Dünkü yazımızda zeytinyağı fiyatlarını borsa rakamları üzerinden değerlendirdik.
Zeytin zeytinyağı fiyatlarını etkileyen unsurlar,rekolte,iç tüketim,ihracat ve athalat unsurlarıdır.
Türkiye’de ilk resmi istatistiklere göre zeytincilik 1943/1944-1944/1945 kampanyasında 286.000 hektar alanda 29.428.000 adet ağaçtan 127.025 ton dane zeytin ve 12.817 ton sofralık zeytin ile 24.056 ton zeytinyağı ile başlamış olup; 2008 yılı istatistiklerine göre ise 707.593 hektarlık alan üzerinde 151.630.062 adet ağaçtan 1.464.248 ton zeytin üretimi gerçekleştirilmiştir.
“Zeytin üretim rakamlarına bakıldığında yıllara göre artış ve azalışlar görülmektedir. Bu durum zeytin ağacının periyodiste gösteren bir tür olması nedeniyle bir yıl yüksek bir yıl düşük ürün alınmasından kaynaklanmaktadır. İklim koşullarının yanı sıra kültürel uygulamalar da rekolte üzerinde etkili olmaktadır. Ülkemiz zeytin yetiştiriciliğinde karşılaşılan sorunların başında, kültürel uygulamalardaki yetersizlik gelmektedir. Diğer meyve türlerine göre sulama, gübreleme çok az yapılmakta; budamaya ihtiyaç gösteren bir tür olmasına karşın yine budama da çok az yapılmaktadır. Zeytin sineği yüzünden yüzde 100’e yakın meyve dökümleri meydana gelebilmektedir. Bunların yanında hasatta mekanizasyona gidilememesi ve sırıkla hasadın yapılması bir yıl sonra ürün verecek olan sürgünlerin zarar görmesine neden olmaktadır. Bütün bu faktörler hem birim alandan alınan verimin düşmesine hem de var yılı ile yok yılı arasındaki farkın iyice artmasına neden olmaktadır.”
“Ancak son yıllarda yeni oluşturulan zeytinliklerde kültürel uygulamaların (budama, sulama, zirai mücadele, gübreleme vs) daha itinalı yerine getirilmesi, makinalı hasadın yaygınlaşmaya başlaması periyodistenin şiddetini azaltırken, yeni dikilen zeytin fidanlarının meyve vermeye başlaması ile birlikte var yılı ve yok yılı arasındaki fark biraz daha azalmıştır.”
Yer seçiminden fidan seçimine, yetiştiricilikte uygulanan kültürel tedbirlere kadar üretimin her safhasındaki uygulamalara bağlı olarak elde edilen ürün de şekillenmektedir. Yetiştiriciliğe başlarken özellikle fidan seçimi konusunda büyük titizlik gösterilmelidir. “
2017/2018 sezonunda UZZK’nın zeytin ve zeytinyağını üreticiden “yok bahasına” satın alma gayretinin sonucu olarak 268 bin ton tahmin edilen zeytinyağı üretimi 160 bin tonlarda gerçekleşmiş,
Yine UZZK,2018/2019 sezonunda 1 milyon 77 bin tonunun yağlığa ayrılacağı, bundan da 193 bin ton zeytinyağı çıkacağı varsayılıyor” dedi. Buna göre, 2018-2019 sezonunda zeytinde 1,5 milyon ton rekolte bekleniyor. Toplam zeytin dane üretimi geçen yıla göre yüzde 36 azalma ile 1 milyon 500 bin 467 ton bekleniyor. Geçen yıla göre yüzde 7,6 azalma ile 423 bin 644 tonunun sofralık zeytine, geçen yıla göre yüzde 35 azalma ile 1 milyon 76 bin 823 tonunun yağlığa ayrılacağı bundan da ortalama 1/5.6 randıman ile geçen yıla göre yüzde 27 azalma ile 193 bin 613 ton zeytinyağı elde edileceği tahmin etmesine rağmen bu rakamların “şişirme” ve fiyat kırma amaçlı olduğu ortaya çokmıştır.
Rekolteler UZZK tahminlerinin %25-40 eksiği ile gerçekleşmiştir. Buna rağmen zeytin ve zeytinyağı fiyatları bir yıl önceye göre ya yerinde saymış ya da gerilemiştir.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.