TBMM’ye bu hafta içinde görüşülmek üzere, teklifi Adalet Ve Kalkına Partisi Milletvekillerince hazırlanan “Kooperatifler Yeni Düzenlemeler Getiren Yasa” teklifi tamamen kooperatiflerin denetlenmesine yönelik çabalardır.
Gerçekte ise Türk Kooperatifçiliği ülkemizde en sıkı biçimde denetlenen kurumların başında gelmektedir.Ve dürüst kooperatif yöneticileri bu denetleme sisteminden zerre kadar rahatsız değillerdir.
Ne var ki kooperatifçilikte, özellikle tarımsal kooperatifçilikte “dağ gibi” yığılmış ana sorunlar dururken konunun kooperatif denetlenmesie odaklanması,kooperatiflere yeni mali yükler getirmesi, Türk tarımına zarar verecektir.Çünkü bu yasanın sonuçları doğrudan gıda ve tarım ürünleri pazarlaması ile doğrudan ilişkilidir.
Batı ülkelerinde olduğu gibi ülkemizde de tarımın tek kurtuluş reçetesi “kooperatifçilik” ten geçer.Bu yasa ile kooperatiflerin” denetleme” adı altında daha da boğazlarının sıkılması,gıda ve tarım ürünlerini tarladan tüketiciye zincirinde %300 ile % 900 kadar fiyat ekleyen birçok aracıyı rahatlatacaktır.
Gerçekte ise Türk kooperatifçiliğinin ana ve acil sorun ve çözümlerini şu şekilde sıralamak mümkündür:
SORUN:Türkiye’de gıda ve tarım ürünü pazarlamasında ,pazarlama sistemi içinde yer alan kooperatif dışı aktörlerin yeterince denetlenememesi,her icraatı kayıt altında olan kooperatiflerin maliyetlerini artırmakta,kooperatifleri üretim ve pazarlamada dezavantajlı duruma düşürmektedir.
ÇÖZÜM:Batı ve gelişmiş ülkelerde olduğu gibi aracılar ile üreticinin doğrudan ticaretinin yasalarla engellenmesi,üreticinin ürününün kooperatiflerce değerlendirilmesi,tüccar,komisyoncu,işletmeci ve ihracatçının ürünü kooperatiflerden tedarik etmesi.
SORUN:Kooperatiflerin üretim ve ticari faaliyetlerinin kayıtlı,aracıların ise vergi kaçırmada daha özgür hareket edebilmeleri.
ÇÖZÜM: Aracılar mali kayıt altına alınmalı ve denetlenmeli, üreticilerin kooperatiflere verdikleri ürünlere –sütte olduğu gibi- destekleme sağlanmalıdır.
SORUN:Kooperatiflerin piyasalarda rakibi durumunda olan aracılar denetimsizlik açısından son derece özgür durumda iken kooperatifler mevzuat ile boğuşmaktadır.
ÇÖZÜM:Kooperatif mevzuatı sadeleştirilmelidir.Holanda modelinde olduğu gibi yerelde kooperatifler kendi şartarına özgü kararlar alabilmelidirler.
SORUN:Kooperatiflerin finans sorunları.
ÇÖZÜM:Koopertifler üretim ve pazarlama faaliyetlerinden dolayı farklı alanlarda hibe ve uygun kredi desteklerine kavuşmalıdırlar.
SORUN:Kooperatif yönetimlerinde liyakat sorunu
ÇÖZÜM:Koopertiflerde yönetimlerde yer alacak adaylarda belli kıstaslar aranmalıdır.
SORUN:Kooperatiflerin dağınık ve zayıf olmaları
ÇÖZÜM:Her ilçe genelinde aynı ve benzer alanlarda tek kooperatif etrafında birleşilmelidir.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.