Cumhuriyet döneminde ilk tarım sayımnın 1927 yılında yapıldığını belirtmiş,öyküsünü dünkü yazımızda ortaya koymuştuk.
“Cumhuriyetin kurulduğu yıllarda ekonomisi yoğunlukla tarıma dayalı olan Türkiye için tarım ve hayvancılık faaliyetlerine yönelik bilgilerin derlenmesi büyük önem arz etmiştir. Bu nedenle 1927 Tarım Sayımında olduğu gibi 1950 Genel Tarım Sayımı da tam sayım yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. “
“1950 Tarım Sayımının çalışmaları 1948 yılında başlatılmış olup, bu çalışmaların öncesinde 1945 yılında köy sayımı yapılmıştır. Köy sayımları 1948 ve 1949 yıllarında yinelenmiş ve köy muhtarlarından tarımsal veriler toplanmıştı.”
“Sayım 1950 yılı Kasım ayında Muhtarlık ve Aile Anketleri olmak üzere iki bölümde uygulanmış ve ülkede bulunan 34.702 köy ve 3.406 şehir muhtarlığı sayıma tabi tutulmuştur. Her muhtarlığın sorumlu olduğu bölge hakkında muhtar ve azaları tarafından doldurulan cetveller aracılığıyla sayım uygulanmıştır. Aynı zamanda söz konusu muhtarlıkların 21.521 inde olası örnekleme yöntemiyle örnek aile sayımı da yapılmıştır.”
“ Ülke çapında bu sayıma tabi olan aile sayısı yaklaşık 270 bin düzeyindedir. 1950 Tarım Sayımında Tarım Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı personeli görevlendirilmiştir. Tarım Bakanlığında çalışan 649 eleman Ekip Şefi ve Sayım Kontrolörü olarak görev alırken, Milli Eğitim Bakanlığında görevli 6500 Köy Öğretmeni Sayım Memuru olarak çalışmışlardır.”
“Sayımın Merkezdeki koordinasyon ve yönetimi ise, Tarım İstatistikleri Müdürlüğü ile birlikte İstatistik Genel Müdürlüğünde görevlendirilen ABD’li Charles F. Sarle ile M. Vincent Lindquist tarafından yürütülmüştür. Ayrıca ihtiyaç duyulduğunda Ziraat ve Veteriner Fakültelerinden destek alınmıştır. “
“1950 sayımında işletme yapıları ve cari tarım istatistiklerine ilişkin verilerin toplanmasının yanı sıra, işletme türlerine (yalnız toprak mahsulü yetiştirenler, yalnızca hayvan yetiştirenler vb.) göre bir sınıflamaya gidilmiş, 1950 Nüfus Sayımına göre çiftçi aile yapıları belirlenmiş, arazi parçalılığı araştırılmış ve bazı yeni tanımlamalar yapılmıştır. Yanı sıra, köyde yaşayan aileler “çiftçi aileler” ve “çiftçi olmayanlar” olarak tasnif edilmiş, kaba anlamda kırsal alanda yaşayan ailelerin faaliyet alanına göre sınıflandırması yapılmıştır. “
“Bunlara ilave olarak ilk defa ülkede kullanılan “yerel alan ve hacim ölçü birimleri” tespit edilerek istatistik veriler bu kapsamda değerlendirilmiş ve standart ölçü birimlerine çevrilmiştir. Sayımın tamamlanmasının ardından veriler tasnif edilmiş, sonrasında tarım sayımının tamamlayıcısı niteliğinde kabul edilen ve 1952 yılında art arda uygulanan iki adet köy anket çalışması yapılmıştır. İlk anket ilkbahar aylarında ülke genelinde belirlenen 500 örnek köy ve 2.500 örnek aileye uygulanmıştır. İkinci anket ise, sonbahar aylarında yine ülke genelinde belirlenen 900 örnek köy ile 4.800 örnek aileye uygulanmıştır.”
“ 1950 yılı Tarım Sayımının sonuçları fasiküller halinde aralıklarla yayınlanmış olup, ayrıca 1952 anketlerinin neticeleri ile birlikte “Türkiye’de Ziraat Sayımları ve Köy Sayımları” çalışmasında toplanmıştır.”
Alıntılar:DPT,Türkiye’de Tarımsal İstatistikler
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.