Geçen yazımızda Türkiye’nin 2002-2013 yılları arasındaki pamuk üretimi ve ithalatını ele almıştık. Bu yazımıza ise dünyada ve Türkiye’de 2012 ve 2013 yıllarındaki pamuk fiyatlarını karşılaştırarak başlayalım.
Türkiye ve Dünya Pamuk Fiyatları (TL/Kg)
2012 2013
Lif Kütlü * Lif Kütlü *
Aylar
Türkiye Dünya Türkiye Dünya Türkiye Dünya Türkiye Dünya
Ocak 3,6 4,1 2,46 1,64 3,38 3,33 1,35 1,33
Mart 3,75 3,91 2,94 1,56 3,91 3,76 1,56 1,50
Temmuz 3,48 3,35 1,68 1,34 4,02 3,95 1,61 1,58
Eylül 3,44 3,34 1,38 1,34 4,18 4,01 1,67 1,60
Ekim 3,20 3,25 1,28 1,30 4,10 3,92 1,64 1,57
Aralık 3,24 3,28 1,30 1,31 4,05 3,97 1,62 1,59
Tabloyu dikkatlice incelediğimizde Türkiye ve dünya fiyatları arasında çok fazla bir farkın olmadığı ortaya çıkmaktadır. Peki, bu durumda niçin pamuk ihtiyacımızı iç piyasalardan karşılamıyoruz? Niçin 2013 yılında yaklaşık olarak 1 milyar 700 milyon doları pamuk ithalatı için harcadık?
Bunun pek çok nedeni var. Birincisi, ülkemizde pamuğun en önemli alıcı ve kullanıcısı tekstil ve hazır giyim sektörü. Mevcut üretilen pamuğumuz bu sektörün ihtiyacını karşılamaktan çok uzaktır. İkincisi Türk pamuk üreticisi pamuğu diğer, özellikle batılı ülkelere göre daha pahalıya üretmektedir. Hâlbuki dekar başı üretimde dünya üçüncüsüyüz. Üçüncüsü BA ve ABD‘nin kendi pamuk üreticisine sağladığı destekler Türk pamuk üreticisine göre çok daha fazla. Şunu da söyleyebiliriz ki Söke ovasındaki kadar pamuk üretemeyen Yunanistan bize pamuk ihraç ediyor. Bu da Yunan kurnazlığından kaynaklanmakta, AB ithalat/ihracat rejiminin AB’ye dâhil ülkelere sağladığı avantajları çok iyi kullanan Yunanistan ham pamuk alımında % 12 gibi bir gümrük vergisi öderken, mamul pamuk imiş gibi göstererek Türkiye başta olmak üzere AB dışı ülkelere ihraç ettiği pamuktan ise yüzde 36 ihracat desteklemesi almaktadır.
Bu noktadan hareketle pamuğa verilen desteklemelere de kısaca göz atalım.1993 yılından itibaren başlayan pamuk desteklemelerinde 2014 yılı itibari ile kg başına verilen ürün desteği 55 kuruştur.1998 yılından sonra fark ödemeleri prim şeklinde düzenli ödenmektedir. Ayrıca pamuğa, mazot, toprak analiz ve gübreleme desteği sürmektedir. Bu desteklemeler ise devede tüy misali çok az bir katkı sağlamaktadır.
2014 yılında pamuğun Ege ve Aydın’daki durumunu ele aldığımızda hiç iç açıcı bir manzara ile karşılaşmıyoruz. Pamuk maliyeti artarken fiyatlar da düştü. Bu da üreticiyi oldukça mağdur etti.2014 yılı pamuk ekim alanlarının arttığı bir yıl olarak karşımıza çıkmakta. Ege Bölgesi pamuk ekili alan ve kütlü üretim tahmin sonuçlarına göre geçen sezon üretim alanları yüzde 19 artı ancak pamuk fiyatları yüzde 13 geriledi. İzmir Ticaret Borsası Tahminlerine göre mahlıç pamuk rekoltesi ise 160 bin 375 tona yükseldi.
Bu gelişmeler önümüzdeki yıllarda pamuk ekimi yapmak isteyen veya buna mecbur olan pamuk üreticisinin ümitlerini karartmaktadır.
Devam edeceğiz.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.