Değerli okurlarım, yazımı başlamadan önce Nazilli Devlet Hastanesi Dahili Yoğun bakım servisinde yatan Annemin tedavisinde yakın ilgisini eksik etmeyen,Hekimliğinin yanı sıra hastalarına ailesinden biriymişçesine davranan Göğüs Hastalıkları TBC Uzmanı Sayın Dr.Murat ÇAM’a ve Dahiliye Yoğun Bakım Servisi Hemşireleri ve çalışanlarına çok teşekkür ederim.
Şimdi gelelim Kadro bekleyen Taşerdon işçiler ile ilgili son duruma ;Yıllardan bu yana dillerden düşmeyen Taşeron işçiler ile ilgili TBMM’den yasa beklenirken 24/12/2017 tarihli resmi gazetede yayımlanan 696 sayılı Kanun hükmündeki kararname ile sorun çözülmeye çalışıldı.
Tüm taşeron işçilere koşulsuz kadro sözü verilmesine rağmen, 696 sayılı KHK ile taşeron işçilerin büyük çoğunluğu kadro hakkından yoksun bırakıldı. Belediye ve il özel idarelerinde çalışan 450 bin taşeron işçiye kadro yerine iktisadi teşekkül işçiliği getirildi. KİT’ler ve bazı özel bütçeli kuruluşlarda çalışan işçiler kapsam dışında tutuldu. “Personel ihalesi” şartı arandığı için; ihalesinde personel gideri yüzde 70’in altında olan işçiler ile mal, yapım ve danışmanlık ihalelerinde çalıştırılan işçiler dışarıda kaldı.
Kapsamda olan işçilere ise hem güvenlik soruşturması hem yazılı, sözlü ya da uygulamalı sınav şartı getirildi. Öte yandan kadro için, açılan davalar ile geçmişe yönelik hak ve alacaklardan feragat koşulu aranacak. Kadroya geçiş, mevcut hak ve ücretlerle yapılacak. Taşeron işçilerin ücret ve hakları mevcut kadrolu işçilerin seviyesine çekilmeyeceği gibi kadroya alınan taşeron işçiler, mevcut kadrolu işçilerin toplu iş sözleşmesinden de yararlanamayacak.
Düzenleme OHAL devam ederken KHK ile yapıldığı için Anayasa Mahkemesi yolu da kapatılmış oldu.
Ancak KHK ile kapsama alınan kamu idarelerinde çalışan tüm taşeron işçilere kadro verilmeyecek. KHK’nin 127. maddesi ile sadece “personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında” çalıştırılan taşeron işçilerin kadroya alınması düzenlendi. Böylece hizmet alımı ihalelerinde çalışan ancak ihalesi “personel çalıştırılmasına dayanmayan” işçiler kapsam dışında tutuldu. Hizmet alımı ihalelerinde personel gideri yüzde 70’in altında ise, ihale, “personel çalıştırılmasına dayalı ihale” sayılmıyor. Bu yüzden yemekhane ve çağrı merkezi başta olmak üzere personel giderinin yüzde 70’in altında düşebildiği birçok farklı hizmet alımında çalıştırılan taşeron işçiler dışarıda kaldı.
Kadroya alınmayacak bir diğer işçi grubu ise mal, yapım işi ve danışmanlık ihalelerinde çalıştırılan işçiler. Örneğin Karayollarında çalıştırılan işçiler, anahtar teslim ihalelerde gözüküyor. Benzer şekilde su ve kanalizasyon ihaleleri de anahtar teslim iş gösterildiği için bu ihalelerde çalıştırılan işçiler de dışarıda kalıyor.
Kadro kapsamındaki idarelerde çalışmak, kadro almak anlamına da gelmiyor. KHK’nin 127’inci maddesi ile işçi kadrosuna geçiş için, Devlet Memurları Kanunu’ndaki devlet memurluğuna atanmak için aranan bazı şartlar getirildi. Yaş ve öğrenim şartı aranmayacak. Ancak şu koşullar aranacak: Türk vatandaşı olmak, Kamu haklarından mahrum bulunmamak, Bazı suçlardan mahkûm olmamış olmak, Askerlikle ilgisi bulunmamak, Görevi yapmasına engel akıl hastalığı bulunmamak, Güvenlik soruşturması yapılmış olmak.
