Toprak öyle bitip tükenmez / dağlar öyle uzakta,
sanki gidenler hiçbir zaman
hiçbir menzile erişemeyecekti.
Kağnılar yürüyordu yekpare meşaleden tekerlekleriyle
Ve onlar
ayın altında dönen ilk tekerlekti.
Ayın altında öküzler
başka ve çok küçük bir dünyadan gelmişler gibi
ufacık kısacıktılar
ve pırıltılar vardı hasta kırık boynuzlarında
ve ayakları altından akan
toprak,
toprak,
ve topraktı.
Gece aydınlık ve sıcak
ve kağnılarda tahta yataklarında
koyu mavi humbaralar çırılçıplaktı.
Ve kadınlar
birbirlerinden gizleyerek
bakıyorlardı ayın altında
geçmiş kafilelerden kalan öküz ve tekerlek ölülerine.
Ve kadınlar
bizim kadınlarımız:
korkunç ve mübarek elleri
ince, küçük çeneleri, kocaman gözleriyle
anamız, avradımız, yarimiz
ve sanki hiç yaşanmamış gibi ölen
ve soframızdaki yeri
öküzümüzden sonra gelen
ve dağlara kaçırıp uğrunda hapis yattığımız
ve ekinde, tütünde, odunda ve pazardaki
ve kara sabana koşulan ve ağıllarda
ışıltısında yere saplı bıçakların
oynak, ağır kalçaları ve zilleriyle bizim olan
kadınlar,
bizim kadınlarımız
şimdi ayın altında
kağnıların ve hartuçların peşinde
harman yerine kehriban başlı sap çeker gibi
aynı yürek ferahlığı,
aynı yorgun alışkanlık içindeydiler.
Ve on beşlik şarapnelin çeliğinde
ince boyunlu çocuklar uyuyordu.
Ve ayın altında kağnılar
yürüyordu Akşehir üzerinden Afyon`a doğru.
Türk Edebiyatının ölümsüz Şairi Nazım Hikmet RAN'ın , kadınlarımız ile ilgili bu unutulmaz şiiri üzerine ben de bu yazımda kadınlarımızın sosyal güvenliğine ilişkin çokça sorulan sorularını kısaca yanıtlamak istedim.
İş Yaşamında Kadın ; Bu terim, medeni durumuna bakılmaksızın on sekiz yaşını doldurmuş kadın işçileri ifade eder. Anayasamız kimsenin, yaşına cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamayacağını, küçükler ve kadınlar için ruhi yetersizliği olanların çalışma şartları bakımından özel olarak korunacağını hükme bağlamıştır. Bu sebeple kadın çalışanların çalışma koşulları gerek iş kanunu açısından gerekse tüzük ve yönetmeliklerle ayrıntılı olarak düzenlemiştir.
Kadınlarımızın Doğum İzni ; Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz, doğumdan sonra da sekiz hafta olmak üzere on altı haftalık analık izinleri bulunmaktadır. Çoğul gebelik hallerinde de doğumdan önceki süreye iki hafta daha ilave söz konusudur. Hamile kadın çalışanların bu süreler içinde çalıştırılmamaları esastır.
Doğum izin süreleri artırılabilir mi?
- Doğum öncesi ve sonrası öngörülen bu süreler sağlık durumu ve çalıştığı işin özellikleri göz önünde bulundurularak hekim raporu ile artırılabilir.
Kısmi Doğum izni kullanabilir mi ?
-Hamile olan kadın çalışanın sağlık durumu uygun ise ve doktoru da bu durumu onaylıyorsa doğumdan önceki son üç haftaya kadar çalışmaya devam edebilir. Bu durumda doğum öncesi çalıştığı sürelere ilişkin izin hakkını doğumdan sonraki süreye ilave edebilir..
İşveren , Doğum izni ve fesih ?
- Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz, doğumdan sonra sekiz haftalık sürelerde çalıştırılmaları yasak dedik. Bu sürelerde işe gelmemesi durumunda iş akdi feshedilemez. Feshedilirse de geçersiz sayılır.
Hamilelikte çalışma şartları ; Hekim raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, hamile kadın sağlığına uygun, daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu durumda ücretinden herhangi bir indirim yapılamaz. Hatta başka bir işe aktarılması teknik açıdan makul ve mümkün görünmüyorsa, sağlığın korunması için kadın çalışanın istemesi durumunda ücretsiz izin kullanma hakkı vardır. Bu ücretsiz izin, yıllık izin hesabında da dikkate alınmaz.
Hamilelikte tıbbi kontrol ?
-Hamilelik süresince çalışırken periyodik kontrollerin yapılabilmesi için işveren tarafından ücretli izin verilir.
Hamilelik ve normal izin ; Kadın işçilerin 4857 sayılı İş Kanunu’nun 74. maddesi hükümlerine göre doğumdan önce ve doğumdan sonraki sekizer haftalık sürelerde çalıştırılması yasak olduğu için, bu süreler yıllık izin hesabında çalışmış gibi değerlendirilir. Yıllık izin hesaplamasında bu süreler düşülmez.
Doğum sonrası ücretsiz izin hakkı?
-Doğumdan sonraki sekiz haftalık süre tamamlandıktan sonra, kadın çalışanın talep etmesi halinde altı aya kadar ücretsiz izin kullanabilir. Ancak bu süre yıllık izin hesabında dikkate alınmaz.
Haftaya görüşmek üzere. Sosyal güvenlikle kalınız.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.