Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği 2005/2006 Çalışma Raporunda AB ülkeleri ile Türkiye’nin zeytin ve zeytinyağına verdikleri desteklemeler kıyaslanmıştır. Zeytin ve zeytinyağı üreticisinin niçin rekabette zorlandığını açıklamaya çalışacağız.
Avrupa Birliği’nde Zeytinyağına Verilen Destekler
Avrupa Birliği Ülkeleri’nin, 2005-2006 sezonunda dünya zeytinyağı üretiminin yüzde 75’ini, dünya zeytinyağı tüketiminin yüzde 72’sini, dünya zeytinyağı ihracatının yüzde 53’ünü ithalatının yüzde 38’ini karşılaması tahmin edilmektedir. AB’de kayıtlı zeytinyağı üreticilerinin toplam sayısı 2 milyon 800 bindir. Bunlardan her yıl 2 milyon 200 bini üretim yardımı almaktadır. Üreticilerin yüzde 40’ı küçük üreticilerdir. Bu üreticilerin sahip oldukları zeytin ağaçları sayısı 100’den azdır.
Destekler
AB zeytinyağı üretimine büyük destek vermektedir. Zeytinyağı için AB bütçesinden her yıl 2 milyar 250 milyon -2 milyar 500 milyon avro ayrılmaktadır. Bu tutarın yaklaşık yüzde 90’ı üretim yardımlarına ayrılmaktadır. Zeytinyağının tonuna verilen üretim yardımı bin 320 avrodur. Ancak yardıma hak kazanan yağ miktarı ulusal garantilenmiş miktarlar ile kısıtlanmıştır. AB üyelerinin ulusal garantilenmiş miktarları ve bunlara göre kendilerine verilen azami toplam yardım miktarları aşağıda yer almaktadır:
Ulusal Garantilenmiş Azami Toplam Yardım
Üye Devlet Miktar (Ton cinsinden) (Avro Cinsinden)
İspanya 760.027 1.005.135.708
Fransa 3.297 4.360.283
Yunanistan 419.529 554.827.103
İtalya 543.164 718.334.390
Portekiz 51.244 67.770.190
Toplam 1.777.261 2.350.427.673
AB üretim yardımıyla bağlantılı başka yardımlar da vermektedir;
a) Piyasada fiyatlar düşünce stok müesseselerine özel stoklama yardımı verilmektedir.
b) Zeytinyağı fabrikalarına ton başına 440 avro üretim iadesi verilmektedir.
Türkiye’de Zeytinyağına ve Zeytine Verilen Destekler
Zeytinyağı;
(26.04.2006 t. 26150 s. Resmi Gazete.) uyarınca; ) 2006/1 Sayılı Tarımsal Ürünlerde İhracat İadesi Yardımlarına İlişkin Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu Tebliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğle zeytinyağı azami net ağırlığı 5 kg’a kadar (5 kg dahil) ambalajlarda ihraç edilmesi halinde mahsup hesabına dahil edilir. Net ağırlığı2-5 kg arasında (5 kg dahil) olan ambalajlarda, "tescilli Türk Markaları" ve "Made in Turkey" ibaresi ile ihraç edilen zeytinyağları için ihracat iadesi miktarı 150 $/ton, miktar barajı yüzde 100, azami ödeme oranı yüzde 15 olarak uygulanmaktadır.
Net ağırlığı1-2 kg arasında (2 kg dahil) olan ambalajlarda, "tescilli Türk Markaları" ve "Made in Turkey" ibaresi ile ihraç edilen zeytinyağları için ihracat iadesi miktarı 200 $/ton, miktar barajı yüzde 100, azami ödeme oranı yüzde 15 olarak uygulanmaktadır.
Net ağırlığı 1 kg’a kadar (1 kg dahil) ambalajlarda, "tescilli Türk Markaları" ve "Made in Turkey" ibaresi ile ihraç edilen zeytinyağları için ihracat iadesi miktarı350 $/ton, miktar barajı yüzde 100, azami ödeme oranı yüzde 15 olarak uygulanır."
Yarın zeytin desteklemeleri ile devam edeceğiz.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.