Aydın coğrafyasının Büyük Menderes ovası ve onu besleyen kollar ve dağlık kesim olarak iki bölümden oluşması, bölgenin, diğer bölgelere göre(başta Manisa ve Akdeniz sahili) doğal afetlerden etkilenme sayı ve oranının daha az olması meyveciliği uygun kılmaktadır.
GEKA sınırları olarak belirlenmiş, Aydın, Denizli, Muğla illerinden oluşan TR32 Bölgesi’ndeki meyvelik alanların daha çok Aydın’da yoğunlaştığı, bununla birlikte Denizli’nin Çal ve Çivril, Muğla’nın Milas ve Fethiye ilçelerinde de geniş meyveliklerin yer aldığı görülmektedir.(GEKA)
GEKA verilerine göre “Bölgedeki meyve üretimi, üretim miktarına göre değerlendirildiğinde yağlık zeytin ilk sırada yer almakta, üretilen zeytin Ege Bölgesi yağlık zeytin üretiminin % 53’ünü oluştururken, Türkiye üretiminin % 27’sini oluşturmaktadır. Üretim miktarına göre 2. Sırada yer alan washington portakalı ve 10. Sırada yer alan limon üretimi Ege Bölgesi üretiminin tamamına yakınını sağlamakta, üretimin büyük kısmı Muğla’dan elde edilmektedir.”
“Sofralık ve yağlık zeytin üretiminde Milas, Yatağan, Çine ve Sultanhisar, Kuyucak, Aydın Merkez, Buharkent, Karpuzlu, Didim ve Karacasu gibi ilçeler ön plana çıkmaktadır. Bölgedeki zeytin ve zeytinyağı sektöründeki ihracatın Türkiye zeytin ve zeytinyağı ihracat gelirindeki payı 2007-2011 döneminde yaklaşık % 5 oranında artmış (% 9,11’den 14,37’ye), sektör 2011 yılında bölgedeki tarım ihracatında Türkiye ihracatındaki payı açısından ilk sırada yer almıştır. Fakat 2012 yılında bir düşüş yaşanmış, söz konusu oran % 11,29’a düşmüştür. Bölgede zeytinyağı üretim sürecinde çeşitli sorunlar bulunmaktadır. Öncelikle üreticinin zeytini işletmeye getirme usulünde sıkıntılar bulunmakta, örneğin mahsulün çuvalda sevkiyatı ya da bekletilerek sıkmaya alınması gibi uygulamalar ürünün kalitesini düşürmektedir. Bunun yanında zeytin işletmeleri ürünü kısa sürede pazara sunmak amacıyla kimyasal madde kullanarak üretim sürecini hızlandırmakta, bu uygulama hem tüketici sağlığı açısından zarar oluşturmakta hem de ürünün kalitesini düşürmektedir (AYSO Zeytin ve Zeytinyağı Pazar Araştırması, 2011).
Aydın ilimiz zeytin ağacı sayısı bakımından Türkiye birincisi, üretim açısından ise ikinci sıradadır. Aydın’ın tarım ekonomisi içinde ilk iki sırayı incir ve zeytin almaktadır.
Zeytin ve Zeytinyağında en büyük handikap üretici fiyatları ile ilgilidir.
Yalan yanlış ve fiyat kırmaya yönelik “uyduruk” rekolte tahminleri ile üreticinin elinden zeytin ve zeytinyağı “yok” bahasına alınmaktadır.
2016 yılında olduğu gibi, ürün üreticinin elinde iken, zeytin 1,50-2 TL ortalamasında satılmış; işletmecinin elinden 12,5 TL ortalaması ile piyasaya sürülmüştür.
Zeytinyağı ise 9 TL’den üreticiden alınırken, ihracat sezonunda neredeyse %100 zamlı satılmıştır.
Diğer ürünlerde olduğu gibi piyasa yapıcı olarak tüccar,işletmeci ve ihracatçı bulunmaktadır.Çileyi çeken ve gerçek anlamda alın teri döken ve neredeyse her yıl ürettiğinden zarar eden çiftçinin piyasa düzenlemede ve ürününü az da olsa kârlı satmada etkisi ve rolü bulunmamaktadır.
Artık üretici birliklerinin piyasa yapıcı rollerinin,”Üretici Birlikleri Yasası” yeni baştan düzenlenmesi gerekmektedir.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.