Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Sayın Şemsi Bayraktar 2020 yılı Türk tarımı ile ilgili geniş hacimli, tespit ve çözümlere yönelik bir basın toplantısı düzenledi.
Sayın Bayraktar’ın basın açıklamasının süt sektörü ile ilgi bölümlerinden önce tespitlerini ele alalım:
• 2020 yılı süt üreticileri için sürdürülebilirlik açısından zor bir süreç olmuştur. En son 15 Kasım 2019 tarihinde belirlenen çiğ süt tavsiye fiyatı Aralık 2020 sonuna kadar sabitlenmiştir. Yem başta olmak üzere her türlü girdilerde yaşanan artışa rağmen süt fiyatlarının yerinden sayması üretimin sürdürülemez hale getirmiş, birçok üretici hayvanlarını kesime göndermiş veya elden çıkarmanın yolunu aramıştır.
• Süt sektörü, kırmızı et açısından çok önemlidir. Çünkü besiye alınan materyal oradan gelmektedir. Sütte istikrar olmadan, kırmızı ette istikrar olmaz. 2021 Ocak-Nisan dönemi için belirlenen çiğ süt fiyatı teşvik primiyle birlikte 1,5 pariteyi sağlamamıştır.
• Parite açısından değerlendirildiğinde; Süt teşviki primsiz Ocak-Şubat aylarında 1,23, Mart ayında 1,20, Nisan ayında 1,14, Mayıs ayında 1,13, Haziran-Temmuz aylarında 1,14, Ağustos ayında 1,10, Eylül ayında 1,05, Ekim ayında 0,99, Kasım ayında 0,94, Aralık ayında ise 0,92 olmuştur.
• 12 aylık dönemde teşvik primi de dahil edildiğinde alım gücü (parite) yüzde 20,5 azalmıştır.
• Görüldüğü üzere alımgücü (parite) hiçbir zaman 1,5 seviyelerine ulaşamadığı gibi, desteksiz ve destek dahil edildiğinde bir yılda azalmıştır.Yani 12 aylık dönemde destek dahil edilmeden hesaplandığında alımgücü (parite) yüzde 25,2 azalmıştır.
• Süt teşvik primi dahil edildiğinde Ocak ayında 1,32 olan parite, Şubat ayında 1,31, Mart ayında 1,29, Nisan, Mayıs, Haziran aylarında 1,22, Temmuz ayında 1,35, Ağustos ayında 1,30, Eylül ayında 1,25, Ekim ayında 1,12, Kasım ayında 1,07, Aralık ayında ise 1,05 olmuştur.
• Ulusal Süt Konseyi tavsiye fiyatı 15 Kasım 2019-31 Aralık 2020 tarihleri arasında bir yıl süreyle sabitlenmiştir. Fakat üretici fiyatları çiftçi eline geçen net fiyatlara baktığımızda bu tavsiye fiyatın altında şekillenmiştir. Kesintilerle ve piyasada oluşan arz/talebe göre Aralık 2019’da 2 lira 4 kuruş olan üretici fiyatı Aralık 2020’de 2 lira 19 kuruş olmuştur. Her ne kadar üretici fiyatında bir yılda artış varmış gibi görünse de bu artışlar tavsiye fiyatın altında olduğu için anlamsız bir artıştır.
Sayın Bayraktar’ın süt üretiminde ÇÖZÜMLERİ:
• Sürdürülebilir bir süt ve et üretimi için süt fiyatı/yem fiyatı paritesi 1,5 olmalıdır. Ancak Aralık ayında bu rakam desteksiz 0,92’de, destekle birlikte 1,05’de kalmaktadır.
Süt fiyatları acil olarak 1,5 pariteye göre 3 liranın üzerine çıkarılmalı, hayvan kesimleri önlenmelidir. İlgili Bakanlıklar ve Merkez Bankası Başkanlığı nezdinde yaptığımız girişimlere karşılık buluncaya kadar mücadelemiz ve çalışmalarımız devam edecektir.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.