Cumhuriyet dönemi Türk tarımının önemli kazanımları arasında farklı tarımsal bitki çeşitliliğinin ülke tarımına kazandırılmasını sayabiliriz. Turunçgiller çeşitlerinden Osmanlı Devleti’nden Türkiye cumhuriyetine miras kalan portakal ve limondur. Anadolu’ya da portakalı 16. yüzyılda İspanyollar ve Hollandalılar getirdi. Mandalina ve portakal ise 1923 sonrasında ülkemize girmiştir.Mandalina ise ilk kez 1924 yılında, Zihni Derin tarafından Rize'de dikilmiştir.
Kıtalar düzleminde ele aldığımızda,dünya turunçgil üretiminin Asya kıtası %45 ile birinci sırada yer almakta, Amerika kıtası % 34,7 ile ikinci, Afrika kıtası %12,2 ile üçüncü sırada yer almaktadır.Ülkeler arasında ise Çin ilk sırada yer alırken İspanya ikinci ve Türkiye üçüncü sıradadır.
Dünyada son beş yılda turunçgil çeşitlerinde üretim tabloları şu şekilde gerçekleşmiştir.
Portakal Mandalina Limon Greyfurt
2016/2017 53.859 30.343 7.744 6.562 98.508
2017/2018 48.191 30.295 7.961 6.620 93.067
2018/2019 53.992 32.185 8.810 6.816 101.803
2019/2020 45.732 31.878 8.447 6.767 92.824
2020/2021 49.361 33.064 8.314 6.859 97.598
Toplam narenciye üretim tablosu ise şöyledir.
2016/2017 98.508
2017/2018 93.067
2018/2019 101.803
2019/2020 92.824
2020/2021 92. 598 (Bin ton)
Portakalın meyve verimi özelliklerinden dolayı en fazla üretimi yapılan çeşit olduğunu görmekteyiz.
Dünya portakal üretiminde 2020/21 üretim sezonunda önde gelen ülkeler üretim paylarına göre sırasıyla; Brezilya (%34), Çin (%15), AB (%13) ve ABD (%8)’dir. Türkiye 1,4 milyon tonluk üretim miktarı ile dünya portakal üretiminde 8. sırayı almaktadır.
2020/21 üretim sezonunda dünya mandalina üretiminde söz sahibi olan ülkeler sırasıyla Çin (%70), AB (%9), Türkiye (%5) ve Fas (%4)’dır. Türkiye 1,8 milyon tonluk üretim ile dünya mandalina üretiminde üçüncü sırada yer almaktadır.
Aynı sezonda dünya limon üretiminde Meksika %35 üretim payı ile lider konuma geçerken, %20 üretim payı ile AB ikinci, %12’lik pay ile Arjantin üçüncü sırada yer almıştır. Türkiye bir milyon ton limon üretimi ile dördüncü sıraya geçmiştir.
2020/21 üretim sezonunda dünya greyfurt üretiminin %72’sini karşılayan Çin üretimde lider konumda bulunmaktadır. Türkiye 290 bin ton greyfurt üretimi ile dünya greyfurt üretiminde beşinci sırada yer almaktadır.
Kaynak:TEPGE
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.