GÜNÜMÜZ TARIMSAL VERGİ SİSTEMİNE KISA BİR BAKIŞ

Günümüzde vergiler hala devletlerin en önemli gelir kaynağı iken, tarım sektörü ekonomi içindeki ağırlığını zamanla kaybetmiştir. Bu önem kaybına rağmen tarım sektörünün vergilendirilmesi, vergi adaleti ve vergi eşitliği ile diğer sosyo – ekonomik nedenler açısından önemlidir. Tarım sektörünün vergi dışı bırakıldığı bir durumda, hem devletler gelir kaybına uğrayacak hem de diğer sektörler ve bireyler açısından adaletsiz bir durum ortaya çıkacaktır. Burada tarım sektörünün vergilendirilmesi esnasında optimum verimlilik gözetilmelidir. Bu amaçla, yıllar içinde vergi sistemleri değişiklikler geçirmiş ve en az maliyet ile en fazla vergi geliri edecek şekilde düzenlenmeye çalışılmıştır (16).

Konuyu tersinden ele alırsak; Türkiye Mali sistemi içerisinde tarımsal vergilerin diğer sektörlerin vergilerine göre miktar olarak daha düşük, oran olarak daha az olduğunu görürüz.

Günümüz Türkiye’sinde tarım üzerindeki vergilerin diğer sektörlere göre azaltılmasının, vergi kalemleri olarak yürürlükten kaldırılmasının, çiftçi tarafından ödenen doğrudan vergilerin miktar ve oranlarının düşürülmesinin başlıca nedenleri:

Köyden kente göçü önlemek,

Köyde ve kırsalda üretimi planlı bir şekilde kesintisiz sürdürmek,

Üretici (çiftçi) kesimin gelir grupları içerisinde en az kazanan grup olması,

Tarıma verilen desteklemelerin “komik” denebilecek rakamlardan oluşması,

Tarımsal desteklerin rakip ülkelerle rekabet edemez düzeyde olması,

Pazarlama zinciri içerisinde üretici kesimin fiyat oluşturmada etkisiz olması,

Üretimi ve pazarlamada etkin olması gereken tarımsal kooperatiflerin etkisiz, üretici birliklerinin de hem etkisiz hem de yetkisiz olmaları,

Çiftçi kesimin Ziraat Odaları dışında örgütlenmesinin yetersiz ve muhatapları nezdinde etkisiz olması,

Üreticilerin tasarruf sahibi olamadıkları gibi hane ve işletme bazında her yıl biriken borç yükü ile karşı karşıya olması

Üretici kesimin ekonomik haksızlıklar karşısında dirençsiz, itaatkâr ve kaderci olması.