Klasik dönemde Osmanlı Devleti,Selçuklu Devletinden devr aldığı üzere, halkını ve en önemli ve büyük gücü olan ordusunu besleyebilmek amacı ile tarım,toprak düzeni ve tarım topraklarının miras yolu ile parçalanıp küçülmesini önlemek amacı ile pek çok yasal düzenlemeler ortaya koymuştur.Bunların en önemlisi “Osmanlı Toprak Sistemi “olan “Miri Arazi Rejimi”dir.Bu sistemin gereği olarak tüm tarım arazileri devletin mülküdür ve “reaya” denilen çiftçi ve köylü toprakları devlet adına işler,üretir;devletin ortağıdır.
Çalışmaları karşılığında devlete değişik adlarda vergiler öderdi. Miri toprak sisteminin bozulmaya başlaması 16,17.yüzyıllarda başlamış ve giderek hızlanmış; Tanzimat ile beraber miras hukukunda ve yabancılara tarım topraklarının edinilmesini sağlayan yasalarla bu sağlam düzen çökmüştür.
Cumhuriyet döneminde ise Batılı miras hukuku ve medeni yasalar tarım topraklarının miras yolu ile parçalanmasını hızlandırmış;günümüzde tarım arazileri,içerisinde traktörlerin manevra yapamayacakları kadar küçük parsellere dönüşmüştür.Bu kadar küçük parsellerden gelir elde edilemediği gibi akaryakıt,zaman,işgücü israfları,verimlilik kayıpları da son derece yüksek olmaktadır.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yapılan bir araştırma sonucuna göre “Türkiye genelinde işletme başına toplam 93,6 dekar olarak bulunan arazinin 42,6 dekarının hisseli olduğu belirlenmiştir. Hisseli arazilere ait ortalama parsel sayısı 4,6 adet, hissesiz arazilere ait ortalama parsel sayısı 4,9 adet ve toplam parsel sayısı 9,7 adet bulunmuştur. Parsel büyüklüğü ise, coğrafi bölgeler dikkate alındığında en küçük Karadeniz Bölgesinde 5,1 dekar, en büyük Güneydoğu Anadolu Bölgesinde 17,3 dekar ve Türkiye geneli için 9,6 dekar olarak bulunmuştur.”
Bu veriler ışığında hisseli arazi büyüklüklerinin ortalama olarak 9,2 hissesiz arazilerde ise parsel büyüklüğünün 5,25 dekar olduğu ortaya çıkmaktadır.
Gerçekte ise ortalamaları yüksek olmasının nedeni özellikle Orta Anadolu ve Güney Doğu Anadolu ovalarında sulanamayan hububat arazilerinin parsel büyüklüğüdür.
Ege Bölgesinde Söke başta olmak üzere bazı büyük ovalar dışında parsel büyüklükleri genellikle 10 dekarın altındadır.
Sorunun kaynaklandığı nokta tarım arazilerinin miras paylaşımıdır.
Türk milletinin toprak sevgisinde olsa gerek miras hakkı bulunan her muris çiftçi olsun olmasın tarım toprağından hak istemektedir.
Çiftçilerin tarım topraklarının miras yolu ile parçalanması konusunda görüşleri sorulduğunda-aynı araştırmaya göre-%74,57’si arazilerin parçalanmasını sorun olarak görmekte, %71’i arazilerin hissedarlardan birisinde toplanmasını uygun bulmakta fakat hissesini devretme konusuna gelince tutumu değişmekte ve %60,1’i devretmeye olumlu yaklaşmakta, %38,8’i olumsuz yaklaşmaktadır.
Devam edeceğiz…
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.