Değerli okurlarım,Coronavirüs yaşamımızın birçok alanını etkilediği gibi özellikle işçi – işveren ilişkilerinde de büyük bir değişikliğe sebep olmuştur.Başta kısa çalışma ve kısa çalışma ödeneği olmak üzere 7226 sayılı Kanun ile çalışma yaşamımızda birtakım değişiklikler yapılmıştır.
Her kriz ortamında olduğu gibi bu Coronavirüs salgınında da hizmet başta olmak üzere çoğu sektörde iş potansiyeli önemli oranda düşmüş bulunuyor.
Tüm bu hallerde işyerlerinde işten çıkarmaların veya ücretsiz izne ayırarak geçim bakımından zor durumda bırakılmanın önlenmesi yoluyla hem istihdamın hem de sosyoekonomik yapının korunması hatta salgın hastalığa karşı bünyelerin daha sağlıklı korunabilmeleri için aile bütçelerinin korunması bakımlarından kısa çalışmanın önemi büyük.
Kısa çalışma ödeneğinde ne yazık ki bir üst sınır var ve aylık brüt asgari ücretin yüzde 150’sini aşamıyor.
Kısa çalışma için başvuruyu işverenlerin yapması gerekiyor. Bu da son 3 yılda 600 gün (daha sonra 450 gün oldu ) sigortalı çalışmış olmak, son 120 gün ( daha sonra 60 gün oldu ) sürekli çalışmış olmak gerekiyor.
Kısa çalışma sadece sigortalı çalışanlarla ilgili bir hak. İşyerleri önlemler kapsamında geçici olarak kapatılan esnaf için ise KDV ve muhtasar ertelemeleri, SGK prim ertelemeleri ve özellikle de işyeri kiralarının bu sürede alınmaması, ödenmeyen işyeri kiraları için ise bu mülklerin sahiplerinin ödeyeceği vergiden düşülmelerinde fayda bulunuyor.
Yine 7226 sayılı Kanun ile kısmi süreli, çağrı üzerine veya puantaj esasına göre çalışan 4/a sigortalılarından başka bir sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişisi konumunda olmayanların ayda 20 gün ve daha az olan çalışma günlerini GSS primi ile 30 güne tamamlama zorunluluğu esnetilmiş bulunuyor. Buna göre artık bu tür çalışması olanlar ancak sekiz ve daha az gün çalışmaları halinde GSS primi ile ayda 30 güne tamamlamak zorunda olacaklar.
Ayrıca ev hizmetlerinde ayda 10 günden fazla süre ile çalışanların da prim günlerini GSS primi ile 30 güne tamamlama zorunluluğu da kaldırılmış bulunuyor.
Bu arada ; Esnaf Ahilik Sandığına ilişkin hükümler yani esnafların işsizlik sigortası 01.01.2021 tarihine ertelendi.
2008 yılında çıkan 5510 sayılı Kanunun getirdiği sistemdeki bireyler aleyhine çarpıklık nedeniyle SSK’lılar için en düşük emekli aylığı 2019 yılında 681,51 TL oldu. (Bağkurlular için 694 TL) Genelgede “Malûllük ve ölüm aylıklarında diğer bir alt sınır kontrolü olarak, hesaplanan ölüm veya malullük aylığı tahsis talep veya ölüm yılından önceki yılın son ödeme ayında 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) kapsamındaki sigortalılar için dosya bazında ödenen en düşük yaşlılık aylığından az olmayacaktır. Az olması durumunda, sigortalının aylığı bu miktara yükseltilecektir.” diyerek bu olgunun etkileyeceği aylıkları nispeten korumayı amaçlıyordu.
Özellikle düşük primle çalışanlar başta olmak üzere 2008’den sonraki süreçte çalıştıkça aylığın düşmesi olgusu nedeniyle aylıklar değer yitirmekte. Bu nedenle geçen yıl aylıkların 1000 TL’den az olarak ödenmeyeceği biçiminde yasa değişikliği yapılmıştı.
Şimdi de aylıkların 1000 TL değil 1500 TL’den az olarak ödenmeyeceği biçiminde yasa değişikliği yapılmış bulunuyor.
Yeni yıl itibariyle 1500 TL’den az aylık ödenmeyecek. Yani aslında aylıklar 1500 TL’ye yükselmeyecek, söz gelimi aylık 800 TL ise 1000 TL olarak ödenirken yüzde 6 zam geldiğinde maaş 848 TL iken yine 1000 TL’den az olduğu için 1000 TL olarak ödeniyordu. Şimdi bu 800 TL’lik aylık 1500 TL olarak ödenecek. Bayram ikramiyesi ödenmesinde de yeni bir düzenlemeye gidilmiş Ramazan Bayram İkramiyesi Nisan ayı maaşlarıyla birlikte değil 7-11 Nisan arasında ödenmesi karar altına alınmıştır.
Sosyal Güvenlik ve İş sağlığı konusunda daha da alınması gereken yeni önlemlerin olması gerektiğine inanıyorum.
Esnaf ve Ticaret odalarının halen sessizliğini koruyor olmasını da anlamış değilim.
Değerli okurlarım,tvDEN " İŞTEN & GÜÇTEN SOSYAL GÜVENLİĞİNİZ " programında , konusunda uzman konuklarım ile çalışma hayatındaki yeni gelişmeler ile ilgili yaptığımız programları izlemenizi tavsiye ederim.
Sağlığımızın yerinde olması halinde haftaya görüşmek üzere,sosyal güvenlikle kalınız.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.