Bu yazı dizimizin bir tarım yöneticisi olarak kendi özgün düşüncelerimiz yanında konunun uzmanlarının görüş, araştırma ve düşüncelerinin bir derlemesi olacağını belirtmiştik.
Tıbbi ve aromatik bitkilere yönelimin kaynağı nedir? Öncelikle bir zaruri tüketim ürünü olan ilaç ve benzeri ürünlerde kimyasal ve sentetik ürünlerden kaçış tıbbi ve aromatik bitkilere yönelimi artırmıştır.
Bu alanda oluşan pazarların ve ürünlerin geniş bir alıcı kitlesi oluşmuştur. Bunun yanında diğer nedenleri sıralayacak olursak ADÜ Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Sayın Olcay Arabacı ve arkadaşlarının araştırmalarından oluşan TIBBİ VE AROMATİK BİTKİLER ÜRETİMİNİN ARTTIRILMASI OLANAKLARI” adlı makaleye göz atacağız:
“20. yüzyılın başlarında listelenen ilaçların %40’ından fazlası (çoğunlukla rafine edilmeden elde edilenler) bitkisel kökenli iken, bu durum 1970’li yılların ortalarına gelindiğinde %5’in altına düşmüştür (Craker ve Gardner, 2005).”
“1980 ve 1990’lı yıllarda tüketicilerin sağlık hakkında daha fazla bilgilenmeleri, özellikle gelişmiş ülkelerde bitkisel ilaçlar lehine gözlenen ilgi artışı, organik ve doğal besinlere olan yönelme beraberinde tıbbi ve aromatik bitkileri tekrar gündeme getirmiştir. Bu durum gelişmiş ülkelerde bitkisel ilaçlar ile ilgili yasa ve yönetmelikleri yeniden ciddi bir şekilde ele almaya itmiştir (Başer, 1998).”
Doğala yöneliş adını verebileceğimiz bu süreçte tıbbi ve aromatik bitkilere atelp artarken üretimin de aynı oranda artması beklenmektedir. Ne yazık ki ülkemizde çiftçilerin alışılmış dışında üretime yönlendirilmelerinde zorluklar hala mevcuttur. Halbuki;
“1990’lı yılların sonu ve 2000’li yılların başında ticaretin küreselleşmesi ve genetik çeşitliliğin korunması hakkındaki endişeler tıbbi bitkilerin kültürünü etkilemiştir. Bitki materyallerinin kalite standartları, ürünün işlenmesi ve alıcıların temiz (fiziksel ve kimyasal kalıntı içermeyen), süreklilik arz eden (güvenilir ve aynı seviyedeki etkili madde miktarına sahip üretim) ve sertifikalı (kökeni ve tarihçesi için kimliği saptanabilir) ürün talepleriyle artmıştır. 1980 ve 1990’lı yıllarda tıbbi ve aromatik bitkiler üzerinde başlanan araştırmalar, bitkilerin üretimindeki gelişmelere, bioaktif bileşenlerin ekstraksiyonuna ve tıbbi uygulamaların doğrulanmasına önderlik etmiştir (Khan ve ark., 2005).”
“Organik üretilmiş bitkiler ve droglara olan ilgi ve talep her geçen gün artmaktadır. Halen tıbbi ve aromatik bitki pazarlarında, organik gıdalara olan taleple eşleşen organik ürünlere bir yönelme olmaktadır (Adam, 2005; Hartman Group, 2006).”
“Tıbbi ve aromatik bitki kombinasyonları ve herbal içeceklerin satışları, yakın gelecekte tıbbi ve aromatik ürünler satışında anahtar pazar kavramı olarak kalması beklenilen gençliğin canlılığını ve gücünü, diriliğin umudunu, sadeliği ve sürdürülebilirliğini sunarak geçmiş beş yılda pazar kazanımlarını yükseltmiştir.2005 yılında tıbbi ve aromatik bitkileri veya bitki ekstraklarını da içeren gıda dışı organik ürünlerin satışları 1/3 oranında artmıştır (OTA, 2006). (NAİM ÖZDAMAR-DENGE YAZAR VE BUHARKENT MUHABİRİ)
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.