Tarihte Aydın’da incir üretimi ve son 95 yılda incir piyasaları-11

TARİHTE AYDIN’DAİNCİR ÜRETİMİ VE SON DOKSAN BEŞ YILDA İNCİR PİYASALARI-11
Daha önceki yazılarımızda incirin Osmanlı Döneminde üretim, iç piyasa, İzmir’e nakli ve ihracatı konularını köşemizin boyutları el verdiğince açıklamaya çalıştık.
1.Dünya Savaşı yıllarından sonra ülkemiz ve Aydın’ın işgali sırasında incir üretimi ile ilgili olarak ihraç fiyatları bulunmaktadır:
1919.20 Kuruş
1920.23 Kuruş
1921.21 Kuruş
1922.24 Kuruş. 
Aydın’ın incir yetiştirmede en geniş alanlara sahip olan Büyük Menderes’in kuzeyinde yer alan, Kızıldere-Ortaklar hattı Yunan işgali altında bulunduğundan ve Müslüman Türk halkın, dolayısıyla incir üreticilerinin büyük bir bölümünün, Büyük Menderes güneyin göç etmesi sonucu 1922 yılının Eylül ayı başına kadar incir üretimi çok düşük düzeyde gerçekleşmişti.
3 Eylül 1922 tarihinden sonra Buharkent’in kurtuluşu ile başlayan süreç, incir alanlarında 8 Eylül 1922 günü Selçuk’un kurtuluşuna kadar devam etti. Muhaceretten dönen incir üreticileri iki manzara ile karşılaştılar. Birincisi Yunan ordusu tarafından incir bahçeleri harap edilmiş, kesebildikleri binlerce incir ağacını kesmişlerdi. İkincisi ise kesilemeyen incir ağaçlarının altında tonlarca kuru incir birikmişti.
1922/1923 sezonu b-Aydın’ın incir rekoltesinin en düşük yılı olarak kayıtlara geçmiştir. Üründe rekolte düşüklüğü yüzde 65-70’lerde gerçekleşmiştir.
Yunan işgalinden bölgede yetişen tüm tarım ürünleri üretim rakamları açısından olumsuz olarak etkilenmiştir.
         Değerli tarihçilerimizden Cihan Özgün, İstiklal Savaşı sonrası incir piyasalarını şu şekilde özetlemektedir:
“  1923 yılı sonlarına doğru Aydın bölgesi incirciliğinin içinde bulunduğu buhran, incir üreticilerine büyük sıkıntılar yaşatmış, Kurtuluş Savaşı ertesi, cumhuriyetin ilk yıllarında incir piyasası üreticileri ortadan kaldırmak isteyenlerin elinde kalmıştı. İncirin fazla miktarda piyasaya sürülmesi fiyatlarda sürekli düşmelere neden olmuş, incirin kasası Eylül ayı başlarında 25–26 kuruşa kadar inmişti. İncir üreticileri bu durum karşısında komisyoncular ve alıcılar fiyatları düşürmeye devam ederlerse, incir göndermemeye ve gerekirse mallarını ellerinde çürütmeğe karar vermişti. Kaldı ki basında bu konuya fazlaca yer ayrılıyor, dikkat çekiliyordu. Ahenk Gazetesi’nde, “İncirlerimizin Fiyatını Düşürmeye Çalışıyorlar: Komisyoncuların, Müstahsillerin Gözlerini Açmaları” başlıklı bir yazıda; İzmir’e her zamankinden fazla mal (incir) gönderileceğini haber alan iki komisyoncunun hemen İzmir’de fiyat düşürmeye çalıştıklarından bahsetmekteydi. Gazete “Bütün müstahsillerimize, incir alıp satan tüccarlara ve komisyonculara haber verelim ki incir mahsulü bu sene azdır” diyerek bu tür fiyat kırma oyunlarının önüne geçmeye çalışmaktaydı. Hatta tehditkâr bir şekilde eğer incir fiyatı düşürülmesi çabalarına devam edilirse incir müstahsilleri İzmir’e mal göndermeyeceklerdir denilmekte, bu iki büyük komisyoncunun fiyatlar üzerinde oynamasına diğer komisyoncuların önem vermemesi istenmekte ve eğer fiyat düşerse müstahsil ve tüccarların zarara uğrayacakları hatırlatılmaktaydı.”