TARIM TOPRAKLARININ VERGİLENDİRİLMESİ-2

Kanunun 16.maddesinde “mükelleflerin bir belediye ve bu belediyenin mücavir alan sınırları içinde bulunan arazisinin (arsalar hariç) toplam vergi değerinin 10 bin Türk Lirası Arazi Vergisinden müstesnadır” denilmektedir. Bu miktarı üç misline kadar artırmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir. Bu hükmün tatbikatında mükellef ile eş ve velayet altındaki çocuklara ait arazi değerleri toplu olarak nazara alınır. Bu maddede yazılı istisna, hisseli arazide mükelleflerin hisse miktarları ayrı ayrı nazara alınmak suretiyle uygulanır” denilmektedir.

EVK’nın 15. maddesinde bazı tarım toprakları için geçici muafiyet halleri hükme bağlanmıştır. Geçici muaflık kapsamında değerlendirilen tarım toprakları şu şekilde belirlenmiştir;

a) Özel kanunlarına göre devlet ormanları dışında insan emeğiyle yeniden orman haline getirilmek üzere ağaçlandırılan arazi 50 yıl;

b) Toprak ve topoğrafik özellikleri ve erozyon gibi sınırlayıcı faktörler sebebiyle kültür bitkilerinin yetişmelerini engelleyen araziden; bataklık, turbiyer, çorak, makilik, çalılık, taşlık ve sair haller dolayısıyla üzerinde tarım yapılamayan sahaların, ıslah tedbirleriyle yeniden tarıma elverişli hale getirilmesinde 10 yıl;

c) Teknik, ekonomik ve ekolojik bakımlardan gerekli şartları haiz olan arazide yeniden fidanla dikim veya aşılama veya yeniden yetiştirme suretiyle ağaçlık, meyvalık, bağ ve bahçe meydana getirilmesinde asgari 2 yıl, azami 15 yıl;

d) Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca, organize sanayi bölgeleri için iktisap olunduğu veya bu bölgelere tahsis edildiği kabul edilen arazi sanayici lehine tapudaki tescilin yapılacağı tarihe kadar, Cumhurbaşkanınca serbest bölge ilan edilen arazi kullanıcı lehine tapuda tescilin yapılacağı tarihe kadar.

Tarıma uygulanan vergilerde bir yasal boşluk olarak e ticaret uygulamaları yer almaktadır. Girişimciler tarım ürününün çeşidine ve mevzuatta yer alan KDV ve gelir vergisi oranları hilafına internet üzerinden her çeşit tarım ürününü pazarlayabilmekte, herhangi bir vergi denetimi ile karşı karşıya kalmamaktadırlar.

Halen yürürlükte olan 1319 Sayılı Emlak Vergisi Kanunu kapsamında, arazi ve arsalar arazi vergisine tabi tutulmaktadır. Tarım arazileri de bu kapsamda vergilendirilmektedir. Ancak belediye ve mücavir alan sınırları dışında kalan araziler vergiden muaf tutulmuştur.

Arazi vergisinde oran % 0,1’dir. Arazi vergisinde matrah arazinin vergi değeri, bir başka ifade ile arazinin güncel alım-satım bedelidir. Yasaya göre mükelleflerin beyan edecekleri asgari arazi değerleri

dört yılda bir takdir komisyonlarınca belirlenmektedir.

Tarım arazileri ve tarımsal amaçlı yapılar için vergi düzenlemeleri yürürlüktedir.

Yasanın vergi muafiyet ve istisnalarının düzenlendiği 4. maddesinde, tarımsal üretim için ayrılmış bulunan binaların bu yasa kapsamında vergilendirilmeyeceği açıkça düzenlenmiştir. Çiftçiler, bizzat kendi tarımsal faaliyetlerinde kullanmak ve bunları kiraya vermemek koşulu ile makine, samanlık, arabalık, ağıl, kümes, koruma mahalleri, seralar ve benzeri binalar ile bekçi bina, kulübe ve barakaları; su ürünleri üreticileri ise, üretimde kullandıkları ağ ve alet depoları, kayıkhaneler ve işçi, bekçi bina ve kulübelerine sahip olmalarından dolayı vergiden muaf tutulmuşlardır.

Gelir vergisi kanununun 52. maddesinde belirtilen bu düzenlemelerle, çiftçilerin beyanname vermek zorunda oldukları götürü gider usulü ile vergilendirilmeleri kaldırılmış, gerçek usule göre vergilendirilmeye başlanmıştır. Daha önce uygulanan küçük çiftçi muafiyeti kapsamında her yıl yenilenen satış tutarı ölçüsü kaldırılarak, sınırları yeniden belirlenen işletme büyüklüğü ölçüsü benimsenmiştir.