Aydın’da seracılık ve sebze üretimi-4

Dünya sebze ihracatında avantajlı bir konumda olan Türkiye’nin ihracattan aldığı değişim payının 5,3’ler seviyesinde olması yetersiz ve düşündürücüdür. Değişimin ve üretim eğrisinin lideri durumunda olan İspanya’nın ve Türkiye’nin konumları dikkate alındığında Türkiye’nin daha avantajlı bir konumda olduğu gerçektir.

İspanya ve Türkiye’nin yakın çevreleri karşılaştırıldığında, İspanya’nın ağırlıkla AB ülkelerine ve bazı Kuzey Afrika ülkeleri dışına ihracat şansının olmadığı veya çok az olduğu görülecektir. Türkiye ise Ortadoğu ve Karadeniz ülkelerine yakınlığı ile bu avantajlı durumunu korurken Suriye, Irak, Suudi Arabistan gibi sebze yetiştirmede daha geri durumda bulunan ve tarıma meyli olmayan bu ülkelere yakınlığı kendisine doğal pazar yaratmaktadır. İklimi sebze üretmeye uygun olmayan Ukrayna ve Rusya Federasyonu da Türkiye niçin mevcut pazarlardır.

Dünya Yaş Sebze İhracatı

Sıra Ülkeler 2008 2009 2010 2011 Değ. (%) Pay (2011)

1 Hollanda 5.506.379 4.935.270 5.698.610 6.145.332 7,8 16,3

2 İspanya 4.680.790 4.765.705 4.505.969 4.589.380 1,9 12,2

3 Meksika 3.352.092 3.175.125 3.816.529 4.389.561 15,0 11,6

4 Çin 1.451.454 2.074.844 3.646.648 3.817.025 4,7 10,1

5 ABD 2.012.615 1.912.834 2.252.265 2.360.603 4,8 6,3

6 Fransa 1.649.386 1.480.042 1.705.873 1.800.439 5,5 4,8

7 İtalya 1.188.038 1.082.210 1.372.473 1.306.160 -4,8 3,5

8 Kanada 1.017.812 916.724 1.127.240 1.205.279 6,9 3,2

9 Fas 520.252 552.052 551.609 1.016.050 84,2 2,7

10 Belçika 1.016.332 912.030 981.933 917.427 -6,6 2,4

12 Türkiye 611.796 617.902 711.068 678.009 -4,6 1,8

Dünya Toplamı 30.665.645 30.081.305 35.968.003 37.723.449 4,9 100

Kaynak: International Trade Center

F.A. O. 1996 verilerine göre ülkelere göre üretimi yapılan bazı önemli sebzelerin üretim miktarları en çok üretimi yapılan 10 ülkeye göre verilmiştir.

Dünya üzerinde en çok üretilen iki sebzenin mısır (514.506..000 ton) ve patates (280.679.000 ton) olduğu görülebilmektedir. Mısır ve patates'i 78.282.000 ton ile Domates, 42.110.000 ton ile Lahana, 32.402.000 ton ile Kuru soğan ve 29.656.000 ton ile Karpuz izlemektedir. Mısır ve Patates dışında en çok üretimi yapılan bu sebzeler bakımından Türkiye ilk sırada yer almaktadır. Dünya ülkeleri arasında sebze üretiminde Çin, ABD ve Hindistan ile birlikte Türkiye'nin de ilk dört ülke arasında yer alması ülkemiz sebzeciliğinin önemini bir kat daha arttırmaktadır. Türkiye özellikle Kavun üretiminde 743.000 ton ile ilk sırada, Taze fasulye, Patlıcan ve Karpuz üretimlerinde sırasıyla 440.000, 810.000 ve 3.600.000 ton üretim miktarları ile ikinci sırada, Domates (7.150.000), Kuru Soğan (2.850.000), Taze Biber (1.110.000) ve Hıyar (1.150.000) üretimlerinde ise üçüncü sıralarda yer almaktadır.

1993 yılında 27,5 milyon hektar olan toplam tarım arazisinin 654 bin hektarı sebze ve 1,6 milyon hektarı da meyve üretiminde kullanılmaktadır. 1990 ve 2000 yılları arasında, toplam tarım arazisinin azaldığını ve buna karşın sebze üretim alanlarının arttığı ve meyve üretim alanlarının ise azaldığını göstermektedir*( Cuma AKBAY, Serhan CANDEMİR, Enver ORHAN, Türkiye’de Yaş Meyve ve Sebze Ürünleri Üretim ve Pazarlaması, KSÜ. Fen ve Mühendislik Dergisi, 8(2)-2005).