DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE ÜZÜM TÜKETİMİ

Türk insanı olarak yüzyıllardır soframızın baş tacı olarak, ekmeği tercih etmişizdir. Adeta ekmeksiz karnımız doymamaktadır. Farklı bir besleme biçimini denemeyi bırakın aklımızın ucundan dahi geçirmemişizdir.

Dünyada üretilen gıdalar içerisinde yağ, protein ve şeker çerenler sınıfında ilk sırada en az on ürünümüz olmasına rağmen bu değerli besin maddelerinin kişi başına tüketiminde hep gerilerde kaldık.

İncir, bal, yumurta balıketi, zeytinyağı, sebze, meyve çeşitleri gibi en değerli gıdaların tüketiminde fiyatların etkisi olsa da tüketme alışkanlığını yaygınlaştıramamışız.

Üzüm de de aynısı… Yıllardır okullara “kuru üzüm yedirme projesi” uygulasak da bir arpa boyu yol alamadık.

FAO(Dünya Gıda Örgütü) verilerine göre;

“Dünyada sofralık üzüm tüketiminin yüksek olduğu ülkeler, üretimin de yüksek olduğu ülkelerdir.

USDA verilerine göre; dünyada sofralık üzüm tüketimi 2000/2001 üretim sezonunda 7 milyon 130 bin ton iken, 2014/2015 sezonunda yaklaşık 2 kat artarak 20 milyon 339 bin tona ulaşmıştır. 2014/2015 sezonunda sofralık üzüm tüketiminin %44,7’sini gerçekleştiren Çin 9 milyon 095 bin ton ile ilk sırada, %11,8’ini gerçekleştiren Hindistan 2 milyon 404 bin ton ile ikinci sırada ve 2 milyon 110 bin ton ile tüketimin %10,4’ünü gerçekleştiren AB ise üçüncü sırada yer almaktadır.

Sofralık üzüm tüketiminde AB içerisinde tüketim açısından lider ülke İtalya’dır. Bu ülkeyi sırasıyla; Almanya, İngiltere, Fransa ve İspanya izlemektedir. Türkiye tüketimin %8,2’sini gerçekleştirerek 1 milyon 661 ton ile AB’yi takip etmektedir. Sofralık üzüm tüketiminde dünya ikincisi olan Hindistan’da 2009/2010 sezonunda tüketimde, üretim düşüşüne bağlı olarak ciddi bir azalış olduğu görülmektedir.”

Gümrük Ticaret Bakanlıı verileri ise;

“Sofralık üzümle karşılaştırıldığında kuru üzümün, daha az su içermesi bakımından besin değeri daha yüksektir. Doğal beslenmeye olan ilginin artması günümüzde kuru meyvelere olan talebi arttırmıştır.

Genelde kuru üzümler gıda sanayinde hammadde olarak tüketilmektedir.Dünya kuru üzüm tüketimi, üretici ülkelerin iç tüketimleri ile ihracat miktarlarının toplamı olarak kabul edilmektedir. Üretici ülkelerin iç tüketimleri yıldan yıla değişiklik göstermekle birlikte, yaklaşık 100-400 bin ton civarında seyretmektedir. Söz konusu ülkelerin 500-600 bin ton arasında gerçekleşen ihracatlarının iç tüketimlerine eklenmesiyle toplam dünya kuru üzüm tüketiminin 650- 1000 bin ton seviyesinde olduğu sonucuna varılmaktadır.”

“USDA verilerine göre dünya kuru üzüm tüketimi 2000/2001 sezonunda 941 bin ton iken 2014/2015 sezonunda yaklaşık 0,2 kat artarak 1 milyon 171 bin tona ulaşmıştır. 2014/2015 sezonunda dünya kuru üzüm tüketiminin %28,4’ünü gerçekleştiren AB, 333 bin ton tüketim ile ilk sırada yer alırken, %18’ini gerçekleştiren ABD, 211 bin ton ile ikinci sırada yer almaktadır.

Sofralık üzüm üretimi ile dünya birincisi olan Çin, tüketimin %16’sını gerçekleştirerek 187 bin ton ile üçüncü sırada yer almaktadır. Türkiye ise %4,7 tüketimle dünya dördüncüsüdür.

ABD, kuru üzüm üretiminde olduğu gibi tüketiminde de önemli bir konumdadır. Toplam kuru üzüm üretiminin 2/3’sini iç piyasasında tüketmekte, kalan 1/3’ini ihraç etmektedir. Bu nedenle, ABD kuru üzümde üreticisinin yanı sıra tüketicisini de korumayı hedefleyen dengeli bir destekleme politikası uygulamaktadır. Türkiye kuru üzüm iç tüketim miktarı ise 35–50 bin ton seviyesinde seyretmektedir.”