Türk insanı ve çiftçisi için tarım arazisi (bağ-bahçe-mera) son derece önemlidir.
Haklıdır da…
Çünkü o toprak parçaları ile hem hane halkını hem de hiç tanımadığı insanların karnını doyurarak çok önemli bir sosyal ve ekonomik görevi yerine getirmektedir.
Ancak sorunun ana kaynaklarından birisi sahip olduğu bu değerli arazilerin küçk parsellerden oluşması ve üretim yapmada maliyetleri yükseltmesidir.
“Ülkemizde tarım toprakları, miras hukukundan kaynaklanan olumsuzluklar nedeniyle, üzerinde kârlı işletmeler kurulmasına olanak vermeyecek ölçüde küçük parçalara ayrılmıştır. Bunun sonucunda, tarım alanları ekonomik kullanım sınırının altına düşmektedir. “
“Ülkemizde tarımsal işletmelerde verimliliği büyük ölçüde düşüren arazi parçalanmasının en büyük nedenlerinden biri, Medeni Kanunun 589 maddesinden kaynaklanan “miras ve intikal” yoluyla parçalanmadır. Başka bir ifadeyle, arazi parçalanması iki şekilde gerçekleşmektedir.”
“ Bunlardan birincisi, veraset neticesinde işletmelere ait arazilerinin küçülmesi, bir diğeri ise tarım işletmelerine ait toplam arazi miktarının birbirinden uzak ve küçük parçalardan teşekkül etmesidir.”
“ Arazi parçalanmasının nedenlerine baktığımızda, tarımsal nüfusun yoğunluğu, bir işletmeye ait arazilerin varisler arasında bölünmesi ve her varisin özellikle verimli arazilerden pay almak istemesi, karayolu, demiryolu, sulama kanalı, kiracılık ve ortakçılık gibi nedenler görülmektedir.”
1950 yılında 2 milyon 527 bin olan tarım işletmesi sayısı yüzde 18’lik bir artışla, 2001 yılı itibariyla 3 milyon 75 bin 516 işletmeye çıkmıştır. Ortalama işletme büyüklüğü ise 77 dekardan 61 dekara gerilemiştir.
“2001 Genel Tarım Sayımı sonuçlarına göre, ülkemizde tarım toprakları miras hukukundan kaynaklanan olumsuzluklar nedeniyle üzerinde karlı işletmeler kurulmasına olanak vermeyecek ölçüde küçük parçalara ayrılmıştır.”
“Bunun sonucunda, tarım alanları ekonomik kullanım sınırının altına düşmektedir. Örneğin, genişliği 50 dekara kadar olan işletme sayısı, toplam işletmelerin yüzde 64,8’ini 500 dekardan büyük işletmeler ise yüzde 0,7’sini oluşturmaktadır. Başka bir deyişle toplam işlenen arazilerin yüzde 20’si 50 dekardan daha küçük, yüzde 9,1’i ise 500 dekardan daha geniştir.
2001 tarım sayımı sonuçlarına göre 100 dekarın altında araziye sahip olan işletme sayısı, toplam işletmelerin yüzde 83’ünü oluşturmaktadır.
Tarım sayımı sonuçlarından anlaşılacağı üzere tarım işletme ölçeklerinin küçüklüğü yanında çok parçalı yapısı yıllar itibarı ile azalmasına rağmen halen tarımın verimliliğinin artırılmasının önünde en büyük engellerden birini teşkil etmektedir.
Kaynak: TZOB 2019 İktisadi ve Zirai Rapor.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.