KHK’nin 127. maddesine göre, emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazananlar, kadroya alınmayacak. Buna göre emekli olup çalışmaya devam eden işçiler ile emekliliğe hak kazanmış olup henüz emekliye ayrılmayan, çalışmaya devam eden işçiler dışarıda kalacak. Öte yandan haklarından feragat etmeyen işçiler de kadroya dâhil edilmeyecek. Haklardan feragat hem açılmış davaları hem de taşeronda çalışılan dönemi kapsayacak. 127. maddeye göre:
(1) Taşeron işçilerin taşeronda çalıştıkları döneme ilişkin açtıkları davalar ve bu davalar sonucunda hak kazandıkları alacaklardan feragat etmesi istenecek. Böylece işçilerin muvazaa kararlarına dayanarak açtıkları alacak davaları başta olmak üzere tüm dava ve alacaklarından vazgeçmesi şart olacak. (2) Kadroya alınan işçilerden, kadroya alınmış olmalarından kaynaklı olarak geçmişe dönük bir hak ve alacak talebinde bulunmayacaklarına ilişkin sulh sözleşmeleri yapmaları istenecek. Böylece, muvazaa kararı olan işçiler başta olmak üzere kadroya alınacak tüm işçiler, geçmiş döneme ilişkin bir fark ve alacak talebinde bulunamayacak; kadrolu işçilerin hak ve ücretlerini geçmişe dönük olarak talep edemeyecek.
4 Aralık 2017 tarihi itibariyle fiilen çalışan taşeron işçiler kapsamda olacak. Bununla birlikte 4 Aralık 2017 tarihi itibariyle, doğum izni ve hastalık izninde bulunan işçiler ile askerde olan erkek işçilerde kapsama dâhil edilecek. İşe iade davası sonuçlanan ya da devam eden işçilerle ilgili bir düzenlemeye KHK’de yer verilmediği için bu durumda olan işçiler dışarıda kalacak. Kapsamda olan ve aranan şartları taşıyan işçiler, 2Ocak 2018 tarihinden itibaren 10 gün içinde, yani 12 Ocak 2018 tarihine kadar, çalıştığı idarenin ihale birimine kadroya alınmak için başvuruda bulunacak.
Her bir idare, kendi sınavının usul ve esaslarını kendi belirleyecek ve kendi yapacak. Sınav yazılı ve/veya sözlü ya da uygulamalı olabilecek. Yani idare isterse hem yazılı hem sözlü sınav yapabileceği gibi sadece uygulamalı sınav da yapabilecek. Sadece sınavda başarılı olan işçiler kadroya alınacak. Sınav sonuçlarına itiraz edilebilecek. Sınav ve kadroya alınma süreci, 2 Ocak 2018 tarihinden itibaren 90 gün içinde tamamlanacak ve hak kazanan işçiler kadroya geçirilecek.
Kadroya geçirilen işçilerin taşeron işçilerin hak ve ücretleri dört farklı yöntemle belirlenecek. 1) Taşeronda iken çalıştığı idarede taşeron işçilere yönelik tek bir toplu iş sözleşmesi bulunan işçilerin hak ve ücretleri, toplu iş sözleşmesi bitene kadar toplu iş sözleşmesinde belirtilen ücret ve haklar düzeyinde olacak. 2) Çalıştığı idarede taşeron işçilere yönelik birden fazla toplu iş sözleşmesi bulunan işçilerin hak ve ücretleri, bu toplu iş sözleşmelerinden en son sona erecek toplu iş sözleşmesine göre belirlenecek. 3) Çalıştığı taşeronu kapsayan toplu iş sözleşmesi bulunmayan ancak aynı idarenin farklı taşeronunda toplu iş sözleşmesi bulunan işçilerin hak ve ücretleri, idarenin taşeronlarındaki en son sona erecek toplu iş sözleşmesine göre belirlenecek. 4) Çalıştığı taşeronu kapsayan toplu iş sözleşmesi olmayan ve aynı idarenin farklı taşeronlarında da toplu iş sözleşmesi bulunmayan işçiler, bireysel iş sözleşmelerindeki ücret ve haklarla kadroya geçirilecek. Sonuç olarak kadroya geçirilen işçiler, mevcut kadrolu işçilerin hak ve ücretlerinden yararlanamayacak.
