TARIMSAL ÜRETİMİN ÖZELLİKLERİ

Tarımsal üretimin en karakteristik özelliği tabiata bağımlılığıdır.

Yapılan tüm modernizasyon çalışmaları da bu bağımlılığı azaltmaya hatta doğa şartlarını bir araç gibi kullanabilme hedefine yönelik çabalardır.

Tarımsal üretimi, sanayi üretiminden farklı kılan özellikleri, şu şekilde sıralayabiliriz:

• Tarımda üretim fonksiyonu, yani girdi ve çıktı arasındaki ilişki belirli değildir, bilinemez. Çünkü üretilen ürün miktarını belirleyen, diğer işlerde olduğu gibi sadece girdi miktarı değildir; yağış, ısı, çeşitli bitki ve hayvan hastalıkları gibi doğal etkenler de mahsul verimini etkiler. Üretici bu doğaya bağlılığı tamamen yok edemez, ancak eğer teknoloji düzeyi ileri ise, etkileri sınırlandırabilir

• . Her tarımsal ürün ancak belirli bir sürede elde edilebilir. Bu zamanı kısaltmak mümkün değildir. Bazı ürünler için bu süre bir yıl iken. bazı ürünleri elde etmek için 6-7 ay, diğer bazı ürünleri de 3-4 yıl beklemek gerekir. Bu nedenle fiyat değişimlerine intibak imkânsız gibidir.

• Tarımda yatırılan sermayenin geri dönme süresi oldukça uzundur.

• Tarımsal üretim mevsimliktir, dolayısıyla faaliyet hacmi de mevsimlere göre değişir.

• tarımsal ürünler çabuk bozulur nitelikte olduğu için uzun süre depo edilemez, zamanı geçmeden piyasaya arzedilmesi gerekir. Bu özellik, "piyasa dönemi" zorunluğu sebebiyle, ürün fiyatlannın oluşmasına direkt etki eder.

• Tarımsal işgücü çeşitli ziraat işlerinden anlamak zorundadır, yani kesin bir işbölümü yoktur.

• İnsanların gıda maddesi ihtiyaçlarını karşılayan ve üretimi zorunlu olan ürünler, evrensel tüketim için zaruri olduğundan, bu tüketimden vazgeçilemez, aynı zamanda doğal ihtiyaçlardan fazla bir tüketim de olamaz. Dolayısıyla bu tarımsal gıda maddelerinin tüketim fonksiyonunda da doğal şartların rolü vardır.

• Çiftçi üretim planını hazırlarken, ürün için elde edeceği fiyatı ve üretim faktörlerinin verimini tahmin ederek uygulamada bulunur, çünkü bu aşamada üretici için belirsizlik söz konusudur. Tarım işletmecisinin üretim kararını verirken, kesin bir bilgiye sahip olması ve belirli bir gelir hedefi belirlemesi, piyasadaki oligapol veya monopolcu etkenler sebebiyle olanaksızdır. Mal ancak piyasaya geldikten sonra fiyatı belirlenir.

• Ayrıca ne kadar ünün elde edeceği de tabiat şartlarına göre değişebilir.

• Aynı tarımsal ürün, çeşitli iklim ve topraklarda, farklı nitelik ve miktarlarda elde edilir.

• Tarım işletmecisi hangi ürünü yetiştireceği konusunda serbest değil, tabiat ve piyasa şartlarına bağlıdır. Çünkü işletmenin sahip olduğu topraklar farklı niteliklerde olabilir. Aynı zamanda işletmeci birkaç çeşit ürün yetiştirmek durumundadır.

• Tarımsal üretimin her safhası, makina kullanımına elverişli değildir. Zirai işlerin birçoğunda henüz elle çalışma zorunluluğu vardır.

• Tarım işletmeleri, işletme dışından temin edilecek ham maddelere tam olarak içe bağımlı değildir. işletnıe içinden karşılayabilmektedirler.

• Tarım ürünlerinin birçoğunda yan ürünler vardır. Mesela arpa üretiminde saman, pamukta lif ve çekirdek, hayvancılıkta et ve süt ile birlikte yün ve deri gibi yan ürünler, esas ürünlerle birlikte üretilir. Bu nedenle fiyatlara intibakta bu bağlı ürünler, sorun yaratabilir.

• Tarımsal üretim faaliyetinde tek başına bir tarım işletmesi, üretim miktarını değiştirmekle piyasayı etkileyemez veya elde ettiği ürününü, aynı üretimi yapan diğer işletmelere göre farklılaştırmaz.

Alıntı:Abdülhakim Aydın,Yüksek Lisans Tezi-1995