Dış poitikada yaşanan gerginlik, çekişme ve olumsuz ilişkilerin ilk etkileri, ülkeler arasındaki dış ticarete yansıyarak kendisini göstermektedir.
Bunu, özellikle 2014-2016 yıllarında Irak, Suriye, Rusya gibi ülkelerle yaşadığımız krizlerde açıkça görebilmekteyiz. Rusya ile ticaret hacmimiz neredeyse taban yapmışken ilişkilerdeki düzelme, tarım ürünleri ihracatına kısmi olarak yansımıştır. Rusya’nın pek çok tarım ürünümüze uyguladığı ithalat yasağı halen sürmektedir.
Tüm tarım kesiminin etkilendiği bu durumdan Ege Bölgesi üretici ve ihracatçıları da etkilenmiştir.
Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin (TİM) verlerine göre:
“Egeli ihracatçılar 2017 yılının Şubat ayında 846 milyon 200 bin 642 dolar ihracat gerçekleştirdi. Şubat ayında yüzde 3 gerileyen Ege ihracatı, 2016 yılı Şubat ayında 871 milyon 683 bin 985 dolar olmuştu. Tarım ürünleri ihracatındaki yüzde 11'lik azalış, Ege ihracatında düşüşe yol açtı. Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) 2017 yılının Ocak-Şubat döneminde ise ihracatını yüzde 3'lük artışla 1 milyar 660 milyon 696 bin dolardan 1 milyar 713 milyon 166 bin dolara taşıdı. EİB'nin son bir yıllık dönemde yaptığı ihracat ise; yüzde 5'lik artışla 10 milyar 414 milyon dolardan 10 milyar 955 milyon dolara tırmandı. Şubat ayında EİB bünyesindeki 12 ihracatçı birliğinin 6 tanesi ihracatını artırırken, 6 tanesi geçen yılki ihracat rakamının gerisinde kaldı. “
“Sanayi ürünleri ihracatı yüzde 2 arttı. Egeli ihracatçılar, 2017 yılı Şubat ayında 476 milyon 32 bin dolarlık sanayi ürünü ihraç ederken sanayi ürünleri ihracatı 2016 yılı Şubat ayına göre yüzde 2 artış gösterdi. Tarım ürünleri ihracatı yüzde 11'lik düşüşle 355 milyon 474 bin dolardan 314 milyon 941 bin dolara indi. “
Bununu anlamı da Egeli çiftçilerin en az % 40-50 arasında zarar ettiği anlamına gelmektedir. Çünkü ;
tarım ürünlerinin fiyatlarını üretici belirlememektedir.
Üreticiler, fiyat belirleme ve pazarlama konusunda örgütsüzdür.
İç pazar ve ihracattaki her olumsuz gelişmenin zararı, üreticiye fatura edilmektedir.
Üreticiyi bu faturayı ödemekten koruyacak bir mekanizma bulunmamaktadır.
İhracat fiyatı ve miktarı ne olursa olsun kaybeden çiftçi, kazanan ise pazarlama ve ihracat sektörü olmaktadır. Örneğin zeytinyağında:
2016-2017 yılında, önceki yıllara göre üretici satış fiyatları kıyaslaması yapıldığında fiyatı en fazla düşen, ihracat edilen tarım ürünlerinde ilk iki sırayı zeytin/zeytinyağı ve kuru üzüm almaktadır. Kuru üzümde üretici satış fiyatı 1,50 TL’ye kadar düşerken, zeytin satış ortalaması 1,80 TL, zeytinyağı üretici satış fiyatı 2016 yılı son aylarında 9 TL ortalamasına kadar inmiştir. Buna rağmen,
Şubat ayında zeytinyağı ihracatı, rekorlarına bir yenisini ekledi 2016 yılının ikinci yarısında üst üste ihracat artış rekorları kıran Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği, başarılı performansını 2017 yılında da sürdürüyor. Zeytin ve zeytinyağı ihracatı 2017 yılının ikinci ayında yüzde 124'lük artışla 23 milyon 141 bin dolara ulaştı ve ihracatını en fazla geliştiren birlik oldu.
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Sabri Ünlütürk, tarım ürünleri ihracatındaki düşüşün belirleyici olduğunu kaydetti. Tarım ürünlerindeki ihracatta ana düşüşün, tütün ve kuru meyve sektörlerinde yaşandığı bilgisini veren Ünlütürk, "Kuru meyve ihracatındaki düşüşte ana neden, çekirdeksiz kuru üzüm ihracatındaki fiyat düşüşlerinden yaşanıyor. Geçen sezon 2150 dolar dolar kuru üzüm ortalama ihraç fiyatı, bu yıl 1570 dolara düşmüş durumda'' dedi.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.