyük oranda arttığını görmekteyiz. Bunun nedeni dış talep olduğu kadar da demiryolunun incir ihracatında Sarayköy-İzmir arasında hak ettiği payı almış olmasıdır.

“Aydın Kasabasında 32 bin dönüm arazide senevî 16 bin kile-i İstanbul hazetta(?),ve 3 bin dönümde 2 bin 500 kile galaf zahire, 25 bin dönümde 32 bin 500 kile çavdar,100 dönümde 100 kile kum darı, 6 bin dönümde 2 bin 500 kile burçak, 4 bin dönümde 2 bin 500 kile akdarı, 500 dönümde 400 kile bakla, 150 dönümde 350 kile susam, 50 dönümde 150 kile nohut, zira edilir. Ve 8 500 dönümde 700 bin atik kıyye çekirdekli pamuk, 32 bin dönüm arazide 170 bin kile arpa ve senevî 120 bin kantar incir,30 bin kantar hurda incir husule gelir. Ve mahsulât-ı mezkure alınır, satılır.”(104)

Dâhil-i kazada (Aydın) geliyetle zira olunan hububat ve mahsulât-ı saire ve bazı tafsilat:

16 000 İstanbul kilesiyle hınta(buğday),

Ve 35 000 dönümde alaf(yulaf),

65 200 dönümde 32 650 kile çavdar,

150 dönümde 200 kile kum darısı,

6 500 dönümde 3000 kile burçak,

4 500 dönümde 4 500 kile akdarı,

150 dönümde 450 kile susam,

50 dönümde 150 kile nohut,

550 dönümde 450 kile bakla zira edilir

8 400 dönümde 700 000 atik kantar çekirdekli pamuk,

2 000 sak palamut,

Eşcarında 22 bin 500 kıyye palamut,

50 bin dönüm arazide 200 bin kile arpa,

Senevî 120 bin kantar incir ve 30 bin kantar hurda incir husule gelir*(105).

Ziraat umumiyetle usul-u Atike üzere olup bazı mahallerde Avrupa ve Amerika’dan celp edilen nev-i icad ziraat edevatı kullanılmakta ve bir taraftan çoğalmaktadır. Bâlada beyan olunan mahsulatından başka Aydın Kasabasında geliyetli zeytin dahi hâsıl olur. Mahsulâttan en ziyade ihracat olan arpa, hınta, incir, palamut, çavdar, susam olup… İzmir’e sevk olunur”(106).

“ Dâhil-i Kazada geliyetle zira olunan hububat ve mahsulât ve saire bazı tafsilat:

Aydın Kasabasında 23 000 dönüm arazide senevî İstanbul kilesi ile

Hınta(Buğday):120 000

Alef(Yulaf)2 500

Çavdar:32 500

Kum darısı:2 000

Burçak:6 500

Akdarı: 350

Susam:350

Nohut:150

Bakla.350

Çekirdekli pamuk:700 000(atik kantar)

Palamut:7 000(sâk)

Palamut:22 500(kıyye)

Arpa:(50 000 dönüm arazide )35 0 000 kile)

İncir (senevî):170 000 (kantar)

İncir (senevî)hurda:10 000 (kantar) husule gelir”(107).

Aydın merkez kasabada 1897 yılında 150 bin kantar (8 bin 550 ton) incir üretimi mevcut iken yüzyılın bitimine doğru incir üretiminin artmaya devam ettiğini görmekteyiz.1902 yılında incir üretimi yaklaşık olarak 10 bin 260 tona yükselmiştir.