Değerli okurlarım,
Bilindiği üzere Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan normal, yaşlılık, malül, engelli olmak üzere emekli olunabiliyor.
7 Mart'taki yazımda değindiğim gibi bu engelli emeklilik hariç, her birinde de yılını, yaşını, gününü doldurmak zorundadır.
Yıllarca kendini ihmal edip, Sosyal Güvenlik Kurumu ile olan ilişkilerini zamanında yerine getirmeyen ya da çalıştığı iş yerindeki günlerini kontrol edemeyip yaş kemale erdikten sonra birçok hastalığı yakalanan kişiler, 'malulen emekli' olabilmek için hastane, hastane koştururlar.
Genel olarak malullük, çalışma veya meslekte kazanma gücünün kısmen veya tamamen yitirilmesi nedeniyle sürekli bir gelir kaybına yol açan fizyolojik bir risk olarak tanımlanabilir.
506 Sayılı Yasa'nın 53'üncü maddesinde malullülen emeklilik şartları aşağıdaki şekilde tarif edilmiştir.
1-Kurum hastanelerince düzenlenecek usulüne uygun sağlık kurulu raporları ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu çalışma gücünün en az 2/3’ ünü yitirdiği,
2- 34 üncü madde gereğince yapılan tedavi sonunda, kurum sağlık tesisleri sağlık kurullarınca düzenlenecek usulüne uygun rapor ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu çalışma gücünün en az 2/3’ ünü yitirdiği,
3- İş kazası ve meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60'ını yitirdiği kurumca tespit edilen sigortalı malullük sigortası bakımından malul sayılır.
4- Bu kanun kapsamında ilk defa çalışmaya başladıkları tarihte mevcut hastalık ve arızası bulunanlar, bu hastalık veya arızasının malul sayılmayı gerektirecek düzeyde olmadığını kurum veya kurum dışındaki hastanelerden işe girmeden önce alınmış, usulüne uygun sağlık raporu ve dayanağı tıbbi belgelerle kanıtlamakla yükümlüdürler.
Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihte, malul sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya arızalarının bulunduğu önceden veya sonradan tespit edilen sigortalılar, bu hastalık veya arızaları nedeni ile malullük sigortası yardımlarından yararlanamazlar.
Sigortalının, malullük aylığından yararlanabilmesi için : 53'üncü maddeye göre malul sayılması, toplam olarak 1800 gün veya en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, sigortalılık süresinin her yılı için ortalama olarak 180 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olması şarttır.
Ben malulen emeklilik için birçok yazımda “ Öl de gel “ başlığını atmıştım.Yani vatandaşın malulen emekli olabilmesi için vücudunun 1/3’ünün iş görmemesi gerekmektedir. SGK Sağlık Kurulu'nun bu konudaki uygulama kriterleri çok hassastır. O nedenle ben gerçekten rahatsızlığı olan yurttaşlarımıza SGK'dan emekli olabilmeleri için genel olarak engelli (Özürlü) emeklilik başvurusunda bulunmalarını tavsiye ederim.
Özürlü emeklilik olabilmek için aranan üç şartta yaş koşulu aranmadığı gibi prim ödeme gün sayısı ile sigortalılık süreleri de basitleştirilmiştir. Sadece özürlü emekliliğinde sigortalılık şartı vardır.
01/10/2008 ÖNCESİ 4/A LILARIN ÖZÜRLÜ EMEKLİLİK ŞARTLARI
Sigortalılık Başlangıcı I. Derece II. Derece III. Derece (Yüzde 40-59)
( % 80 ve üzeri ) ( % 60-70 ) ( % 40 - 59 )
05.08.1991 ve daha önce 15 yıl- 3600 15 yıl- 3600 15 yıl- 3600
06.08.1991-05.08.1994 15 yıl- 3600 15 yıl, 8 ay-3680 16 yıl, 3760
06.08.1994-05.08.1997 15 yıl- 3600 16 yıl, 4 ay-3760 17 yıl, 3920
06.08.1997-05.08.2000 15 yıl- 3600 17 yıl, 3840 18 yıl, 4080
06.08.2000-05.08.2003 15 yıl- 3600 17 yıl, 8 ay-3920 19 yıl, 4240
05.08.2003-30.09.2008 15 yıl- 3600 18 yıl -4000 20 yıl-4400
Buraya kadar 506 sayılı, yani 4/a’lıların özürlü emekli olabilme şartlarını ele aldım. Şimdi ise 5510 sayılı Yasa ile Bağ-Kur’lu (4/b) özürlülere emekli olabilme hakkı getirilmiştir.
Yasaya göre, ilk defa sigortalı olduğu tarihten önce malul (% 60 ve fazlası) olduğu için malullük aylığı bağlanmayanlar, çalışma gücü kaybı yüzde 40 ile yüzde 59 arasında olanlar, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra tahsis talebinde bulunmaları durumunda Çalışma gücü ;
% 40 - % 59 arası olanlar 18 yıl 4860 gün ile % 50 - % 59 arası olanlar 16 yıl 4320 gün ile , % 60 ve daha yüksek olanlar 15 yıl 3960 gün ile özürlü emekli olabileceklerdir.
Haftaya görüşmek üzere , sosyal güvenlikle kalın.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.