Aydın ilimizin en önemli tarım ürünü olan incirin kuru cinsinin satışı tüccar ve işletmecinin eline geçerken,üreticinin eline geçen para miktarını belirlemede incir rekolte tahmini, iç ve dış piyasalar üzerinde psikolojik bir etki yapmakta, bu etki de gerçek incir fiyatını belirlemede doğrudan etkili olmaktadır.
Dün hakkında eleştiriler sıraladığımız “Kuru İncir Rekolte Tahmin Heyeti”nde ağrılıklı olarak borsaların, ihracatçı birliklerinin yer aldığını,heyetin bu kişilerden oluşan kesiminin rekolteyi yüksek gösterme gayreti içinde olduğunu, bunda da amacın kuru incir fiyatlarını aşağıya çekmek olduğunu belirtmiştik.
Bu heyetin yayınladığı “2016/2017 ÜRETİM SEZONU EGE BÖLGESİ KURU İNCİR REKOLTESİ TAHMİN HEYETİ RAPORU”nu dikkate alarak heyetin ve bizim sahadaki gözlemlerimizi ortaya koyarak gerçekçi bir tahmin rakamına ulaşmamız gerektiği kanaatindeyiz.
2015 yılı ürün öncesi ve yaş incir döneminde Köşk ve doğusunda ağırlıklı olmak üzere sürgün üzerinde 12-15 adet incir yer alırken 2016 yılında bu rakam 5-8 arasında görülmüş bu da incir büyüklüğü olacağı dikkate alınarak % 30-40 gibi bir rekolte eksikliği olacağını ortaya koymuştur.Bunun en önemli iki nedeni bulunmaktadır. Öncelikle, uzun yıllar ortalamasında Kasım-Mayıs aralığında 620-720 mm ortalamasında yağış alan incir üretim alanlarında yağışın 500 mm. ve altında gerçekleşmesi, bu sonucu ortaya çıkarmıştır. İkincisi ise Haziran ortalarında meydana gelen ve Buharkent’te 44,9 erece olarak ölçülen anormal yükseklikler pek çok bölgede, özellikle meyilli ve az sulanan veya sulanmayan arazilerde incir dökülmelerinde neden oldu.
“Meyvelerin olgunlaşma dönemi başında, ileklemeden kısa bir süre sonra, erken gerçekleşen yüksek sıcaklıklar nedeni ile meyveler yeterince irileşemeden olgunlaşmaya başladığı buna bağlı olarak bazı bölgelerde meyve iriliğinin geçen yıla göre biraz daha küçük olduğu gözlenmiştir.”
“Bölge genelinde budama başta olmak üzere kültürel işlemlerin doğru ve yeterli olmadığı, ayrıca yüksek bölgelerde soğuk zararından dolayı oluşan dal kurumalarında artış olduğu görülmüştür.”
“Yağışın az olması ve erken başlayan sıcaklıklara bağlı olarak güneş yanıklığı tüm bölgelerde lokal olarak ayrıca gözlenmiştir.”
İncir pası hastalığına çukur bölgelerde ve jeotermal alanların ve santrallerin çevresinde rastlanmış, önem arz edecek düzeylerde rastlanmamıştır.
“Jeotermal enerji üretimine yönelik kuyu açma ve üretim tesisiyle bağlantı borularının, yaygınlaşmaya ve kırtaban alanlar ağırlıklı olmak üzere dağlık alanlara doğru yayılmaya başladığı görülmüştür. Buna bağlı olarak rekolte tespit çalışmaları sırasında özellikle kuyuların yaygın olduğu bölgelerle birlikte uzak mesafelerde dahi jeotermale özgü koku yoğun olarak hissedilmiştir. Bunlarla ilişkili olarak tarımsal faaliyetlerin olumsuz etkilenmesi toz ve çevresel atıkların ürün kalitesini olumsuz etkilediği örneklere rastlanmıştır.”
“Etki seviyesi yüksek olmamakla beraber lokal olarak bazı bölgelerde kanlı balsıraya rastlanmıştır.”
“Üreticiler arasında “Akma” olarak adlandırılan fusarium spp. etmenin neden olduğu iç çürüklüğü hastalığı meyvelerde son yıllara kıyasla daha az gözlenmiştir.”
Sonuç olarak yukarıdeki etmenleri 10 yıllık bir süreçte bilimsel ve tarafsız bir gözle incelediğimizde heyetin ortaya koyduğu 2016 yılına ait 72 bin tonluk incir rekoltesini gerçekçi bulmadığımız gibi 2013, 2014, 2015 rekolte tahminlerinin de yüksek belirlendiği kanaatindeyiz.
Tüccar, işletmeci ve ihracatçı, üreticiden inciri gerçek ve eder fiyatından 2-5 TL eksik almayı başarabilir. Ancak unutulmaması gereken rekolte tahminlerini dışarıdaki ithalatçıların da takip ettiği,sipariş ve fiyat politikalarını buna göre belirleyecekleri noktasıdır. Borsalar her ne kadar ticaret cambazı olduklarını iddia etseler de kendi ayaklarına kurşun sıkmamalıdırlar.
Çünkü borsalar tüccarın, ihracatçının, işletmecinin olduğu kadar incir üreticisinin de kurumudur.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.