AB’DE TARIMSAL ÜRÜN PAZARLAMADA KOOPERATİF VE ÜYELERİN ROLLERİ

Avrupa Birliği’nde Kooperatifler ile Ziraat Odaları farklı görev tanımları ile tarım sektörü içinde etkin rol oynamaktadırlar.

“Kooperatifler yol gösterici, araştırıcı, denetleyici, ama pazarlama hizmetlerine girmeyen bir faaliyet biçimleri vardır. Buna karşılık üretici örgütleri/grupları/toplulukları üretimi yönlendirme ve ürünü pazara hazırlama görevini üstlenirler. Tarım kooperatifleri üretimden pazarlamaya ve üretilen ürünlerinin işlenerek satılmasına kadar her aşamada etkindirler.

Ziraat Odaları farklı yapılarda bulunmaktadır. Genelde çiftçinin çıkarlarını savunan, devlet ile çiftçi arasında bilgi ve yönlendirme açısından aracılık yapan, çiftçi kayıtlarını tutan, çiftçi eğitim ve tarımsal araştırma hizmetlerini gören, hatta AB politikalarının yürütülmesini izlemekle sorumlu kuruluşlardır. Bu yönleri ile üretimde yol gösterici, araştırıcı, denetleyici, ama pazarlama hizmetlerine girmeyen bir faaliyet biçimleri vardır.”

Bir üretici kuruluşu olan kooperatiflerin “amaçları şunlardır:

• Planlı, özellikle kalite ve kantite açısından talebi karşılayacak şekilde bir üretim gerçekleştirmek

• Arzın daha ayrıntılı bir şekilde düzenlenmesi,

• Üyelerinin ürünlerini pazarlamalarının teşviki

• Üretim maliyetlerinin kısılması,

• Üretici fiyatlarının düzenlenmesi,

• Çevre dostu üretim teknikleri geliştirilmesi,

• Ürünlerin işlenmesi ve atıklarının değerlendirilmesinde çevreyi koruyucu tekniklerin uygulanmasının teşviki, su ve toprak kaynakları ile peyzajın korunması, çeşit zenginliğinin sürdürülmesi ve/veya teşvikidir.

“AB’de 1996 yılında yapılan düzenleme ile ilgili üye ülkelerin onayını alma durumu ile yükümlü tutulmuşlardır. Aynı zamanda yeni kurulacak örgütler de üye ülke onayıyla yasal bir statü kazanmaktadırlar. Bu onay için gerekli olan kurallar şu şekilde sıralanabilir:

• Asgari bir üye sayısına ulaşmak,

• Asgari bir miktarda ürün pazarlıyor olmak (bu miktar komisyon’ca belirlenecektir),

• Üyelerine çevre dostu üretim yöntemleri uygulamaları,

• Depolama, tasnif, pazarlama, ticaret, defter tutma, bütçe tekniği konularında yardım sağlama taahhüdü altında girmek, beş yıllık bir geçiş dönemi içinde yürütülecek bir faaliyet programı sunmak.

Üretici örgütlerinin kuruluşunu kolaylaştırmak için üye ülkeler kuruluşunun ilk beş yılında kuruluşu teşvik ve yönetimi kolaylaştırmak için yardım yapabilmekte ve yardım harcamalarının bir kısmını karşılamak üzere doğrudan veya kredi kuruluşları eliyle özel koşullarla kredi açabilmektedirler. Buna karşılık üye ülkeler üretici kuruluşlarının işlevlerini yerine getirmeleri için gerekli önlemleri almakta ve yükümlülüklerini yerine getirmeyen kuruluşlar için yaptırım uygulamaktadırlar (Eraktan, 2007).

Kooperatif üyesi üreticiler, üretici örgütüyle var olan anlaşmaya göre, örneğin meyve-sebze üreticileri örgütü üretimlerinin %25’ine kadar olan kısmını ve diğer üretici örgütleri kategorilerinin üyesi olan üreticiler üretimlerinin %20 sine kadarını kendi gereksinimleri için çiftlik avlusundan doğrudan tüketiciye satabilirler.

Görüldüğü gibi pazarlamanın hiçbir safhasında marketçi,aracı,tefeci,tüccar,depocu,ihracatçı üretici ile yüz/göz olmamaktadır.Zincirin ya içinde yer almamakta ya da son halkasında bulunmakta ÜRETİCİ İLE DOĞRUDAN TİCARET YAPAMAMAKTADIRLAR.EN DOĞRUSU DA BUDUR…