YIL + YAŞ + GÜN İLE EMEKLİLİK

Değerli Okurlarım,

Birçok yazımda emeklilik ile ilgili konuyu ele aldım. Bazı okur sorularına yanıt olarak ;Bu yazımda sektörel anlamda yani ağır işlerde çalışanlar ve diğer sektör çalışanlarının emeklilik durumları ve maaşları ile ilgili kısaca bilgiler vermeye çalışacağım.

5510 sayılı Reform Yasası'na göre 8 Eylül 1999 tarihinden önce ilk defa sigortalı olanlara 4/a kapsamından diğer bir ifade ile SSK şartlarından yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için sigortalının; belirli bir yaşı tamamlamış olması, belirli bir süre prim ödemiş olması, belirli bir süre sigortalı olması, işten ayrılmış olması ve SGK’ya yazılı talepte bulunması gerekir.

Malullük ya da yaşlılık sigortasından aylığa hak kazanabilmek için gerekli olan bu beş şarttan üçü, sigortalının işten ayrılması, sigortalılık süresini tamamlaması ve SGK’ya yazılı müracaatta bulunması, herkes için geçerli olan ortak şartlardır.

Yasada öngörülen belirli bir yaşa ulaşmak ve belirli prim ödeme gün sayısını tamamlamak ise her sigortalı için işe giriş tarihine bağlı olarak farklı esaslara bağlanmıştır.

Belirtelim ki; genel kural sigorta başlangıcı ne kadar eski ise istenen prim gün sayısı o kadar az ve emeklilik yaşı da o oranda daha erken tamamlanır.Reform Yasası emeklilik yaşının düzenlendiği 506 sayılı SSK Yasası'nın geçici 81’inci maddesini yürürlükte bırakmıştır.

506 sayılı Yasa'nın geçici 81’inci maddesinin (a) bendi hükmü gereğince 8 Eylül 1999 tarihinde yürürlükte bulunan hükümlere göre yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanmış olanlar ile sigortalılık süresi 18 yıl ve daha fazla olan kadınlar ve sigortalılık süresi 23 yıl ve daha fazla olan erkekler hakkında, daha önce yürürlükte bulunan hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir.

Bu düzenleme gereği, sigortalılık süresine eklenecek bir süresi olmayan kadınların (fiili hizmet zammı gibi) 8 Eylül 1981 tarihinden önce sigortalı olması halinde 50 yaşı tamamlama ve 5000 gün prim ödeme veya 50 yaşı tamamlamamakla birlikte 25 yıl sigortalılık süresini tamamlayıp 5000 gün prim ödeme şartını yerine getirme veya 15 yıl sigortalılık süresini tamamlamak şartıyla 50 yaşında emekli olmaya hak kazanacağını söyleyebiliriz.

Aynı biçimde sigortalılık süresine eklenecek bir süresi olmayan erkek sigortalılar, 8 Eylül 1976 tarihinden önce sigortalı olmak şartıyla 55 yaşı tamamlama ve 5000 gün prim ödeme veya 55 yaşı tamamlamamakla birlikte 25 yıl sigortalılık süresini tamamlayıp 5000 gün prim ödeme şartını yerine getirme veya 15 yıl sigortalılık süresini tamamlamak şartıyla 55 yaşında emekli olmaya hak kazanacaktır.

Uygulayıcılar tarafından sigorta başlangıç tarihine göre emeklilik yaşının tespit edildiğine yönelik hatalı bir değerlendirme yapılmaktadır.

Özellikle belirtmek isterim ki; ilk defa 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanların emeklilik şartlarının tespiti ilk defa sigortalı oldukları tarihe göre değil, 23 Mayıs 2002 tarihindeki sigortalılık süresine göre belirlenmektedir.

Dolayısıyla sigortalının sigortalılık süresine eklenecek fiili hizmet zammı yani yıpranma gibi bir sürenin bulunması halinde 23 Mayıs 2002 tarihine göre sigortalılık süresi ilk defa sigortalı olunan tarih ile 23 Mayıs 2002 tarihine kadar geçen süre değil, ilk defa sigortalı olunan tarih ile 23 Mayıs 2002 tarihine kadar geçen süreye yasa gereği eklenecek sürenin de ilave edilmesi sonucu bulunan süredir.

Bu sürenin tespiti sonucu 23 Mayıs 2002 tarihine göre belirlenen sigortalılık süresi dikkate alınarak yaşlılık aylığı şartları tespit edilir.

Sigortalılık süresinin belirlenerek yaşlılık aylığı şartlarının belirlenmesi hakkında somut bir örnekle konuyu anlatmamız daha isabetli olacaktır.

Örneğin; ilk defa 20 Temmuz 1991 tarihinde sigortalı olmuş kişinin 23 Mayıs 2002 tarihine göre sigortalılık süresi 10 yıl 10 ay 3 gündür. Dolayısıyla sigortalılık süresine eklenecek bir süresi bulunmayan bu erkek sigortalı emeklilik şartlarını, sigortalılık süresi 9 yıl 6 aydan fazla, 11 yıldan az olduğu için 25 yıllık sigortalılık süresini ve 53 yaşını tamamlamak ayrıca en az 5600 gün prim ödemek şartıyla sağlayacaktır.

Haftaya görüşmek üzere , sosyal güvenlikle kalın.