Üreticilerimizin daha az yatırımla risksiz ve daha iyi kazanma amacıyla arayışlar içinde olduğu hepimizin gerçeği. Küçük aile tipi işletmeler ve küçük parseller için uygun bir üretim şekli olan tıbbi ve aromatik bitkiler sınıfından olan lavanta üretimini ele alacağız.
Ürün için yeni dedik, fakat bir süredir özellikle Burdur ve Isparta illerinde lavanta tarımı oldukça yaygınlaştı.
Öncelikle lavantanın hangi alanlarda kullanıldığına bakalım:
“Lavanta uçucu yağı, en fazla kozmetik ve parfüm sanayinde kullanılmaktadır. Bunun yanında güzel kokusu nedeniyle sabun ve diğer endüstri kollarında, ilaç sanayinde ve ağrı kesici, sakinleştirici, uykusuzluk giderici özellikleriyle de aromaterapide kullanılmaktadır. İdrar arttırıcı ve romatizma ağrılarını dindirici etkisi de vardır. Lavanta çiçekleri sedatif etkisinden dolayı çay şeklinde de kullanılmaktadır.”
Bu kadar geniş kullanımı olan bir ürünün alıcısı da bulunmaktadır.
Acaba hangi iklim ve toprak yapısında lavantadan verim alınmaktadır?
“Lavanta, toprak yönünden seçici olmayan bir bitkidir. Kireççe zengin, süzek ve pH’sı 5.8-8.3 olan, kuru ve kalkerli topraklarda çok iyi gelişme göstermektedir. Kurağa, sıcağa ve soğuğa oldukça dayanıklıdır. Ancak kışı çok sert geçen bölgelerde bazen soğuk zararı görülmektedir.”
Üreticilerimizin bu bitkiden para kazanabilmeleri için yetiştiriciliğine bitki teminine daha az harcamaları bakımından üretim tekniklerini bilmeleri gerekmektedir:
“Lavanta vegetatif ve generatif olarak üretilebilen bir bitkidir. Vegetatif olarak, bitkilerden elde edilen çelikler ve köklü sürgünler kullanılmaktadır. Köklenme ortamı olarak perlit, kum, torf, orman toprağı gibi ortamlar kullanılabilir. Çelikle üretimde köklendirici hormon kullanımı köklenme yüzdesini artırmaktadır. Çelikler bitkilerin kış dinlenmesi döneminde ve bitki uyanmadan önce (Isparta koşullarında Şubat-Mart-Nisan ayları) alınmalı ve köklenme ortamına dikilmelidir.”
“Generatif üretim ise tohumla yapılmaktadır. Ancak bazı lavanta türlerinin tohum vermemesi bu tür lavantaların vegetatif üretimini zorunlu kılmaktadır. Tohumla üretimde tohumların direk araziye ekilmesi mümkündür. Ancak lavanta tohumlarının çok küçük olması ve arazi şartlarındaki ilk çıkışta yabancı ot kontrolünün zorluğu fideleme yöntemiyle üretimi avantajlı hale getirmektedir. Fideleme yönteminde tohumlar önce fide yastıklarına ekilir ve fideler elde edilir. Daha sonra elde edilen bu fideler tüplenir ve belirli bir süre sonra araziye aktarılır.”
Kaynak: Hasan Aslancan-Rafet Sarıbaş: Lavanta Yetiştiriciliği, Meyvecilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü,2011.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.