İki gün önce başladığımız yazı dizisinde Büyük Şehir Belediyelerinin “Tarıma hizmet” alanında daha yoğun çalışmalar yapması gerektiğini bu alanda İzmir Büyük Şehir Belediye’sini örnek göstermiştik.
Çünkü,kesinlikle taraftar olmadığımız , Büyük Şehir Yasası hizmet getirmeyi çok büyük oranda engellemiştir.Daha önce İl Özel İdarelerinin hizmetlerinin büyük bir bölümü gerçekleşemez olmuştur.Mahalle muhtarı statüsünde kalan köy muhtarları köylerine istedikleri hizmet ve yatırımları almakta zorluk çekmekte veya alamamaktadırlar.
Köy ve tarım hizmet için İl Tarım ve Orman Müdürlüğü bütçeleri yetersizdir.Bütçe ve para Büyük Şehir Belediyelerinde toplanmıştır.Ancak Tarıma ayrılan bütçeler ,pek çok Büyük Şehir Belediyede yerinde harcanmamakta başka kalemler aktarılmakta veya bir yıl sonra harcanmak üzere kasada beklemektedir.
Ancak bu tutumda olan belediyeler ve başkanları hata içindedirler.Zira Türk çiftçisi akıllıdır,olanın bitenin farkındadır.Sayın Büyük Şehir Belediye Başkanları,üreticinin suskunluğunu cahilliğine vermeyiniz.Hata yaparsınız,hatanızın bedelini de 31 Mart’ta ödersiniz.
Büyük Şehir Belediye Başkanlarına yasaları tarıma hizmet için uzun yıllardır geniş imkanlar tanımaktadır.2006 yılında mevzuatımızda tyer alan ilk Büyük Şehir Yasasında dahi “(Ek fıkra: 12/11/2012-6360/7 md.) “Büyükşehir ve ilçe belediyeleri tarım ve hayvancılığı desteklemek amacıyla her türlü faaliyet ve hizmette bulunabilirler.” Maddesi yer almaktadır.
Büyük Şehir Yasasını bu haliyle tasvip etmediğimizi belirtmiştik.Şartlar ve niyetler,yasalar elvermesine rağmen başta tarım olmak üzere köye hizmette kısıtlama ve duraklama meydana getirmektedir.
Çünkü, 2014 yerel seçimleri ile yürürlüğe giren 6360 sayılı yasa ile Türkiye’nin büyük bir kısmını kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Bu yasayla birlikte Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa ve Van illeri büyükşehir belediyelerine dönüştürülmüştür. Böylece Türkiye’deki büyükşehir sayısı 30’a yükselmiş (2013 yılında çıkarılan 6447 sayılı yasa ile Ordu ili dahil) ve köy ile beldelerin idari yapısında köklü değişiklikler yapılmıştır. Toplam 16.561 köy mahalle statatüsü kazanarak tüzel kişilikleri kaldırılmıştır.
Kağıt üstünde köyü mahalleye çevirmek hizmeti ayağa getirmeyi ve yaygınlaştırmayı sağlamamıştır.Zira yasa kırsal nüfusu dikkate almadan veya çok az dikkate alarak hazırlanmıştır. Kocaeli ve İstanbul’ da toplam nüfusun büyük bir çoğunluğu kentsel nüfustan oluşmaktadır.
2012 yılı verilerine göre İstanbul’da kentsel nüfus oranı %98,9, Kocaeli’nde ise %93,4 iken Hatay,Aydın,Van ve Ordu’da bu oran oldukça düşüktür.
6360 sayılı yasa ile birlikte 16.561köyün tüzel kişiliği kaldırılarak belediyelere bağlı mahalle
haline gelmiştir. Bu yasa öncesi köylere ilişkin temel hizmetler köy bütçesi ve il özel idaresinin destekleri ile sağlanmaktaydı.
Bu bağlamda, köy bütçesindeki yetersizlikler ve il özel idarelerinin yetki ve
sorumluluklarının oldukça fazla oluşu sebebiyle temel hizmetler tam anlamı ile karşılanamamaktaydı.
Büyük Şehir Yasası ile tarım ve köy hizmetlerinin belediyeler tarafından gerçekleştirilecek
olması kırsal alandaki yaşam şartlarının iyileştirilmesi ön görülmekteydi.Ancak öyle olmadı.Köylü ve çiftçi artık İl Özel İdarelerini özlemektedir.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.