TARIMSAL ÜRETİMDE KAZANÇLARIN VERGİLENDİRİLMESİ-1

Günümüz Türkiye’sinde Tarımsal Vergilerin Uygulanış Usulleri

Günümüzde Türkiye’de tarım üç farklı şekilde vergilendirilmektedir.

a) Tarımdan elde edilen kazancın vergilendirilmesi,

b) Tarımsal arazilerin vergilendirilmesi,

c) Tarım kesiminde yaşayanların tüketimlerinin vergilendirilmesidir.

Dünyanın pek çok ülkesinde görüldüğü gibi Türkiye’de de tarımda kişisel gelir vergisi, kurumlar vergisi, veraset ve intikal vergisi, emlak-arazi vergisi, özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi bulunmaktadır.

Zirai Kazançların Vergilendirilmesi Zirai kazançlar bugünkü manasıyla vergi kapsamına 1960 yılında çıkartılmış olan 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunuyla dâhil edildi.

Ülkemizde tarımsal kazançlar halen 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu kapsamında

vergilendirilmektedir. Kanun koyucular verginin cebren alınan bir gelir olmasına rağmen tarım alanında diğer vergiler gibi tarımsal vergilerde bir katı tutum takınmamışlardır. Bunun da en önemli nedeni tarım sektörünün en alt gelir grubu, koruma zırhının yok denecek kadar zayıf, yegâne gıda üreten sektör olması, sektörün sekteye uğraması halinde toplumun aç kalma tehlikesi, gerçekte ise tarım kesiminin orta ve uzun vadede kümülatifte ve ortalamada sürekli zararda olduğundan dolayı vergi ödeme gücünün olmayışındandır.

Bu bakımdan vergilendirmede bugüne kadar geniş kapsamlı muafiyet ve istisnalar uygulanmıştır.

Kazançlar, gelir vergisi kanununun 2’inci maddesine göre gelirin tespitinde gerçek ve safi miktarları ile değerlendirilmektedir.

Zirai (Tarımsal )kazanç elir Vergisi Kanununun 52’nci maddesine göre zirai kazanç; zirai faaliyetten elde edilen kazanç olarak tanımlanmaktadır.

Zirai faaliyet ise, arazide, deniz, göl ve nehirlerde, ekim, dikim, bakım, üretme, yetiştirme ve ıslah yoluyla veyahut doğrudan doğruya tabiattan istifade ederek nebat, orman, hayvan balık ve bunların mahsullerinin üretimini, avlanmasını, avcıları ve yetiştiricileri tarafından muhafazasını, taşınmasını, satılmasını veya bu mahsullerden farklı şekillerde faydalanılması şeklinde tanımlamaktadır.

Aşım yapmak maksadıyla erkek damızlık beslenmesi, çiftçiye ait her türlü ziraat makine ve aletlerinin başka çiftçilerin zirai üretim işlerinde çalıştırılması da zirai faaliyetler kapsamında kabul edilmiştir.

Tarımsal ürün satışlarının dükkân ve mağaza açılarak yapılması halinde mahsullerin dükkân ve mağazaya gelinceye kadar geçirmiş olduğu safhalar zirai faaliyet kapsamında yer almaktadır. Bununla beraber çiftçi üretici tarafından pazaryeri, ana yol kenarı veya seyyar olarak satılmaları zirai faaliyet olarak kabul edilmekte, ticaret kapsamında kabul edilmemektedir. (NAİM ÖZDAMAR-DENGE YAZAR VE BUHARKENT MUHABİRİ)