2014 Yılı Aydın tarımının değerlendirilmesi-20 Zeytin/Zeytinyağı-5

İzmir Ticaret Borsası tarafından Ege ve Marmara bölgelerini kapsayan bir tahmin raporu hazırlanmış; bu tahminde Aydın değerlendirmesi şu şekilde özetlenmiştir:

“2013–2014 sezonu Ege ve Marmara Bölgesi zeytin ve zeytinyağı rekoltesini tespit etmek amacıyla 3 grup

Görevlendirilmiştir. İkinci grup olarak; çalışmalarını Ege Bölgesinin güneyinde Aydın ve Muğla ili ve ilçelerindeki zeytin bölgelerinde9-13 Eylül 2013 tarihleri arasında, 4 gün İzmir dışında konaklamalı ve 1 gün dönüşlü olarak toplam 5 günde tamamlamıştır.

Aydın ilinin Didim ilçesi hariç olmak üzere, ağaç varlığının hemen hemen tamamını teşkil eden Merkez, Germencik, İncirliova, Koçarlı, Köşk, Sultanhisar, Yenipazar, Nazilli, Kuyucak, Buharkent,

Karacasu, Bozdoğan, Karpuzlu, Çine, Söke ve Kuşadası ilçelerinde incelemelerde bulunulmuştur.

İncelemeler sırasında öncelikle İl ve İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri, üretici birlikleri, ziraat odaları, zeytin ve zeytinyağı tüccarları ve üreticilerle görüşülmüş ve ayrıca zeytin bahçelerinde gözlemler gerçekleştirilmiştir.

Aydın ilinin bütün ilçelerinde son 5-6 yıldır zeytin ürün düzeyi bakımından tam bir var yılının yaşanmadığı ve var yılı yok yılı arasındaki dalgalanmaların kırıldığı yapılan görüşmelerde belirlenmiştir.

Aydın ilinde, çiçeklenme döneminde meydana gelen yağışların döllenme ve meyve tutumunu olumsuz etkilediği ve yağmurlardan sonraki aşırı sıcaklarında sürgün gelişimini teşvik ettiği ilçelerdeki teknik elemanlarca ve üreticilerce de ifade edilmiştir. Çok iyi bir çiçeklenme görülmesine rağmen beklenen ürünün gerçekleşmediği yapılan görüşmeler ve arazi incelemelerinden anlaşılmıştır.

Bu sezon, Aydın ilinin yüksek verim potansiyeline sahip olan Karacasu ve Bozdoğan İlçelerinde ekibimizce sırasıyla yüzde 60 ve yüzde 40 düzeylerinde yemekliğe (salamura) zeytin danesi ayrılacağı öngörülmüş ise de, üreticilerle yapılan görüşmelerde bu oranın piyasada oluşan fiyat durumuna göre yağlığa ya da yemekliğe ayrılma düzeyini değiştirebileceğini belirtmişlerdir.

Yapılan saha gözlemleri ve alınan bilgilere göre Aydın ilinin merkez ve ilçelerinde zeytin sineğiyle

mücadele amaçlı organik üretim sahalarına Eko-Trap kitlesel yakalama tuzakları, konvansiyonel üretim sahalarına da ruhsatlı zirai ilaçlar dağıtılmış ve çoğu üretici tarafından da kullanıldığı tespit edilmiştir. Zeytin hastalık ve zararlıları olarak da üretim sahalarında epidemik bir tehlike tespit edilmemiştir.

Aydın ilçelerine ait 2013-2014 sezonunda zeytin ağaç sayısı, üretilecek zeytinden sofralığa ve yağlığa

ayrılacak miktarlar ile elde edilecek zeytinyağı miktarını gösterir Tablo 5 ilişikte sunulmuştur. Buna göre, Aydın İlinde toplam 22 milyon 356 bin 568 adet meyve veren, 2 milyon 79 bin 348 adet meyve vermeyen ağaç mevcut olup, ağaç başına ortalama 5.7 kg. zeytin verimi ile 128 bin 345 ton zeytin tanesi alınacağı, bunun 32 bin 204 tonunun sofralığa, 96 bin 141 tonunun yağlığa ayrılacağı, bundan da ortalama 1/5.1 randıman ile 18 bin 952 ton zeytinyağı elde edileceği tahmin edilmiştir.”

İzmir Ticaret Borsası’nın yukarıdaki raporu bir önceki yazımızdaki tespitlerimizi doğrulamaktadır. Ülkemizde var/yok yılları üst üste toplamları yüzde 100+ yüzde 30 = yüzde130 formüllenmesi gerekirken son yıllarda var yılların oluşmaması bu rakamı yüzde 80’le3r düzeyine indirmiştir. Bu da yaklaşık yüzde 50’lik bir üretim/rekolte kaybı anlamını taşımaktadır.

Bunun da nedeni raporda değinildiği gibi zeytinlerin çiçek açma döneminde meydana gelen yağmurlar ve çiçek döllenmesini olumsuz etkileyecek düzeydeki sıcaklardır.