Dünkü yazımızda pirinç,patates ve soğanın devlet eliyle,maliyetin altında da olsa üreticiden satın alınması konusunu ele almış,üretici ve devleti bu sonuca yanlış ve olmayan ürün planlama politikalarının götürdüğünü yazmıştık.
Konunun bilimsel ve politik temellerini ele alalım:
İzmir ve çevresinde üretici odaklı yapılan bir çalışmayı ele alalım (*):
Yapılan araştırmada üretim planlarının hangi koşullarda daha çok sayıda çiftçi tarafından benimsenip uygulamaya geçirileceğini belirlemek üzere, olası politika bileşenlerini temsil eden 4 farklı özellik ve bu özelliklerin düzeyleri (seçenekleri) belirlenmiştir.
Dört özellik, çiftçilerin üretim planlamasını uygulamayı kabul etme çerçevesini belirleyen ana unsurlardır. Özelliklere ait seviyeler ise bu özelliklerin kendi içindeki birbirinin yerine geçebilecek seçeneklerdir. Özellikler ve seviyeleri aşağıdaki gibidir:
“Tarımsal üretimin amacı:
• En yüksek gelirli veya
• En az masraflı üretim .”
Üretici için üretimin amacı zarar etmeden mümkün ise kâr hedeflenmektedir
“Üretimi sınırlayan en önemli kısıtlayıcı özellik:
• Sahip olunan + kira arazi
• Mevcut sermaye + kredi olanağı
• Aile işgücü
• Geçici işgücü
• Traktör ve ekipman varlığı
• Pazarlanabilecek üretim miktarı”
Ancak tarımsal üretimin önünde pek çok risk bulunmaktadır.Bu riskler grubu da yukarıda verilmiş olup üretimin önünde engel veya kısıtlayıcı unsur olarak durmaktadır.
“Hangi ürünlere yer verileceği :
• Yüksek gelirli ürünler
• Düşük girdi isteyen ürünler
• Çevredeki çiftçilerin tercih ettiği ürünler
• Kolay pazarlanabilen ürünler
• Daha önce ürettiği ürünler”
Ürün seçiminde ise geçen yılların ürün ederi,girdi tutarları,çevrenin çiftçilerinin tercihleri,pazarlama imkanları,ve daha önce tecrübe edilen ürün çeşitleri rol oynamaktadır.
Planlama desteğini kimin sağlayacağı:
• Tarım bakanlığı
• Üniversite
• Kooperatif
• Girdi bayileri
• Özel firmalar
Üretici için ürün ederi yeterli gelmediği,teknik destekler kısıtlı olmasından dolayı develet maddi desteklerine,kooperatif imkanlarına,özel sektörle yapılacak “sözleşme”lere ,vadeli satış yapacak girdi bayilerine ihtiyaç duyulmaktadır.
Görüldüğü gibi üreticinin yeni dönem ürününü ekmede ve dikmede en az etkili olan unsur devlettir.
(*):Kenan ÇİFTÇİ, Bülent MİRAN , Zafer KANBEROĞLU; Çiftçilerin Planlı Üretim Yapma Eğilimlerini Artıran Yaklaşımların Belirlenmesi: İzmir İli Örneği
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.