“Ormanın bulunduğu yetişme ortamının yerel (lokal) iklim üzerinde etkili olduğu yapılan birçok araştırma ve denemeler sonunda saptanmıştır. Bu nedenle orman yangınlarının mikroklima üzerine olan etkisini incelerken önce orman varlığının mikroklima üzerindeki etkileri bilinmelidir. Bundan sonra yangın sonucu bu etkenlerden hangilerinin yok olduğu daha iyi anlaşılmış olur. Bu hususta yapılan araştırmaların sonucuna bakarak orman ekosisteminin yerel iklim üzerindeki etkilerini aşağıdaki şekilde özetlemek mümkündür.”
• Ormanın hava ve toprak sıcaklığına etkisi
• Ormanın Hava Hareketlerine Etkisi
• Orman Havasının Bağıl Nemine Ormanın Etkisi
• Ormanın Toprak Nemi Üzerine Etkisi
“Bilindiği üzere, bir yerdeki mikroklima üzerinde şu veya bu nedenle meydana gelen değişiklik, bazı koşullarda tüm bitki örtüsünün değişmesi sonucunu doğurur. Böyle durumlarda yapraklı ormanların yerini iğne yapraklılar, onların yerini de çayır veya çalı vejetasyonu alabilir. Bu da tüm işletme planının değişmesi sonucunu ortaya çıkarabilir.”
Orman yangınları sonrası ortaya çıkan sonuçlardan birisi de orman toprağının sertleşmesidir.Bunun da “toprağın sertleşmesi ve strüktürünün bozulması yüzeysel akışı arttırır ve sonuçta erozyonu çoğaltır. Bu durum yangının en ciddi ve uzun süreli sonuçlarıdır.”
“Yangın sonucu ormanın gölge etkisinin kalkması ile evaporasyonun ve toprak florasının çoğalması ile de üst toprak tabakalarında meydana gelen transpirasyonun artması etkili olmaktadır. Yanmış ormanlardaki toprakların su tutma kapasitesinin % 10-15 arasında bir azalma gösterdiği saptanmıştır.”
Zaten kurak bir dönem yaşamakta olan ülkemiz için ormanların su tutma kapasitesinde % 10-15 arasında bir azalma büyük kayıptır. Bunun etkisi kısa zamanda yer altı ve yer üstü sularında görülmektedir.
Orman Genel Müdürlüğü yanan alanları en kısa zamanda yeniden ağaçlandıracaktır. İşin sevindirici yanı yanan ormanların öz tepkileri de ortaya çıkacaktır.
“Bitkiler yangına hassas bölgelerde mevcudiyetlerini sürdürebilmek için farklı yeteneklere sahiptirler. Pausas vd. (2004a)’e göre bitkilerin yangın sonrası en temel uyum yetenekleri sürgünden ve tohumdan gençleşebilme özelliklerine sahip olmalarıdır. Yangın sonrası sürgünden gençleşebilen türler büyük bir oranda tekrardan alana gelebilmektedirler. Gerek kızılçam ormanları, gerekse maki çalılıkları incelendiğinde, floristik bileşim içinde önemli yeri olan odunsu türlerin birçoğunun yangınlardan sonra sürgünden gençleşerek alana yeniden yerleştiği görülmektedir.”
“Akdeniz ve Ege orman yangın alanlarında sıkça görülen kermes meşesi , mazı meşesi , mersin , menengiç, keçiboynuzu ,gibi türler yangından sonra sürgünden gençleşerek yeniden alana gelebilmektedir. Zorunlu olarak sürgünle gençleşen türlerin bazıları ilk yağmurları beklemeden yangından sonra kısa süre içerisinde sürgün verirken, bazıları ancak ilk yağmurlardan sonra sürgün vermeye başlarlar.”
Kaynak: Ertuğrul Bilgili, “Orman Yangınlarının Orman Ekosistemleri Üzerindeki Etkileri.
A.Kavgacı-Ç.Tavşanoğlu, AKDENİZ TİPİ EKOSİSTEMLERDE YANGIN SONRASI VEJETASYON DİNAMİĞİ
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.