İncir ticareti diğer tarım ürünleri arasında ihracatı açısından önemli bir yer tutmaktadır. Bu üründen 60 bin Türk ailesi geçimini sağlamakta yıllık yaklaşık ortalama 150 milyon dolar ihracat gerçekleşmektedir.
Üreticilerin pazarlık güçlerini artırabilmeleri bakımından örgütlenmeleri gerekmektedir. Ürünün serbest piyasada fiyatının oluşabilmesi için çok fazla alıcı ve satıcının bir arada bulunması gereklidir. Bunun için ürün ihtisas borsaları oluşturulmalı ya da mevcut borsalara işlerlik kazandırılmalı, ticaret borsaları tescil kurumu olmaktan çıkarılmalıdır. Aydın’da Kuru İncir Borsası kurulmalıdır.
Üretici birlikleri yasası yeniden ele alınarak birliklere yetki, sorumluluk, ürün kalite, üretim, planlama ve pazarlama safhalarında yetkinlik ve sorumluluk kazandırılmalıdır.
Stoklama Sorunu
Kuru incir özelliği gereği en fazla bir yıl içerisinde tüketilmelidir. Rekoltenin fazla olduğu yıllarda stok oluşmaktadır. Rekoltenin yüksek olduğu yıllarda düşük kaliteli ve hurda incirlerin düşük fiyatla ihraç edilmesi Türk İncirciliğini baltalamaktadır. Bu konuya çözüm getirmek amacıyla AB de uygulanmakta olan Stok Müessesi Kurumu finansmanı Devletçe karşılanmak suretiyle kurulmalıdır.
İhracatla İlgili Sorunlar
İhracatın içinde yer alan, devlet gelirleri ve üretici kazancı bakımından en büyük engel, “ilk yükleme tarihi” olarak hala karşımızda yer almaktadır. İncir ihracatı gümrük beyannamelerinin ilk kayda giriş tarihi olarak yapılan bu uygulama ihracatçı için büyük avantajlar sağlarken, kuru incir sektörünün tüm diğer kesimleri için olumsuzluklar içermektedir. Geç tarihlerde açıklanan ilk yükleme tarihi piyasaya arz edilen kuru incir miktarının da hızla artması ile fiyatların aşağıya düşmesi sonucunu doğurmakta; dış piyasa fiyatları belirlenmiş iken iç piyasa fiyatlarındaki bu belirsizlik ve düşüş doğrudan üreticiye yansımaktadır. İhracatçı ise fahiş karlar elde edebilmektedir.
Taze ve kuru incirde ilk yükleme tarihi geç açıklanmamalı hatta ilk yükleme tarihi uygulaması tamamen kaldırılmalıdır. Sınır ticareti yolu ile yurda kuru incir girişi önlenmelidir. İhracatın artırılması bakımından dış pazar istekleri yönünde bir üretim yapılmalıdır. Bu amaçla üreticiye eğitim desteği sağlanmalı, ambalajlamaya gereken önemin verilmelidir. Taze incir ihracatında ürünün niteliğinin muhafaza edilmesi, ürününü yurt içi ve dışı tüketici gruplarına ulaştırılabilmesi için ön soğutma, frigorifik soğuk zincirli taşımacılığın geliştirilmesi, hava yollarının tercih edilmesi sağlanmalıdır.
Aflatoksin Sorunu
Kuru incir pazarlamasında ve ihracatında en büyük problem aflatoksindir. Üretici ve tüketicilerin aflatoksin konusunda bilinçlendirilerek, oluşumu engellenmeli ve aflatoksinin kabul edilebilir asgari düzeyinin belirlenmesi gereklidir. İhracatçı firmalar arasındaki gereksiz rekabet ve fiyat kırmalar ihracatı olumsuz etkileyerek ülkemize döviz girişini engellemekte buna bağlı olarak üreticinin elde edeceği gelire de mani olunmaktadır. Bu alanda mevcut mevzuat incir açısından yeniden gözden geçirilerek incir diğer tarım ürünlerinden ayrı tutulmalıdır. Aflatoksin mücadelesi tarladan gemiye yükleninceye kadar süreklilik arz etmelidir.
Kalite İle İlgili Sorunları
Özellikle kuru incirde, kimyasal madde kalıntıları, çeşitli hastalık ve zararlı kalıntılara olan tolerans düzeyleri, çok düşük seviyelere inmiştir. Bu durum da kuru incir ihracatımızın, miktar ve değer olarak düşmesine neden olmaktadır.
Kuru ve taze incir için dış pazarlarda artan standart ve azalan toleransa cevap verebilecek, temiz ürün elde edilmesi sağlanmalıdır. İncirin piyasadaki yerinin korunması için hem kalite standartlarının yerine getirilmesi hem de ürün çeşitlendirilmesi ve organik tarım ürünlerine olan talebin giderek arttığı günümüz koşullarında alternatif üretim şekillerine gidilmelidir. Bu koşullar yeni bir mevzuatla yeniden ele alınmalıdır.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.