EYVAHHH! EMEKLİ AYLIĞIM ÇOK DÜŞÜK

Değerli okurlarım; Emekli aylıklarının bağlanmasında üç dönemin ele alındığını,1999 öncesi, 2000-2008 yılları arası ve 2008-2019 yılları arası adımıza yatırılan primlerin emekli aylığımızın az ya da çok olmasını etkilediğini yazmıştım.

Burada asıl olan, yani evin temeli diyebileceğimiz dönem 1999 öncesi dönemdir.

Burada devletin nam ve hesabına çalışan devlet memurlarının maaşlarında ya da bir başkasının nam ve hesabına çalışan 4/a’lıların maaşlarında itiraz ve düzeltme açısında yapılabilecek çok da bir şey olamamaktadır. Fakat iş yurtdışı borçlanması ödeyerek emeklilik talebinde bulunan gurbetçiler açısından çok farklılık arz etmektedir. Çünkü bu gurbetçilerimiz başvuru formlarını doldururken kendi kaderlerini kendilerini tayin etmektedirler. Ancak Türkiye’deki emeklilik haklarını düzenleyen sosyal güvenlik kanunları değişik zamanlarda yapılan çalışmalara değişik maaş bağlama oranları uyguladığından bilinçsiz ve yanlış yapılan yurtdışı borçlanmaları neticesi düşük emekli aylıklarının bağlanmasına ve gurbetçimizin mağduriyetine sebebiyet vermektedir.

Bunda da en büyük sebep karmaşık yapıda olan bu düzenlemelerden en kârlı şekilde yaralanma konusunda bir uzman kişi yardımının alınmamasıdır. Gurbetçimiz, “Ben neden iki kağıt doldurmaya para vereyim.” diyerek ya kendisi ya da SGK memurlarıyla borçlanma işlemini yapmakta ve emekli maaşı doğru borçlanma yapıp aynı bedeli yatıran emsallerine göre düşük gelince soluğu uzmanda almaktadırlar.

Burada haklı olarak sosyal güvenlik uzmanlarının varlığından söz etmeden geçemeyeceğim. Sosyal güvenlik uzmanları asla “ İş takipçisi değillerdir.” Verecekleri danışmanlık hizmetiyle sizlerin en iyi ve en doğru bir şekilde emekli olabilmenizi sağlamaktadırlar.

Şunu biliyoruz ki emekli maaşı bağlanmış ve maaş çekilmişse borçlanma işlemini iptal edip borçlanma bedellerini geri çekerek yeniden doğru bir borçlanma işlemiyle maaş düzeltmesi yapılamaz. O halde geriye sadece mahkeme yolu kalıyor.

Örnek verelim: Gurbetçimiz Almanya’dan emekli, Türkiye’den de yanlışlıkla 1980-2015 yılları arasında 5000 gün borçlanıyor ve bedelini yatırıyor. Ancak emekli maaşı 1800 TL olacağına 1200 TL olarak bağlanıyor. Ve bu 1200 liralık emekli maaşını birikmişiyle birlikte çekip harcıyor. Oysa vatandaşımız bilinçli bir şekilde 1980-1994 arası yurtdışı hizmetlerini borçlansaydı emekli maaşı 1800-2200 TL arası olabilecekti.

Konuyu şöyle açıklayalım: Yargıtay 10. Hukuk Dairesi önüne gelen ve yurtdışı borçlanmaya dayalı hem SSK maaşı hem de Bağ-kur maaşıyla ilgili iki davada da 3201 sayılı kanuna tabi borçlanma sonucu elde edilen hizmetlerin hangi döneme mal edilerek aylık hesabı yapılacağı konularına açıklık getirerek aylıkların yükseltilmesine karar vermiştir.

Fakat aynı davaların temyiz incelemesini yapan 21. Hukuk Dairesi ise birbirine çelişkili kararlar veriyor.

21.Hukuk Dairesi bir içtihadında yurtdışındaki sigortalılığın başlangıcının tespiti ile ilgili davada mahkemece getirtilecek “…borçlanma belgeleri çerçevesinde Kurumun kabulünden bağımsız olarak, davacının borçlanma başvuruları, tebliğ edilen süre, ödeme miktarı ile ödeme tarihlerini gözeterek..” sigortalının lehine karar vermiştir.

Yani SGK’nın borçlanmanızı hangi döneme mal etmesi önemli değil. Önemli olan sizin menfaatinize olan dönemlerdir diyor kararda. Ancak aynı 21. Hukuk Dairesi başka bir içtihadında ise yine yanlış borçlanma sonucu düşük bağlanan SSK maaşının düzeltilmesine karar veren mahkeme kararını “3201 sayılı Kanunun 5/1 maddesi gereğince…….. borçlanma cetvelindeki süreye ait borçlanma bedelinin herhangi bir ihtirazi kayıt konulmadan ödenmesi karşısında eldeki davanın reddi gerekir..” diyerek bozmuş ve kabul etmemiştir.

Görüldüğü gibi Yargıtay uygulamalarında tam oturmamış konudur düşük emekli maaşlarının yükseltilmesi. Ancak gerek Yargıtay 10 Hukuk Dairesinin gerekse daha önce Hukuk Genel Kurulu kararlarında sigortalı lehine yorum ilkeleri gereğince bu davaların gurbetçimiz lehine kazanılması mümkündür kanaatindeyim.

Haftaya görüşmek üzere sosyal güvenlikle kalın.