2020 Yılı Kasım ayı enflasyon rakamları açıklandı.
Açıklanan rakamların müellifinin TÜİK olması, enflasyon hesaplama tekniğinin piyasa gerçekleri ile uyuşup uyuşmadığı ayrı bir tartışma konusu.
Ülkemiz Covid-19 salgını ve ekonominin genel gidişi dolayısıyla yüksek oranda enflasyon yaşamaktadır. Öncelikle belirtelim ki enflasyonunun en fazla etkilediği sektörler tarım, dar gelirli işçi ve hizmet sektörü çalışanları, esnaflar, emekliler ve memurlar. Enflasyonu “gıdıklama” olarak algılayanlar ise finans, ticaret, ihracat, bankacılık, enerji, maden vs sektörleri.
Rakamlara geçmeden önce işin “magazin “ tarafını ele alalım: En ciddi ekonomi dergi, gazete ve internet siteleri dahi, kamuoyu baskısı ve alışkanlıkları gereği, enflasyonu anlatmak için görsel olarak sebze ve meyve resimlerini kullanmaktadırlar. Sanki enflasyonun nedeni ve müsebbibi çiftçi imiş gibi.
TÜİK verilere göre tüketici fiyat endeksi Kasım'da bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 14,03 artış kaydetti. Aylık bazda artış ise yüzde 2,3 oldu.
Kasım ayı enflasyon analizinde en çok artış yaşayan grup ise yüzde 29,42 ile çeşitli mal ve hizmetler grubu oldu. Ulaştırma grubundaki yıllık artış da yüzde 18,67 olarak kaydedildi.
TÜİK’in açıkladığı verilere göre üretici fiyat endeksi Kasım'da bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 23,11 artış gösterdi. Üretici fiyat endeksinde bir önceki aya göre artış ise yüzde 4,08 oldu.
Yurt içi Üretici Fiyatlarının yıllık bazda % 23,11 artmasının sorumlusu üretici mi yoksa aracı,tefeci,komisyoncu,pazarcı,tüccar ve marketçiler mi?
Gıda ürünleri ise %24,88 artmış.Bu rakamın acaba ne kadarı üreticinin cebine girdi dersiniz?Hemen hemen sıfır (0).Bazı tarım ürünleri gruplarında on yıldır fiyatı yerinde sayanlar ve hatta gerileyenler var.
Tarım ürünlerinde ise doğal olarak mevsim etkisi sürmekte. Fiyatı en çok artan ürünler ise yüzde 66,7 ile domates, yüzde 25,18 ile kabak ve yüzde 24,35 ile karnabahar oldu. Fakat hiçbir basın kurumu veya analizci mevsim etkisini dikkate almadan yorumlamayı sürdürdü. Tarlada sebze (karnabahar, lahana, pırasa, kereviz vs. dışında-bulunmamakta. Seralar henüz faaliyete geçmediğinden sera ürünleri henüz piyasada çok az miktarda yer almakta. Meyvelerin büyük çoğunluğu –narenciye dışında- soğuk hava depolarından çıkarılmakta. Yani meyve fiyatının belirleyicisi çiftçi değil tüccar ve komisyoncu.
Yurt içi Üretici Fiyatlarının yıllık bazda % 23,11 üzerinde artan sektörlere göz atarak hangi sektörlerin enflasyonu azdırdığını görelim: Kimyasal ürünler, tekstil, makine-ekipman, kauçuk-plastik, elektrikli teçhizat, bilgisayar, elektronik, kağıt, fabrikasyon metal, motorlu kara taşıtları, mamul eşya, ana metal, maden cevherleri.
TÜİK enflasyon hesabı yanında bu ülkenin ne zaman aç kalabileceğinin hesabını da yapmalıdır.Uygulanan politikalar tarım sektöründen kaçışışı artırmakta ,hayvan kesimini, bitkisel ve hayvansal üretim miktarını hızla aşağı çekmektedir.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.