Değerli okurlarım,bilindiği üzere ülkemizde SGK’dan emekliliğinin değişik yolları vardır.Bunları kısaca Normal Emeklilik,Yaşlılıktan Emeklilik,Malulen Emeklilik ve Engelli (Özürlü) emeklilik şeklinde sıralayabiliriz.
Bugünkü yazımda en çok karıştırılan Malulen / Engelli ( Özürlü ) Emeklilikten söz etmek istiyorum. Herhangibir hastalığı ,rahatsızlığı olan yurttaşlarımız Emeklilik için SGK’ya başvuruları sırasında yanlış haneye işaretlemekte ve aldıkları rapor sonucu emekli olamamaktadırlar.
Yani ; Özürlü ( Engelli ) emekli olabilecek durumda olan yurttaşlarımız MALULEN EMEKLİLİK talebinde bulunmaları halinde maalesef emekli olamamaktadırlar.
Bu başvuru şekil ve şartlarını ayrıntılı olarak sizlerle paylaşmak istiyorum.
Malulen emekli olmak isteyen bir kimsenin ilk işe girdiği tarihten itibaren 10 yıl süre ve 1800 günü doldurması ve%60 ve üstü ağır özürlü olması yeterlidir.
Alacağınız maaş ise normal emekli olacağınız maaş kadar hatta daha üstü bile olabilir önemli olan adınıza yatırılmış olan esas pirim kazançlarınızdır aylık bağlama oranlarınız ne kadar yüksek ise maaşınız o kadar yüksek olur.
Peki vergiden muaf veya sakat emekliliği dediğimiz durum, bir kimsenin ilk işe girdiği tarih çok önemlidir. Malulen gibi sabit bir süre gün istenmez en az %40 ile üstü almanız yeterlidir en az 3600 gün ister peki arasındaki fark nedir malulen emeklilik’de ağır özür aranır raporunuz %80 dahi olsa ağır özürlü yazmıyorsa 1. Derce 3600 günden sakat emekliliğinden yararlanırsınız işe girişlere göre ve aldığını rapora göre değişiklik gösterir örnek verecek olursak 06.081991-05.081994 arasındaki tarihlerde işe girenler %80 raporu olanlar 15 yıl 3600 gün% 60 raporla aynı tarih 15 yıl 8 ay-3680 gün, %40 16 yıl.3760 gün ve işe girişlere göre derecelere aldığınız rapora göre değişir.
Çoğu kez malulen emeklilik ile engelli emekliliği birlikte telaffuz edilir. sanki her ikisi de aynı gibi değerlendirilir. Aslında aralarında büyük farklar vardır.
Malulen emeklilikte, malul sayılmak için maluliyetin sigortalı olarak işe girdikten sonra olması gerekmektedir
Engelli emekliliğinde bunun tam tersi yani engelli işe girmeden önce yada doğuştan engelli olmalıdır. Örnek ; 1.Mart.1993 tarihinde işe başlamış birisi çalışmaya başladıktan sonra yani 1.Mart.1998 yılında sakat kalırsa bu engelli emeklisi değil malulen emekli olma koşullarına tabidir.Malulen emekli olma ve engelli emekli olma koşulları farklıdır.
Malulen emekli olmak için 10 yıldan beri sigortalı olmak,Ancak Başka birinin bakımına muhtaç durumda ise 10 yıl şartı yerine 5 yıl 1800 gün şartı devreye girer.
10 yıl içinde en az 1800 gün prim ödemiş olmak ve SGK' NIN göndermiş olduğu sağlık kurumundan çalışma gücünü kaybettiğine dair rapor almak.
Maluliyet için oran tektir yani kademeli değildir. Çalışma gücünün yüzde 60'ını kaybetmesi yeterlidir.
Engelli emekliliği için yüzde 40 oranı yeterlidir . Ancak Engelli emekliliği kademelidir. Yani derecelidir Yüzde 40-49 arasında engelli 3 yüzde 50-59 oranındaki engelli 2. yüzde 60 ve üzeri oranındaki engeli 1 derece engelli sayılır. İşe giriş tarihlerine göre 15 yıl ile 18 yıl arasında çalışma ile 3600 gün ile 4680 gün arasında prim ödeyerek emekli olurlar.
Malulen emekliler sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışamazlar. Çalıştıkları takdirde maluliyet aylıkları kesilir.Aylığı kesilenler maluliyet için yeniden işlem yaptırmak zorunda olurlar. engelli emeklileri sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışabilirler. çalıştıkları takdirde emekli maaşları kesilmez.
Malulen emekli olmak için maluller,gelir vergisi yasasını 193 maddesine göre vergi indirim belgesi almazlar. Engelliler emekli olmak içi vergi indirim belgesi almak zorundadır.
Maluller, maluliyet oranlarına itirazlarını,Sosyal Sigortalar Yüksek sağlık Kurulu'na yaparlar. İtiraz süresi, kararın ilgililere tebliğinden itibaren 6 aydır. 6 ayı geçirmiş olanlar için itiraz kabul edilmez,
Malul kişileri raporlarını sonuç bölümünde yer alan AĞIR ENGELLİ BÖLÜMÜNDE EVET-HAYIR kelimeleri yer Engellilerin raporlarında EVET_ HAYIR yer alır. Bunlardan EVET işaretlenmesi önemlidir.
Haftaya görüşmek üzere sağlık ve sosyal güvenlikle kalınız.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.