Dünya genelinde olduğu gibi ülkemizde de tarım, risk düzeyi en yüksek sektörlerden birisidir. Üretici öncelikle doğa şartları ile mücadele edecek, eğer bunu başarırsa -işin en zor yanı- karşısında pazarlama unsuru çıkacaktır.
Bu alanda “Çiftçi Algılarına Göre Bitkisel Ürünlerin Risk Haritası: Bayındır İlçesi Örneği”konulu araştırma/çalışmayı yapan Ahmet Şahin ve Bülent Miran şu görüşlere yer vermekteler:
“Tarımda görülen riskler farklı şekillerde sınıflandırılabilmektedir. Bu çalışmada aşağıdaki sınıflandırma esas alınmıştır:
Üretim Riski: Üretim miktarındaki değişkenliktir. Hava koşulları, hastalık ve böcek zararlıları, üretim riskine yol açmaktadır. Yangın, rüzgar, hırsızlık ve diğer nedenler de üretim riski kaynaklarıdır. Üretim riskini üç başlık altında sınıflandırmak mümkündür.
a) Hastalık ve zararlılar
b) Doğa (iklim, çevre)
c) Üretim Teknolojisi (girdiler, tohum, vb.)
2. Pazarlama Riski: Satılan mallara ve girdi harcamalarına göre değişmektedir. Girdi ve çıktı fiyatlarındaki dalgalanmalar, gelir artışı veya kayıplarına neden olmaktadır. Bu dalgalanmalar cari yıl içerisinde olduğu gibi, yıldan yıla da olmaktadır. Girdi temini de bir risktir. Uzun dönemde fiyat değişimi ve ilgili malların fiyatları bir çok kararı etkileyen risk faktörleridir.
Pazarlama riski fiyat ve satış garantisinden oluşmaktadır.
a) Fiyat
b) Satış garantisi
3. Finansman Riski (faiz oranı, ödeme gücü vb.): Kredi bulma ve kredi maliyetleri mali risklere bir örnektir. Üreticilerin sahip olduğu sermaye miktarı, taşıyacakları riski belirleyebilmektedir.
4. İnsan Kaynaklı Risk: Tarımda emek ve girişimcilik işlevine göre değişmektedir. Üreticinin ve aile bireylerinin sosyo-ekonomik özelliklerindeki değişmeler, hedeflerinin değişmesi, işletmenin uzun dönemdeki gelişmesi üzerinde etkili olabilmektedir
“Akademisyenlerin araştırmasında Bayındır İlçesi yöresinde görüşülen çiftçilerin %94.4 gibi büyük çoğunluğu tarım sigortası yaptırmamaktadır. Tarımda bir risk önleme aracı olarak kullanılan sigorta konusunda çiftçinin kafasının karışık olduğu ve bu konuda bilgilendirme ve yayım çalışmalarına ihtiyaç olduğu anlaşılmaktadır.
Bunun yanında çiftçinin sigorta şirketleri tarafından risk konusunda, iyi anlaşılmasına da ihtiyaç vardır. Bu nedenle çalışmada üreticilerin ürünlere atfettikleri risk algısı incelenmiştir.
Üreticilerin ürünlere ilişkin risk konusundaki algıları MDS yöntemiyle üç boyutlu ve iki boyutlu olarak konumlandırılmıştır. Yapılan kümeleme analizi sonucu da MDS analizini doğrular nitelikte bulunmuştur. Üç ve iki boyutlu şekil üzerinden elde edilen çiftçilerin ürünlere ilişkin algıladıkları risk düzeylerini ‘Risk Haritası’ olarak adlandırmak mümkündür.
Doğal afetler ve bu afetlerin zarar tanzimi konusunda TARSİM’den bazı şikayetler olsa da başta Ziraat Odaları olmak üzere bu şikayetler TARSİM yetkilileri ile görüşülerek giderilmeye çalışılmakta ve her geçen yıl tarım ürünleri yeni risk kapsamına alınmaktadır.Takdir edilmelidir ki tarım sigortaları ülkemizde henüz yenidir.Zaman içinde aksaklıklar giderilecektir.
Üreticiye düşen ise TARSİM sigortasından yararlanmak… (NAİM ÖZDAMAR-DENGE YAZAR VE BUHARKENT MUHABİRİ)
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.