KHK ile taşeron işçilerin çalıştıkları kurum ya da kuruluştaki kadrolu işçilerin toplu iş sözleşmesinden yararlanmasına da engel konuldu. Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nda yapılan değişiklik ile kadro kapsamına alınacak taşeron işyerleri, ayrı bir işyeri sayılacak. Böylece kadroya alınacak taşeron işçiler, kadrolu işçilerin toplu iş sözleşmesinden yararlanamayacak. Bu işyerleri için ayrı toplu iş sözleşmesi yapılacak. Öte yandan işçiler, taşerondaki mevcut işkolları ile kadroya geçirilecek. Böylece taşeronun işkolu ile kadroya geçirilen işyerinin işkolu farklı ise, bu fark devam devam edecek. Örneğin Sağlık Bakanlığı’nda temizlik yapan işçi, sağlık işkoluna geçemeyecek; genel hizmetler işkolunda olmaya devam edecek. Böylece kadrolu sağlık işçilerinin toplu iş sözleşmesi ve haklarından yararlanamayacak.
İl özel idareleri ve belediyelerdeki taşeronlarda çalışan işçiler, kadro kapsamına alınmadı. KHK ile yapılan düzenlemeye göre, bu işçilerden koşulları taşıyanlar, il özel idareleri ve belediyelerin iktisadi teşekküllerine geçirilecek. Merkezi yönetimlerde çalışan taşeron işçiler için aranan şartlar, belediye ve il özel idarelerinde çalıştırılan taşeron işçiler için de aranacak. Ancak KHK ile yerel yönetimlere yönelik “personel çalıştırılmasına dayalı ihale şartı”nda bazı esneklikler getirildi. İhalede personel gideri yüzde 70’in altında olsa bile ya da ihale yapım ihalesi olarak gerçekleştirilmiş olsa bile, yıl boyunca devam eden park ve bahçe bakım ve onarımı ile çöp toplama, cadde, sokak, meydan ve benzerlerinin temizlik işlerine ilişkin alımlar personel çalıştırılmasına dayalı ihale kapsamında olacak. Böylece bu ihalelerde çalıştırılan işçiler de, belediye ya da il özel idarelerinin iktisadi teşekküllerine geçirilebilecek.
İl özel idareleri ve belediyelerdeki taşeron işçiler de güvenlik soruşturması ve sınavdan geçirilecek. Emekli ya da emekliliği gelmiş işçiler kapsama alınmayacak. Bu işçilerden de açtıkları davalar ve geçmişe dönük haklarından feragat etmeleri istenecek. Güvenlik soruşturması ve sınavı geçen işçiler, belediyelerde belediye iktisadi teşekküllerine, il özel idarelerinde ise il özel idarelerinin iktisadi teşekküllerine geçirilecek. Eğer belediye ya da il özel idaresinin kendi şirketi yoksa şirket kurulacak. KHK ile yapılan düzenlemeye göre artık, belediye ve il özel idareleri, kendi iktisadi teşekküllerinden doğrudan hizmet alımı yapabilecek. Yani ihale şartı olmayacak.
Belediyeler ve il özel idarelerindeki taşeron işçiler, 2 Ocak 2018 tarihinden itibaren 12 Ocak 2018’e kadar başvuruda bulunacak. Sınav ve geçiş süreci 2 Ocak 2018 tarihinden itibaren 90 gün içinde tamamlanacak. Yerel yönetimlerdeki taşeron işçiler de, diğer taşeron işçiler gibi mevcut hak ve ücretleri ile iktisadi teşekküllere geçirilecek. Yani kadrolu işçilerin hak ve ücretlerinden yararlanamayacak. Kadrolu işçilerin toplu iş sözleşmeleri, bu işçilere uygulanmayacak.
KHK’nın 17’nci maddesi ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4. maddesinin (c) fıkrasındaki “geçici personel” düzenlemesi kaldırıldı. 4-c kapsamındaki geçici personel, 2 Ocak 2018 tarihinden itibaren 90 gün içinde 4-b’ye yani “sözleşmeli personel” statüsüne geçirilecek. Ancak kısmi süreli çalıştırılanlar ile saat ücreti karşılığı çalıştırılanlar, 4-b’ye geçirilmeyecek. KHK’nın 106. maddesi ile mevsimlik işçilere uygulanan 5 ay 29 gün süre sınırını, Maliye Bakanlığı 4 aya kadar daha uzatabilecek. Ancak Maliye Bakanlığı, bu süreyi hiç uzatmama ya da 4 aydan daha kısa süre ile de uzatabilecek.
