Değerli okurlarım,
Sosyal Güvenliği kısaca ifade etmemiz gerekir ise söyleyebileceğim tek şey “Doğum öncesinden ölüm sonrasına kadar ve hatta ölümümüzden sonra her aşamayı ilgilendiren bir kavramdır“ ama maalesef sosyal güvenlik haklarımızı, yaşımız kemale erdikten sonra düşünür ve çaba içerisine gireriz.
Burada ; kalemimiz ve bilgimiz yettiğince “ Sosyal Güvenlik “ haklarınız ile ilgili yardımcı olmaya, soru ve sorunlarınıza çözüm üretmeye çalışıyorum.
Bu yazımda ; 5510 sayılı SS ve GSSK 37.Maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkrasında cenaze ödeneğini ele almaya çalışacağım: İş kazası veya meslek hastalığı sonucu veya sürekli iş göremezlik geliri, malûllük, vazife malûllüğü veya yaşlılık aylığı almakta iken veya kendisi için en az 360 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş olup da ölen sigortalının hak sahiplerine Kurum Yönetim Kurulu'nca belirlenip Bakan tarafından onaylanan tarife üzerinden cenaze ödeneği ödenir. Cenaze ödeneği, sırasıyla sigortalının eşine, yoksa çocuklarına, o da yoksa ana babasına, o da yoksa kardeşlerine verilir.
Cenaze ödeneğinin üçüncü fıkrada sayılanlara ödenememesi ve sigortalının cenazesinin gerçek veya tüzel kişiler tarafından kaldırılması durumunda, üçüncü fıkrada belirtilen tutarı geçmemek üzere belgelere dayanan masraflar, masrafı yapan gerçek veya tüzel kişilere ödenir. (5510/37.md 3.üncü ve 4.üncü fıkrası)
Cenaze ödeneği Kanunun 37’nci maddesinde belirtilenlere verilir. ''Cenaze ödeneğinin ödenmesi için, hak sahiplerince bir dilekçe ile kuruma başvurulması yeterlidir. Sigortalının ölümü ve ölüm tarihi nüfus kütüğüne kaydedilmemişse dilekçeyle birlikte sigortalının ölüm tarihini belirten ilgili makamlarca usulüne göre düzenlenen bir belgenin de kuruma verilmesi gerekir'' denmektedir.
İş kazası veya meslek hastalığı sonucu, sürekli iş göremezlik geliri, malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı almakta iken ve kendisi için en az 360 gün malullük yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş iken ölen sigortalının hak sahiplerine cenaze yardımı verilir. Kişinin öldüğü anda sigortalı olmasına gerek yoktur.
Bu ölüm yardımı ; Eşine, eşi yoksa çocuklarına, eş ve çocuğu yoksa ana veya babasına, eş, çocuk, ana ya da baba yok ise kardeşlerine verilir.
Bunun için bağlı bulunulan Sosyal Güvenlik kurumuna “ Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi “ ile müracaat etmek yeterlidir.
Burada dikkat edilmesi gereken husus yasa gereği : Kısa vadeli sigorta kollarından ve ölüm sigortasından kazanılan haklar (geçici iş göremezlik ödeneği, evlenme ve cenaze ödenekleri ile ölüm toptan ödemeleri), hakkın doğduğu tarihten itibaren beş yıl içinde istenmezse düşmektedir. Burada hak düşürücü süre işlediğinden, söz konusu haklar 5 yıl içinde istenmezse, bir daha ödenmeyecektir.
Vefat eden kişi ; Esnaf yani Bağ-Kur’lu ya da işçi ise 2017 yılı için 530.- TL. ödenecektir.
Devlet memurlarına gelince ; Memurun ölümü halinde sağlığında bildirdiği kimseye, bildirim yapmamışsa eşine ve çocuklarına, hiçbiri olmaması halinde ana ve babasına, onlar da yoksa kardeşlerine en yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) iki katı tutarında ölüm yardımı ödeneği verilir. Ölüm yardımı ödeneği, hiçbir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz.
Memurun ölümü halinde ise ; 1.825.-TL ödenir.
Emekli olması halinde 5434'e göre emekli aylığının bir aylık tutarında yardım alacaktır.
Şimdi gelelim yazıma esas olan konuya ; Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin ölümleri halinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile ek ve değişikliklerine göre en yüksek devlet memurunun almakta olduğu aylığın (ek gösterge dahil) 12 aylık tutarı ölüm yardımı olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi bütçesinden usulü dairesinde ve resen ödenir. Yasama Organı üyeliği sona erenler için bu yardım ölüm tarihi itibariyle birinci fıkraya göre hesaplanacak miktarın yarısı tutarında olmak üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi bütçesinden ödenir. Bu madde uyarınca ölüm yardımı yapılanlara diğer mevzuat hükümleri ile öngörülen ölüm yardımları yapılmaz. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 208’inci maddesi hükümleri uygulanacaktır.
Vefat eden kişi vekil olduğu için : 10.950.- TL. ödenecektir.
2925 sayılı Kanuna göre ek-5 Tarım sigortalısı olanlara gelince ; Bu kardeşlerimizin yakınlarına ancak iş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölmeleri halinde cenaze yardımı yapılabilecektir.
Haftaya görüşmek üzere , sosyal güvenlikle kalın.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.