TZOB Genel Başkanı Sayın Bayraktar’ın 2019 yılına dair değerlendirmelerini bölümler halinde okuyucumuzun bilgisine, sunuyoruz.
2019’DA TARIM ÜRÜNLERİ VE GIDA FİYAT HAREKETLERİ:
Kuru incir ve kuru kayısı 4,5 kat, lahana 3,9 kat, süt ve nohut 3,5 kat, portakal ve pırasa 3,4 kat fazlaya tüketiciye satılmaktadır.
Bugün üreticide 13 lira olan kuru incir markette 59 lira 13 kuruşa, 10 lira olan kuru kayısı 45 lira 47 kuruşa, 48 kuruş olan lahana 1 lira 84 kuruşa, 2 lira 4 kuruş olan süt 7 lira 16 kuruşa, 2 lira 89 kuruş olan nohut 10 lira 7 kuruşa, 1 lira 19 kuruş olan portakal 4 lira 3 kuruşa, 1 lira 23 kuruş olan pırasa 4 lira 14 kuruşa satılıyor.
Görüldüğü gibi üretici ile market fiyatları arasındaki tutarsızlık sürüyor. Bu durum sürdürülemez. Devam ederse, önünde sonunda çiftçimizin üretimden kaçınmasıyla sonuçlanır. Çiftçimiz istikrarlı bir gelir elde etmeli, tüketicimiz de makul fiyatlarla ürün tüketebilmelidir. Mevcut durumdan hem çiftçimiz hem de tüketicimiz mağdurdur.
Patlıcan, domates ve salatalıkta arz örtü altından sağlanmaktadır. Hava sıcaklıklarındaki düşüş ile birlikte olgunlaşmanın gecikmesi arzı yavaşlatmış, fiyatlarda artış yaşanmıştır.
Kuru soğanda geçen yıla göre rekoltede yaşanan artış ile birlikte üreticilerimiz pazarlama sorunları yaşamış, fiyatlar 63 kuruş seviyesine düşmüştü. Aralık ayında Hindistan’ın ülkemizden soğan alımı ile birlikte fiyatlarda artış yaşandı. Ancak iç piyasada ürün sıkıntısı yaşanmaması için ihracat durduruldu.
Mandalinada geçen yıla göre rekoltedeki düşüşün arzı daraltması nedeniyle fiyatlar artmıştır. Portakalda da rekoltedeki düşüş nedeniyle fiyatlarda artış görülmüştür.
Yeşil soğan ve marulda mevsim itibarıyla hasat edilen ürün miktarındaki azalma fiyatları artış yönünde etkiledi.
Havuç, ıspanak, pırasa ve karnabahar gibi kış sebzelerinde de kış koşulları fiyat artışında etkili oldu. Ispanakta tüketimin normale dönmeye başlaması da fiyatları artırdı.
Fiyatı düşen ürünlere baktığımızda kabakta ihracatın yavaşlaması fiyat düşüşünde etkili olurken, limon çeşitlerinin hasadının çakışması, lahanada ise hasat dönemi olması fiyata yansıdı.
-Patates tüketiminin artırılmasını talebimize Milli Savunma ve
Sağlık Bakanlıklarımız olumlu cevap verdi-
Patates fiyatları 2019 yılında üretim artışı nedeniyle düşük seyretti, 60 kuruşa kadar geriledi.
Bunun üzerine Milli Savunma Bakanlığı’na kışlalarda patates tüketiminin artırılmasını talep ettiğimiz yazıya olumlu cevap verildi. İç talepte patates tüketimini artırıcı yönde düzenleme yapılmasının milli ekonomiye katkı sağlayabileceğini değerlendiren bakanlık, bu kapsamda Kuvvet Komutanlıklarına yemek listelerinde patates tüketiminin artırılması yönünde teşvik edici talimat verdi.
Sağlık Bakanlığımız ise yazımız üzerine taşra teşkilatlarına gerekli duyuruyu yaptığını ve ayrıca merkez teşkilatında yemek menüsünde patates kullanımına özen gösterileceğini bildirdi.
Bakanlıklarımıza göstermiş olduğu hassasiyetten dolayı teşekkür ediyoruz.
