Takip Et

DÜNDEN BUGÜNE TÜRKLERDE HAYVANCILIK VE VERGİLENDİRİLMESİ

Orta Anadolu Yörükleri arasında Akdeniz sahili ile bazı kazaların yaylalarına çıkan Yörükler olduğu gibi, mevcut kışlık köyünden başta Toraoslar olmak üzere yakın yaylalara çıkan yörükler de bulunmaktadır. Bu göçlerin en önemli nedenleri mevsim farklarına göre otlakların verimliliğindeki değişikliklerdir. Otun yeşil olduğu yere hayvan götürmek, otu kışlık mahalle getirmekten daha kolay ve hayvan verimliliği açısından daha akılcı idi.

Devlet, yüzyıllar boyunca, koyun ve keçi yetiştirenlerden, her koyun ve keçiden bir akçe olmak üzere “adet-i ağnam” adında bir vergi almıştır.1839’dan sonra bu vergi de de düzenlemeye gidilmiştir. Ayrıca devlet, dışarıdan gelen ve kendilerine ait yaylak ve kışlakları bulunmayan sürü sahiplerinden, sürülerini otlattıkları yere göre resm-i otlak, resm-i yaylak ve resm-i kışlak gibi vergiler almıştır.

Hayvancılık Gelirleri ve Vergilendirilmesi

Hayvan varlığı, tarımın temel ekonomik faaliyet olduğu sanayi öncesi ekonomilerin bir çeşit birikmiş serveti niteliğindedir. Göçebe topluluklar, hayvancılığı yüzyıllar boyunca tek geçim kaynağı olarak sürdürürken, yerleşik hayatta çiftçilik yapan ve bu arada hayvan da beslemek durumunda olan topluluklar ise daha çok çift sürme ve taşıma işlerinde güçlerinden yararlanmak için büyükbaş yetiştirip, bu hayvanlardan sağladıkları ürünleri de çoğunlukla kendi tüketimlerinde kullanmışlardır. Çünkü Osmanlı çiftçisi son döneme kadar çift sürme işlerinde genellikle hayvanlardan yararlanmıştır. Özellikle nüfus yoğunluğunun azlığı hayvancılığı teşvik etmiştir (319).

Hayvancılık XIX. yüzyılda yaşayan çiftçi ve köylü için önemli bir yere sahiptir. Tarımsal faaliyetlerde bulunan ahalinin toprağı işlerken, bahçeye ve tarlaya giderken, eşyasını ve ticari ürününü taşırken, gıdasını endüstriyel ürünlerini (yün ve deri) elde etmek için kullandığı aracı hayvanıdır. Temettüat defterlerinde çeşitli adlarda farklı hayvanların bulunduğu görülmektedir. Toprak tasarrufunda bulunmayan haneler de hayvan sahibi olabilmektedirler. Köylü ve çiftçi, hayvanlarından kendi gıda - peynir, yağ, süt, et-ihtiyaçlarını karşıladıkları, hâsılat elde ettikleri gibi mesleklerinin gereği olarak ta kullanmaktadırlar. Bu tür etkinlikler hayvancılığın ne kadar önemli bir ekonomik faaliyet olduğunu açıkça ortaya koymaktadır. Hayvancılık faaliyetleri büyükbaş, küçükbaş, yük-binek ve arıcılık olarak ele alınacaktır.

Toroslar’da en fazla beslenen keçidir. Tarla sürme gibi büyük işgücü faaliyetlerinde öküz ve çok az da beygir kullanılırken, daha küçük çaplı taşımacılıkta merkeplerden faydalanılmaktadır. merkeb kullanımının çevreye göre yaygın olmasının önemli bir sebebinin de Torosların yeryüzü şekillerindeki farklılıktan kaynaklanıyor olması gerekir.

Tarım gelirlerini hayvancılık gelirleri takip etmektedir ki hâsılatı belirtilen hayvan cinsleri inek, merkep, sağman inek ve arıdır. Hayvan grupları içinde en yüksek gelir keçiden elde edilirken en az gelir arıcılıktan elde edilmiştir. 

ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.