Düzenleme OHAL dönemi devam ederken bir KHK ile yapıldığı için Anayasa Mahkemesine başvuru olanağı da ortadan kaldırıldı. Kapsama girmeyen işçiler haklarını Anayasa Mahkemesinde arayamayacak. Ayrıca kadrolu işçilerle eşit hak ve ücret tanınmayan işçiler de Anayasa Mahkemesine gidemeyecek
Taşeron işçilerin sürekli işçi kadrosuna geçmesi, 4 Aralık 2017 itibarıyla çalıştırılmakta olanları kapsayacak.Taşeron işçiler, on gün içinde çalıştıkları idarenin hizmet alım sözleşmesinin yapıldığı birime, sürekli işçi kadrolarında istihdam edilmek üzere yazılı başvurabilecek. askerlik görevlerini yerine getiren yükümlülerle terör eyleminin ortaya çıkarılması, etkilerinin azaltılması veya bertaraf edilmesinin sağlanması sırasında yardımcı olan sivillerden Terörle Mücadele Kanunu kapsamında hayatını kaybedenlerin çocukları ve kardeşleri istekli olmadıkça silah altına alınmayacak, silah altındakiler istemeleri durumunda terhis edilecek.
Taşeron işçiler, sürekli işçi kadrosuna geçebilmek için yazılı ve/veya sözlü ya da uygulamalı sınava alınacak. Sınavda başarılı olanların kadroya geçirilmesine ilişkin süreç 90 gün içinde sonuçlandırılacak.Taşeron işçilerin sürekli işçi kadrosuna geçebilmesinde, herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanmamış olmak şartı yer alacak.4/C (geçici) personel statüsü kaldırılarak, bu statüdeki personel 4/B (sözleşmeli) statüsüne geçirildi.696 sayılı KHK ile yüzbinlerce işçiyi ilgilendiren taşeron düzenlemesi de yer aldı. Maddeler Şöyle:
Madde 17 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4’üncü maddesinin (B) fıkrasına aşağıdaki paragraflar eklenmiş ve (C) Fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
“Bir yıldan az süreli veya mevsimlik hizmet olduğuna Devlet Personel başkanlığı ve Maliye Bakanlığının görüşleri üzerine Bakanlar Kurulunca karar verilen görevlerde ve belirtilen ücret ve adet sınırları içinde sözleşme ile çalıştırılanlar da bu fıkra kapsamında istihdam edilebilir.
Özelleştirme uygulamaları sebebiyle iş akitleri kamu veya özel sektör işverenince feshedilen ve 24/11/1994 tarihle ve 4046 sayılı Özelleşitrme Uygulamaları Hakkında Kanun kapsamında diğer kamu kurum ve kuruluşlarına nakil hakkı bulunmayan personel de bu fıkra kapsamında yaşlılık ve malullük aylığı almaya hak kazanıncaya kadar istihdam edilebilir. Bu kapsamda istihdam edileceklerin sayısı, öğrenim durumlarına göre, çalışma şartları ve bunlara ödenecek ücretler ile diğer hususlar Devlet Personel Başkanlığı ve Maliye Bakanlığının görüşlerine göre Bakanlar Kurulunca belirlenir”
MAdde 18 GEÇİCİ MADDE 43- Kamu kurum ve kuruluşlarında 4/12/2017 tarihi itibarıyla adam/ay esasına göre kısmi süreli çalıştırmakta olanlar ile saat ücreti karşılığı çalışmakta olanlar hariç olmak üzere bu Kanunun 4’üncü maddesinin mülga (C) fıkrası kapsamında tahsis edilmiş geçici personel pozisyonlarında çalıştırılmakta olanlar pozisyonlarının tahsis edildiği teşkilat ve birimde halen yürütmekte oldukları hizmetleri aynı şekilde yerine getirmeye devam etmek üzere , bu Kanunun 4’üncü maddesinin (B) fıkrası kapsamında ihdas edilecek sözleşmeli personel pozisyonlarına bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren doksan gün içinde kurumlarınca geçirilir
Bu madde kapsamında sözleşmeli personel pozisyonlarına geçirilinlere iş sonu tazminat ödenmez. Bu personelin önceden iş sonu tazminatı ödenmiş süreleri hariç, iş sonu tazminatı esas olan toplam hizmet süreleri yeni pozisyonlarında iş sonu tazminatına esas toplam hizmet süresi ile ücret ve izin sürelerinin hesabında dikkate alınır.denilmektedir.
Yeni yılda görüşmek üzere , sosyal güvenlikle kalınız.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.