Zeytin ve zeytinyağı tarımında desteklemeler garip bir görüntü arz etmektedir.Zeytinyağına destekleme verilirken sofralık tane zeytine her nedense bir türlü destekleme verilmemektedir.
“Zeytinyağı ilk kez 1996 yılında destekleme kapsamına alınmıştır. 1966 yılından 1986 yılına kadar destekleme alımı kapsamında yer alan ve desteklenen zeytinyağı, 1987-1990 yılları arasında destekleme alımı kapsamından çıkarılmıştır. 1991 yılında yeniden destekleme kapsamına alınan zeytinyağı 5 Nisan 1994 Kararlarıyla birlikte tekrar destekleme kapsamı dışında bırakılmıştır.”
“Dünya Ticaret Örgütü ve AB Ortak Tarım Politikalarına uyum sağlamak, ekonomiyi kayıt altına alarak vergi gelirlerini artırmak, tarımsal kayıt ve envanter tutulmasını sağlamak, üretici ve sanayiciyi aynı zamanda koruyup, üretimi teşvik etmek, sanayiye dünya fiyatlarından hammadde sağlamak, ve devlet hazinesine en az yük getirecek olan prim sistemine aşamalı olarak geçmek amaçlanarak zeytinyağında prim sistemine geçilmiştir (TEAE, 2006).”
“Ülkemizde zeytinyağı için verilen bir diğer destek de ihracat iadeleridir. Zeytinyağında ihracat iadesi yardımları Resmi Gazete’de yayımlanan Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu Tebliğleri doğrultusunda verilmektedir.”
“12 Nisan 2018 tarih, 30389 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2018/16 numaralı Tarımsal Ürünlerde İhracat İadesi Yardımlarına İlişkin Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu Kararı çerçevesinde 21.01, 20.04 ve 20.05 GTİP numaralı zeytinler için 30 TL/ton, 15.09 GTİP numaralı zeytinyağı için ise 20 TL/ton ihracat iadesi verilmesi kararlaştırılmıştır. “Tescilli Türk markaları” ve “Made in Turkey” ibaresi ile ihraç edilen zeytin ve zeytinyağlarında ise iade miktarları artırılarak verilmektedir. GTİP numarası ve kilogramına göre zeytinler için 280-425-630 TL/ton, zeytinyağı için ise 430-820-1.600 TL/ton ihracat iadesi verilmesi kararlaştırılmıştır. Markalı ve ambalajlı ürün ihracatımızın teşviki, ülkemizin sahip olduğu zenginliklerin katma değere dönüştürülerek ülke menfaatleri doğrultusunda hareket edilmesi olumlu gelişmelerdir.
“2010-2015 yılları itibari ile sadece yağlık çeşitler destekleme kapsamına alınmış olup, 2015 yılında en az 5 dekar alanda standart fidan kullanarak bahçe tesisi desteklemelerinde 50 TL/da, sertifikalı fidan kullanarak bahçe tesisi desteklemelerinde dekara 150 TL destekleme verilmiştir.
2013 yılında yayımlanan 2013/20 numaralı tebliğ ile birlikte kapama zeytin bahçesi tesis edilecek alan için marjinal tarım arazisi olma şartı getirilmiştir. Bu kararla birlikte zeytin fidanı dikiminde destek verilen alan tanımlanarak sınırlandırılmıştır.
2016 yılında yağlık ve sofralık ayrımı yapılmaksızın en az 5 dekar alanda standart fidan kullanarak bahçe tesisi desteklemelerinde 100 TL/da, sertifikalı fidan kullanarak bahçe tesisi desteklemelerinde dekara 280 TL destekleme yapılması kararlaştırılmıştır. 2017 ve 2018 yıllarında da aynı miktarda destek verilmiştir.
2016 üretim yılında ilk defa geleneksel zeytin bahçelerinin rehabilitasyonu desteği verilmesi kararlaştırılmıştır. Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı olan, verim ve kaliteden düşmüş geleneksel zeytin yetiştiriciliğinin yapıldığı zeytinlik alanlarda, verim ve kalitenin artırılmasıamacıyla zeytinlik alanın en az 1/5’inde gençleştirme budaması uygulamasını gerçekleştiren üreticilere budama yapılan alan üzerinden dekara 100 TL destek verilmiştir. 2017 ve 2018 yıllarında da geleneksel zeytin bahçelerinin rehabilitasyonu desteğine devam edilmiş 100 TL/da destek verilmiştir.” (*)
(*)Kaynak TZOB 2019 İktisadi ve Zirai Rapor.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.