Bunun yansımasını hemen Aralık ayı fiyatlarında gördük. Üretici fiyatlarında yüzde 23,1’lik bir artış yaşandı.
Kuru soğan ve tohumluk hariç patates ihracatının izne bağlanması özellikle patates üreticimizi olumsuz etkileyebilir. Kuru soğanda üretim yeterli olsa da patateste bir arz fazlası olduğu göz önüne alınmalı patates ihracatındaki izin uygulaması kaldırılmalıdır.”
-2019 yılı fiyat değişimleri-
Bayraktar, 2019 yılında, Markette 42 ürünün 28’inde fiyat artışı, 14’ünde fiyat azalışı, üreticide ise 34 ürünün 20’sinde fiyat artışı, 11’inde fiyat azalışı meydana geldiğini bildirdi.
2019 yılında, fiyatı en fazla artan ürünün, marketlerde fındık, üreticide limon, fiyatı en fazla düşen ürünün ise marketlerde kuru soğan, üreticide ise kabak olduğuna dikkati çeken Bayraktar, şöyle devam etti:
“2019 yılında, 2018 yılına göre market fiyatlarında fiyat düşüşü, yüzde 39 ile en fazla kuru soğanda meydana geldi. Kuru soğandaki fiyat düşüşünü, yüzde 32,7 ile patates, yüzde 24,2 ile sivri biber, yüzde 18,1 ile patlıcan takip etti.
Geçen yıl markette en fazla fiyat artışı yüzde 50,8 ile fındıkta görüldü. Fındıktaki fiyat artışını yüzde 49,1 ile limon, yüzde 42,3 ile Antep fıstığı, yüzde 31,6 ile yoğurt, yüzde 27,2 ile mandalina izledi.
2019 yılında üretici fiyatlarındaki değişime baktığımızda kabak yüzde 41,5 azalmayla fiyatı en fazla düşen ürün oldu.
Kabaktaki fiyat düşüşünü yüzde 37,5 ile patates, yüzde 37,3 ile kuru soğan, yüzde 30,5 ile lahana, yüzde 21,2 ile sivri biber, yüzde 20,5 ile pırasa, yüzde 13,3 ile kuru incir takip etti.
Geçen yıl, üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 120,5 ile limonda görüldü.
Limondaki fiyat artışını yüzde 117,8 ile mandalina, yüzde 61,9 ile Antep fıstığı, yüzde 58,3 ile portakal, yüzde 55,9 ile kırmızı mercimek, yüzde 34,2 ile süt, yüzde 32,1 ile fındık izledi.
Limon, mandalina ve portakalda çiçeklenme döneminde meydana gelen olumsuz hava koşullarının rekoltede düşüşe yol açması fiyatlarda artışa neden oldu.
Antep fıstığında da yok yılı olmasına bağlı olarak üretimin düşmesi fiyatları artırdı.
Kırmızı mercimek, kuru fasulye ve yeşil mercimekte sararma döneminde meydana gelen yağışların ürün kalitesini olumsuz etkilemesi fiyata yansıdı.
Fındıktaki fiyat artışında TMO’nun alım politikası etkili oldu.
Zeytinyağında son iki yıldır rekoltedeki düşüş fiyatlara yansıdı.
Süt, dana eti ve kuzu etinde, artan üretim maliyetleri fiyatlarda artışa yol açtı.
Girdi fiyatlarındaki yaşanan artışın üretim maliyetlerine yansıması ile birlikte marul, domates, salatalık, maydanoz, elma, kuru üzüm fiyatları yükseldi.
Fiyatı düşen ürünlere baktığımızda; kabakta Aralık ayında ihracatta yaşanan yavaşlama fiyatı düşürdü.
Yaşanan rekolte artışı ve pazarlama sorunları nedeniyle kuru soğan ve patateste fiyat düşüşleri yaşandı.
Lahanada ve karnabaharda rekoltedeki artış fiyata yansırken, pırasada arzdaki yoğunlaşma fiyatı düşürmüştür.
Kuru incirde yaşanan fiyat düşüşünde rekoltedeki yükselme etkili olmuştur.
Nohutta geçen yıldan üreticimizin elinde ürün olması nedeniyle fiyatlarda düşüş yaşanmıştır.”
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.