Buğdayda çözümü TAGEM değerlendirmeleri ışığında ele alalım.
“Buğday gerek dünyadaki diğer ülkelerde gerekse Türkiye’de insan beslenmesindeki en temel besinlerin (unlu mamuller, makarna, irmik, bisküvi, bulgur) hammaddesi olması itibariyle diğer tarımsal ürünlere göre daha fazla önem arz etmektedir. Türkiye’de tarım yapılabilir alan içerisinde %49’luk payı tahıllar oluştururken toplam tahıl alanı içerisinde %24’lük payı buğday oluşturmaktadır.”
”(TÜİK, 2016). 2016 USDA verilerine göre dünya buğday ihracatında 9. sırada yer alan Türkiye’de buğday kendi kendine yeterlilik derecesi yıllar itibariyle %95-100 arasında seyretmektedir. Ancak bazı yıllar iklim koşullarının elverişli olmamasından dolayı buğdaya olan talep karşılanamamakta ve ithalat yapılmaktadır.”
“Yıllar itibariyle buğday ithalatındaki artışın temel sebebi iç tüketimi karşılamak değil buğdaya dayalı mamul madde ihracatının yıllar itibariyle giderek artmasıdır. Türkiye’de diğer ürünlerle birlikte buğdaya da verilen desteklerin yanında hububat ve hububat içerisinde en önem yer tutan buğday piyasalarını düzenlemek amacıyla TMO (Toprak Mahsulleri Ofisi) çeşitli politikalar yürütmektedir. TMO 18 Mayıs 2016 itibariyle üreticilere depolama imkânı sağlamak amacıyla taahhütname ile ürün alımına başlamıştır. ÇKS’ye kayıtlı olan üreticiler kayıtlı olan ürünlerinin tamamını TMO’ya satabilmekte ya da emanete bırakabilmektedir. Lisanslı depolardaki ürünlere yerinde alım garantisi veren TMO, altyapısı uygun olan borsalardan da alım yapabilmektedir. 2016 yılı için AKS ekmeklik buğday TMO alım fiyatı 910 TL/ton olup makarnalık buğday alım fiyatı 1.000 TL/ton olarak belirlenmiştir.”
“Türkiye’deki buğday üretiminin verimdeki artışa bağlı olarak artması önemli bir gelişmedir. Verim artışında ise en temel etken sertifikalı tohum kullanımının giderek yaygınlaşmasıdır. Bunun yanında sertifikalı tohum üretimi de yıllar itibariyle artış göstermektedir. 2016 yılında 212 bin ton olan sertifikalı tohum üretimi 2015 yılında %56 artarak 484 bin tona yükselmiştir. 2016/17 üretim sezonunda olumsuz iklim koşullarına bağlı olarak Türkiye buğday üretimi 20,6 milyon ton gerçekleşmiştir. (TÜİK, 2017).
Sürdürülebilir bir buğday tarımı için çözüm önerileri:
• AR-GE faaliyetlerini artırmak,
• Yeni buğday çeşitlerinin çiftçilere tanıtımının yapılarak en kısa sürede çiftçiye benimsetilmesini sağlamak ve çiftçinin ürünü ile gelirini artırmak,
• Yeni tescil edilen çeşitlerle bu bölgelerde üretimde olan eski çeşitleri karşılaştırmak amacıyla denemeleri oluşturmak ve yürütmek,
• Tespit edilen kalite bölgelerinde yetiştirilecek ürün tiplerini belirlemek,
• Kalite değişimine neden olan faktörleri baz alarak Türkiye' de iyi kaliteli ekmeklik ve makarnalık buğday üretilecek ekolojileri saptamak,
• Buğday girdi fiyatlarını düşürmek,
• Buğdaya sağlanan desteklemeleri artırmak,
• Buğday üretim alanlarında toplulaştırma ve sulama faaliyetlerine önem vermek.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.