Hilmi Anaç’ın İncir Bayramları ile ilgili verdiği bilgilerle yazı dizimizin sonuna geldik.
Aydın ve çevresi incirin önemli üretim merkezidir; İzmir ise incirin pazarlandığı önemli bir ticaret merkezidir. İncir bayramı Aydın ve İzmir’in ortak noktalarından biridir. Çünkü incir bayramının kutlanması ve bu kutlamanın bir anlam kazanması için üretim ve pazar da günümüz dünyasında şarttır.
Sanki incir bayramı günümüzde biraz ihmal edilmiş gibidir. Özellikle Aydın’ın önemli bir ürünü olan incir için her sene geniş çaplı bir bayram tertip etmek gerekliliktir. Çünkü incir bayramı ticaretten öte Aydın için kültürel bir kimliktir de. Bir kültürel kimliği varsa bir kent ayakta durabilir.
Ayrıca Aydının kent kimliğinin ve kültürünün yeni nesillere aktarılabilmesi için incir bayramı önemli bir fırsattır. Ciddi ve çok yönlü organizasyonlarla bu bayramlar toplum nazarında daha cazip hale getirilebilir. Çünkü kültür nesilden nesile aktarılırsa baki olur ve bir anlam kazanır. Onun dışında ise incir bayramları tarih kitaplarının tozlu sayfalarında yazanlarınca kurgulanmış bir anlatı olmaktan öteye gitmez.
Eskiden incir bayramları millî bayramlar ve kurtuluş günleriyle aynı gün kutlanırdı. Çünkü Ege bölgesi, I. Dünya Savaşı’ndan sonra sonuçları çok ağır olan bir işgal dönemi yaşamıştı.
Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasından sonra İncir Bayramlarının kutlanmasına ulusal bir bilinç de eklenmişti. Bu yüzden her yıl 3–4–5–6–7 Eylül günleri Aydın İncir Bayramı olarak kutlanırdı ve bu kutlamalarda folklor gösterileri yapılırdı. En iyi inciri üreten üreticiye ödülleri verilir, bundan sonra incir güzeli seçilirdi. İlk üç dereceye giren güzellere ödüller verilir, incir yarışmasına giren üretici içinden de ilk üç sırayı alanlara ödüller layık görülürdü. Bazen 4–5-6’ya da mansiyon ödülleri verilirdi. (7 Eylül Aydın’ın Kurtuluş Günü olduğunu düşünürseniz bu kutlamalara olan ilgi artardı.)
Ayrıca Aydın yöresindeki çevre yerleşimlerde de benzer kutlamalar yapılırdı. İşin bir diğer boyutu da İncir Bayramının amacı ürünün tanıtılması ve tüketimin sağlanmasıydı. İyi fiyatla satılması, ihraç imkânlarının ortaya çıkması ve alıcı ile satıcıların birbirini tanıması da amaçlar arasında yer almaktadır.
Yine bu kapsamda İzmir’de de kurtuluş törenlerinde 1980’lere kadar Tariş, 9 Eylül Kurtuluş Gününü adeta İncir bayramına çevirmişti. Bu etkinlikler Basmane Meydanı’ndaki etkinlikleri doğrudan etkilemişti.
Bu şekilde üretici birliği olan TARİŞ, hem sosyal görevini hem de iktisadi görevini yerine getirmiş oluyordu. Sonuçta her ne olursa olsun, incir bayramları insanları kaynaştıran ve aynı zamanda birbirine yaklaştıran bir atmosferde kutlanmaktaydı. Böylece Cumhuriyet’in ilanından sonra bu incir bayramları sayesinde ulusal bilinç ile beraber sosyal dayanışma da tesis edilmiş olmaktaydı.
Bize düşen son ki incir Bayramı olan Buharkent Taze İncir Festivali (12-13 Ağustos) ile Germencik İncir Festivali’ne (8-9 Eylül) omuz vermektir.Sayın Mehmet Erol ve Ümmet Akın’a tebrik ve başarı dileklerimizi sunarken…
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.