Osmanlı’da Yetiştirme Alanlarında İncir-3

İki yıl sonra yayınlanan salnamede ise Kuşadası’nın tarım ürünlerinin sınıflandırılmış ve incirin “Mahsulât-ı Saire”,diğer tarım ürünleri listesinde gösterildiğini görmekteyiz.

“Dâhil-i kazada (Kuşadası) geliyetle zira olunan hububat: Buğday, arpa, yulaf, darı, bakla, susam, tütün, pamuk, mısır darısı, akdarı çavdar* (H 1315/M 1897 Aydın Vilayeti Salnamesi, s 251).

Mahsulât-ı Saire: İncir, çekirdeksiz üzüm, siyah üzümleri. (45)

Mülahaza: İşbu mahsulâtın en ziyade ihracatı arpa, üzüm, incir, bakla olup…(46)

Kuşadası kazası dâhilinde üretilen incirin yetiştirilme alanı Çamlık (Aziziye) civarı ve Selçuk ve Çamlık arasında kalan dağ sırasının yamaçları olmalıdır.

Üretim bakımından Nazilli’nin Aydın Sancağı içinde ayrı bir önemi vardı. Nazilli ve hinterlandı hem ham madde yönünden zengindi hem de tarım ve tarıma dayalı üretim dallarında bilgi birikimi ve gelenek sahibi idi.

Ticari faaliyetin yanında Nazilli’de üretilen pamuklu dokumalar da hem çevre hem de başkent pazarlarında alıcı buluyordu. Ayrıca incirin en kalitelisinin yetiştiği yerlerden biri de burasıydı. (47)

1891 yılı salnamesinde incir yetiştirilen alanların olarak Aydın ve Saruhan sancakları olduğu belirtilirken Nazilli için özel bir önem atfedilmektedir:

“Aydın ve Saruhan Sancaklarının ve hususiyle Nazilli Kasabasının incirleri nefis ve meşhur olduğu kadar da geliyetlidir…”(48).

Salnamelerde Nazilli’deki incir üretimi ve ticareti hakkında kısa paragraflar halinde bilgiler verilmektedir:

Kazamız-ı yörede senevî 40 bin İstanbul kilesiyle hınta (buğday) ve 3 milyon 888 bin kile şa’ir(arpa),71 bin 987 kile mısır, 11 bin 200 kile çavdar,11 bin 841 kile akdarı, 20 bin kile burçak,11 bin 700 kile susam,50 kile nohut ve yine o kadar mercimek,15 bin kile bakla, 3 milyon 650 bin kıyye çekirdekli pamuk,1 milyon 341 bin kıyye incir,130 bin kantar palamut,863 bin kıyye zeytin, 250 kıyye afyon, 350 harir( ipek),600 bin yaş üzüm, 7 bin kantar meyan balı hâsıl olur, alınır ve satılır(49)

Nazilli yaklaşık 1720 ton incir üretimi ile 190’lı yıllarda önemli bir incir üretim merkezi olam özelliğini sürdürmekteydi.

“ Dâhil-i kazada (Nazilli) geliyetle zira olunan hububat: pamuk, arpa, buğday, mısır darısı, akdarı,

kumdarı, çavdar, susam, nohut, afyon, kendir.

Mahsulât-ı saire: incir, rezaki üzümü, portakal, limon, palamut, meyan kökü, kitre.

Mülahaza: İşbu mahsulâttan en ziyade ihracat pamuk, palamut, incir, arpadan olup… … İzmir’e sevk edilir.”(50)

“Dâhil-i kazada geliyetle zira olunan hububat: buğday, arpa, bakla, darı, susam.

Mahsulât-ı saire: incir, rezaki üzümü, meyan kökü, zeytin.

İşbu mahsulâttan en ziyade ihracat buğday ve arpa ve bakladan olup… İzmir’e sevk edilir. (51)

1908 yılı salnamesinde Nazilli’nin ürettiği tarım ürünleri belirtilirken hangi ürünün kaç dekar alanda tarımının yapıldığı belirtilmektedir. İncir alanları yaklaşık 35 bin dekar ile tarla bitkileri ve zeytinden sonra en geniş tarım arazilerini işgal etmektedir. (NAİM ÖZDAMAR-DENGE YAZAR VE BUHARKENT MUHABİRİ)