Tarımsal desteklemeler günümüzde tarımsal üretim yapan gelişmiş ve gelişmekte olan tüm toplumlarda farklı şekillerde farklı ve ortak amaçlara hizmet etmek üzere uygulanmaktadır.
Günümüzde modern toplumlar açısından tarım, sosyal ve ekonomik açıdan stratejik öneme sahip öncelikli ve öncelikle kamu yararı olan bir sektör olarak değerlendirilmektedir.
Tarım sektörü başta beslenme ve giyim olmak üzere birçok toplumsal ihtiyacın karşılanmasında önemli rol oynadığı için öncelikle devleti daha sonra da toplumun tüm kesimlerini ilgilendiren bir yapıya ve özelliğe sahiptir. Tarım kesimin bu niteliği ve bir takım özellikleri, tarım sektörünü diğer sektörlerden ayırmakta ve son derece önemli kılmaktadır. Bu özelliklerin başında, tarımsal üretimin doğal koşullara bağımlılığı nedeniyle risk ve belirsizliğin fazla olması bu nedenle diğer sektörlerde ayrı olarak farklı ve öncelikli devlet poltikalarına ihtiyaç duyduğu ortadadır.
Tarımsal üretimin doğa koşullarından büyük ölçüde etkilenen ve buna bağlı olarak da üretim, pazarlama, fiyat oluşumu, tüketim ve tarımsal gelirle ilgili birçok sorunla üreticilerini karşı karşıya bırakmaktadır. Bu sorunları yaratan etmenlerin başında tarım ürünleri talebi ile arzının diğer sektörlere göre farklı özellikler taşıması ve pazarlama sisteminin topluma ve devletilerin yönetiminde olan makro ekonomik göstergelere etkisi gelmektedir.
Tarım ürünleri talebinin fiyat ve gelir esnekliği oldukça düşüktür. Tarım ürünlerinin arzı ise doğa koşullarından büyük ölçüde etkilenmesi pazarlama aktörlerine verilen rol,yetki ve devlet denetlemesi üretici gelirlerini tayin eden unsurlardandır.
Tarım ürünlerinin arz ve talebinde meydana gelen doğa şartları,ihracat,iç ve dış Pazar tüketimi,üretici örgütlenmelerinden doğan dalgalanmalar sonucunda fiyatlarda ve üretici gelirinde istikrarsızlık yaratmaktadır.
Fiyat istikrarsızlığı, tarımsal üretimde azalan verimler, mevzuat nedeniyle ortaya çıkan katma değerin düşüklüğü,tarıma dayalı endüstrinin kârlarının tarım sektörüne yansımaması,üretim süreçlerini etkilemektedir.
Tüm bu nedenlerden dolayı tarımsal ürünlerin organik yapı ve hammadde özelliği,diğer üretim faaliyetleri karşısındaki durumu ve tarımsal ürünlerin beslenme gibi temel bir ihtiyacın karşılanmasındaki rolü nedeniyle devletin tarım sektörüne yönelik çeşitli müdahalelerine ve destekleme politikaları izlemesine sebep olmaktadır (Kazgan, 2003, s. 21-23).
“Bunlar arzı düzenleyen ve teşvik eden politikalar ile talep yaratıcı politikaları içermektedir. Tarım sektöründe üretim sürecinin uzun, verimliliğin düşük, parasal geri dönüşüm hızının küçük, sermaye birikiminin yetersiz ve yatırımların az olması destekleme ve teşviklerin önemini artırmaktadır.
Tarımsal destekleme politikaları, bir ülke ekonomisinin ve tarım sektörünün kendine özgü sorunlarının çözümüne yöneliktir.
“Bu açıdan tarımsal destekleme politikalarında belirleyici olan amaçlar ülkeden ülkeye farklılaşabilir. Ancak ülkelere göre, amaç ve araçları farklılık gösterse bile, düşük üretim, düşük verim, düşük gelir gibi sektöre özgü ortak özellikleri, tarımsal destekleme politikalarının amaçlarında ve araçlarında benzerlikler ortaya koymaktadır. Tarımsal destekleme politikaları, tarım kesiminin gelir düzeyinin iyileştirilmesi, yeterli bir yaşam standardı sağlanması, üretim ve verimlilik artışı sağlanması, gıda güvencesinin sağlanması, tüketicilere uygun fiyatla yeterli ürün arzının garanti edilmesi, kırsal kalkınma ve doğal kaynakların dengeli kullanımının gerçekleştirilmesi amacıyla devletin tarım sektörünü genel ekonomik hedefler doğrultusunda yönlendirmesi için izlediği politikalardır.”
Kaynak: E. Aktaş – M. Altıok – M.Songur: Farklı Ülkelerdeki Tarımsal Destekleme Politikalarının Tarımsal Üretim Üzerine Etkisinin Karşılaştırmalı Analizi.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.