Ülke dâhilinde üretilen sebze ve diğer bitkisel ve hayvansal ürünlerin fiyat istikrarının sağlanması, üreticinin emeğinin karşılığını alması, sürdürülebilir bir üretim süreci yaşamasının şartlarından birisi de düzenli ve yeterli bir ihracatın yapılması gerekmektedir.
Ülkemizin sahip olduğu eşsiz doğal kaynaklar sonucunda dünyada üretilen 150’ye yakın meyve ve sebzenin 80’i ülkemizde ekonomik olarak üretilmekte ve diğer ülkelere ihraç edilebilmektedir (Kaynak:Türkay, 1998).
2000 yılında gerçekleşen tarım sektörü ihracat değeri 2,0 milyar dolar ve ithalat değeri ise 2,1 milyar dolar olup, tarım sektörü içerisinde yaş meyve ve sebze sektörünün payı ihracatta yüzde 18,7 iken ithalatta yüzde 2,7 oranında gerçekleşmiştir. Yaş meyve ve sebze sektörünün dış ticaretteki payı, izleyen iki yıl içinde artış göstermiştir. Yaş meyve ve sebze sektörü 2001
Yılında ihracattaki payını yüzde 20.6’ya yükseltirken ithalattaki payını ise yüzde 1.5’e düşürmüştür. 2002 yılında ise ihracattaki payı yüzde 25,3 ve ithalattaki payı da yüzde 2,6 olarak gerçekleşmiştir. Meyve ve sebze yurtiçi pazarı açısından incelendiğinde ihracat pazarındaki pazar genişliği önemli oranda ilgi odağı olmaya devam etmektedir.
Pazar genişlemesi Türkiye meyve ve sebze endüstrisi açısından giderek artan bir önceliğe sahip olmaya başlamıştır. Türkiye meyve ve sebze ürünlerinin Almanya ve diğer Avrupa ülkeleri ile Ortadoğu’ya pazarlanması için meyve ve sebze endüstrisi organizasyonları (örneğin DTM, Ar-ge, İGEME, İKV, vb.) önemli oranda devlet desteği almaktadırlar. Türkiye meyve ve sebze satışlarının arttırılmasında Avrupa ve Ortadoğu ülkeleri ile Rusya önemli ihraç pazarı olmaya devam etmektedirler. Özellikle Rusya, Türkiye tarımsal ürün ihracatında en önemli ve ilk sırada gelen ülkelerden biridir. Yıllardan beri Avrupa birliği ülkeleri kendi ülke üreticilerini çeşitli kota ve politikalarla ithal edilmiş meyve ve sebzelerden korumaktadır.
Türkiye’nin 1999 yılı yaş meyve ve sebze ihracatına baktığımızda, 306 bin ton sebze ve 686 bin ton meyve ihraç edilmiştir. Türkiye’nin 1999 yılında yaptığı yaş meyve ve sebze ihracatında meyvelerden portakal, limon, mandarin ve üzüm miktar olarak yüzde 42,8, sebzelerden domates ve kuru soğan yüzde 38,5’lik paylarla önemli yere sahiptir.
2002 yılı meyve ve yılına kadar yüzde 70, meyve ihracatımız ise yaklaşık olarak %45 oranında artış göstermiştir. Bu değişimler, sebzelerde biber ve hıyarda, meyvelerde ise mandarin ve portakalda yüksek oranda görülmektedir. 2000 yılında Türkiye’de üretilen 41,9 milyon ton toplam yaş meyve ve sebzenin yüzde 2.5’i olan 1.06 milyon ton ihracata konu olmaktadır. Geriye kalan üretim ise iç pazarlarda ve üretici tarafından tüketilmektedir. Üretim miktarına göre ihracat miktarının çok düşük olması, ihracata konu olan ürünlerin uluslararası standartlara uygun olmayışı ve üreticinin ürününü katma değer katarak yurt dışına ihraç etmektense yurt içi pazarlarında ve semt pazarlarında pazarlamasından kaynaklanmaktadır*(bkz. Akbay ve diğerleri, s 101-102).
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.