Türkiye’de meyve ve sebzecilikte fide ve fidan gerçeği

“Ülkemizde sebze fidesi yetiştiriciliği, geleneksel yöntemlerle, üretici koşullarında yastıklarda, alçak plastik tünellerde üretilen topraksız fideler ile ısıtmasız seralarda yoğun iş gücüne dayalı olarak torba ve saksılarda yapılırken, son yıllarda hazır sebze fidesi üretimi yapan kuruluşların faaliyete geçmesi ile sebze fidesi yetiştiriciliğinde önemli gelişmeler kaydedilmiş, fidecilik başlı başına bir sektör haline gelmiştir. “

“Ülkemizde hazır fide üreten işletmeler, modern tesislerde gelişmiş teknolojilerle, sağlıklı, virüssüz, el değmeden fide üretimi yapmaktadır. Her geçen yıl yüksek verim ve kaliteli ürün sağlayan bu fideleri kullanan üretici sayısı hızla artmaktadır. Örtü altı sebze yetiştiriciliğinde hazır fide kullanım oranı yüzde 100’e ulaşmıştır. Açıkta sebze yetiştiriciliğinde ise bu oran yaklaşık yüzde 70’tir.”

“Fideciliğin yanı sıra meyve fidanı üretiminde de önemli ilerlemeler kaydedilmiş, fidancılık da önem taşıyan bir sektör olmuştur. Meyve ağaçlarının çok yıllık bitki türü olmasınedeniyle başta doğru fidanların seçimi olmak üzere, bahçe tesisi üzerinde titizlikle durulması gerekmektedir.

Özellikle son yıllarda Marmara, Ege ve Akdeniz Bölgelerinde Tarımsal Araştıra Enstitülerinin ,kooperatiflerin ve özel sektörün çabaları ile üst kalitede meyve fidanı üretimi gerçekleşmektedir.

Ancak kontrolsüzlük ise hala sürmekte,üreticye standart dışı fidanlar ulaştırılmaktdır.

“Bu nedenle, meyvecilikte kullanılan fidanların seçimine özen gösterilmeli; kaliteli, bol ürün alabilmek için virüs ve virüs benzeri hastalıklardan ari, anaç-kalem uyuşması iyi, doğru anaç üzerine pazara uygun çeşitlerin aşılandığı, nematod, fungal hastalıklar gibi toprak kökenli patojenlerden ari, sağlıklı fidanlar ile bahçelerin kurulması sağlanmalıdır.”

“Sertifikalı fidan kullanımı konusunda bilgilendirme ve yönlendirmedeki eksiklikler, fidan satışlarında yeterli kontrolün yapılamaması ve sertifika etiketinin pahalı olması gibi nedenlerle sertifikalı fidan üretimi yetersiz düzeyde kalmıştır. Ancak, 2005 yılından itibaren sertifikalı fide-fidan desteğinin verilmeye başlanması sevindirici bir gelişme olmuştur. “

“Yapılan desteklerin amacına ulaşması ve beklenen faydayı sağlaması bakımından, türler ve çeşitler bazında çeşit tavsiye listeleri hakkındaki bilgiler ile bölgelere göre tavsiye edilen çeşitlerin durumu hakkında üreticilerin bilgilendirilmesi, üretimin zamanında ve doğru yönlendirilmesi gerekmektedir.

Taırm Orman ve Ticaret Bakanlığı mevzuatında artık “ürün planlaması” kavramı yer almalıdır.

“Genellikle tohum fide–fidan temininde üreticiler bayiler ve firmalar tarafından yönlendirilmektedir. Bu yönlendirme sonucunda ekolojik koşullara uygun olmayan çeşitlerin tavsiye edilmesi üreticilerimizin mağduriyetine neden olduğu gibi, çeşit enflasyonuna da yol açmaktadır.”

“Tohum, fide, fidan tedarikinde karşılaşılan bu sorunların giderilmesi bakımından kuruluşlar arasındaki koordinasyon sağlanarak, denetim, eğitim ve yayım hizmetlerinin daha verimli hale getirilmesi gerekmektedir.”