Enflasyon en basit anlamı ile aldığımız bir ürünü ikinci satın alışımızda daha fazla para ödememiz demektir. Kısaca enflasyon, kişilerin ellerindeki para ile geçmişe göre daha az mal ve hizmet alabilmesidir.
Enflasyon, mal ve hizmet fiyatlarında yaşanan sürekli artış olarak tarif edilmektedir.
Ancak, enflasyon, sadece bir veya birkaç ticari emtia ve hizmetin değil, ortalama olarak bir tüketicinin yıl içinde kullandığı tüm emtia ve hizmetlerde meydana gelen fiyat değişikliğinin tanımıdır. Başka bir deyişle, bir ülkede, enflasyon oranı artarken bazı mal ve hizmetlerin fiyatları düşebilmekte veya aynı şekilde enflasyon oranı düşerken bazı emtia ve hizmetlerin fiyatlarında artış yaşanabilmektedir. İşte enflasyon bu çıkış ve düşüşlerin matematik olarak ortalamaları ve analizlerinin sonucudur.
Bazı sektörlerin hedef saptırması ile haksız olarak enflasyonun nedeni sayılan tarım sektörü ve çiftçiler için maliyet enflasyonu nedir, nasıl oluşur?
Maliyetlerde artış üç şekilde ortaya çıkabilir:
(1) Üretim faktörlerine ödenen bedellerdeki artışlar, işçi ücret artışı, tarla/bahçe kira artışları, banka kredileri/finansman maliyetleri ve dolayısıyla banka faizlerinde artışlar.
(2) Girdi fiyatlarında artışlar (üretimde kullanılan mazot, gübre, zirai ilaç, tohum, fide, fidan, yem, veteriner ilaçları vs.)
(3) Kurlarda artış ortaya çıkabilir. Bu durumda üretimde kullanılan ithal girdilerin (mazot, gübre, zirai ilaçlar, makine-ekipman vs.) fiyatları artabilir. Petrol, doğalgaz fiyatlarında artışın etkilediği enerji fiyat artışlarına ek olarak kurda ortaya çıkan artışlar bu tür girdilerin ithal fiyatlarını dolayısıyla firmaların üretim maliyetini artırır.
Buna rağmen üretici elindeki ürünlerin fiyatları iniş çıkışlar göstermekte, tarım ürünleri ve gıda fiyatlarında istikrar sağlanamamaktadır.
Ancak enflasyon verilerine baktığımızda ise tarım ürünleri ve gıda fiyatları artmakta, enflasyona katkı yapmaktadır.
Bunun sonucu ise tarımsal üretimde yaşanan daralmanın aksine, bazı yıllar üretimde önemli bir artış kaydedilmesine karşın, gıda enflasyonunda beklenen yavaşlama gerçekleşmiyor, gıda enflasyonu yılı bir önceki yıldaki yüksek seviyesinin bir miktar üzerinde tamamlıyor.
Peki bu gerçeğin kaynağı nedir?
Üreticiden çok cüzi fiyatlarla satın alınan tarım ürünleri ve gıdalar tüccar, pazarlamacı, işletmeci ve marketler eline geçtiğinde, pazarlama zincirinin her halkasında çok yüksek kârlarla bir sonrasına devredilerek tüketiciye en yüksek rakamlarla ulaşmaktadır.
İşte bu da tüketici fiyatları enflasyonudur.
Devletin bazen görmezden geldiği bazen pazarlama zincirinde yer alanların baskısıyla önlem alamadığı sistem işte budur. Ezilen ise önce çiftçi, sonra fakir ve orta gelirli halk kitleleri.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.