Dul / yetim aylığı alabilmek

Dul yetim aylıklarının bağlanması konusu halk arasında en çok konuşulan konuların başında gelir. Çünkü dul / yetim aylıklarının bağlanmasında 01/10/2008 sonrası yapılan yeni düzenlemeler ve uygulamalar tam anlamıyla akıl karıştırır cinsindendir.

Aynı mahalleyi paylaşan Ayşe, hem babasından ve hem de eşinden maaş almasına karşın, Fatma maalesef alamamaktadır.

Bu yazımda aylıklarının bağlanma ya da bağlanamamasının nedenlerini ve niçinlerini sizlerle ayrıntılı olarak paylaşmaya çalışacağım.

Sosyal güvenlik kanunlarına göre kız çocukları, ölen anne ve babalarından dolayı iki tam maaş yani hem SSK (4/a) + Bağ- Kur (4/b) ve hem de Emekli Sandığı (4/c) + SSK (4/a) gibi alabildikleri gibi tek maaş Emekli Sandığı + Emekli Sandığı veya bir tam bir yarım maaş SSK (4/a) + SSK (4/a) alabilmekte yahut ölüm tarihine bağlı olarak hiç maaş alamamaktadırlar.

BEKAR, DUL, BOŞANMIŞ VEYA ÇALIŞMIYOR OLACAK

Yetim aylığından kız çocuklarının faydalanabilmesinde evli / bekar veya dul olup olmadığı, çalışıp çalışılmadığı çok önemlidir. Kız çocukları yaşları ne olursa olsun bekar, dul veya boşanmışlarsa, çalışmıyor, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir ya da aylık almıyorsa yetim maaşı alabilirler.

Anne ya da babanın ölümü sonrası bağlanacak aylıklardan bir tanesinin 5434 (Emekli Sandığı) Sayılı Kanun kapsamında olması halinde, yetim kız çocuklarına her iki aylık tamdan ödenecektir.

5510 Sayılı Kanun’a Göre kız çocuklarına anne ve babadan bağlanacak aylık; anne babanın ölümünün 30.09.2008 sonrası olması halinde ;

1- Annenin ve babanın SSK'lı (4/a) olması halinde yetim kız çocuğu, çalışmamak ve emekli maaşı almamak kaydıyla yüksek aylığın tamamını düşük aylığın da yarısını alır.

2- Anne ve babanın Bağ-Kur'lu (4/b) li olması halinde , çalışmamak ve emekli maaşı almamak kaydıyla yüksek aylığın tamamını, düşük aylığın yarısını alır.

3- Annenin ve babanın Emekli Sandığı (4/c) mensubu olmaları halinde, çalışmamak ve emekli maaşı almamak kaydıyla yüksek aylığın tamamını, düşük aylığın yarısını alır.

4- Annenin ve babanın Bağ-Kur (4/b) ya da SSK’lıdan (4/a) birisine tabi olduğunu kabul eder veya annenin ve babanın sadece Emekli Sandığı ( 4/c)'li olduğunu varsayar isek yetim kıza iki maaş da tam olarak ödenir.

5- Ölümlerden biri 1.10.2008 öncesi ise ; 4/a (SSK) ise anne ve baba yüksek olan aylık tam, düşük aylığın yarısı ,4/b ( Bağ-Kur) ise anne ve baba yüksek aylık tam, düşük olan aylığın yarısı, 4/c (Emekli Sandığı) ise anne ve baba tercih edilen aylık tam ödenir.

6- Ölümlerden ikisi de 1.10.2008 öncesi ise; 4/a (SSK) ise anne ve baba yüksek olan aylık tam, düşük aylığın yarısı, 4/b ( Bağ-kur ) ise anne ve baba yüksek olan aylık , 4/c ( Emekli Sandığı ) ise anne ve baba tercih edilen aylık tam ödenir.

7- Ölümlerden biri 1.10.2008 öncesi Emekli Sandığı (4/c) ve 4/a SSK veya 4/b Bağ-Kur ise iki tam aylık ödenir.

8- Ölümlerden biri 1.10.2008 öncesi Emekli Sandığı (4/c) + Emekli Sandığı (4/c) ise tercih edilen aylık tam ödenir.

9- Ölümlerden biri 1.10.2008 öncesi ise Emekli Sandığı (4/c) ve SSK 4/a veya Bağ-Kur 4/b ise iki tam aylık ödenir.

10- Ölümlerden ikisi de 1.10.2008 öncesi Emekli Sandığı (4/c) ve SSK 4/a veya Bağ-Kur 4/b ise iki tam aylık ödenir.

11- Ölümlerden biri 1.10.2008 öncesi SSK 4/a veya Bağ-Kur 4/b ve SSK 4/a veya Bağ-Kur 4/b ise iki tam aylık ödenir.

12 - Ölümlerden ikisi de 1.10.2008 öncesi ise SSK 4/a veya Bağ-kur 4/b ve SSK 4/a veya Bağ-kur 4/b ise iki tam aylık ödenir.

13- Bağ-Kur 4/b'den maaş almakta iken 04.10.2000 öncesi veya 08.08.2001 ile 01.08.2003 tarihleri arasında vefat edenin yetimlerine aylık bağlanabilmesi için kız çocuğunun gelirinin geçimi sağlayacak miktardan az olması, diğer bir ifade ile gelirleri toplamının brüt asgari ücretin altında olması gerekmektedir.

14- Ölümün 1.10.2008 tarihinden sonra olması halinde, yetim kızına sigortalılık statüsüne bakılmaksızın hem anne hem de babadan yetim aylığına hak kazanmaları halinde yüksek olan aylığın tam, düşük olan aylığın ise yarısı ödenir.

Biliyorum çok karışık, fakat maalesef uygulama böyle …

REDDİ MİRAS YAPABİLİR MİYİM ?

Fuat Bey,sizden acil bilgiye ihtiyacım var. Eşim vefat etti fakat ödeyemiyeceğimiz kadar borcu var, mirasını reddedersek maaş alabilir miyim ?

Değerli okurum,Hemen cevaplayayım.Evet maaş alabilirsiniz. Dul / yetim aylığı bir haktır. Eşinizin mirası ile ilgili reddi miras davası açmanız maaş alamayacağınız anlamına gelmez.

BABASINDAN AYLIK ALABİLİR Mİ ?

Fuat Bey, kayınvalidem sigorta emeklisi, rahmetli kayınpederim Emekli Sandığı emeklisi olduğu için şu an ondan dul aylığı almaktadır. SSK emeklisi babasından da maaş alabilir mi ?

Değerli okurum, Kayınvalideniz SSK dan emekli olduğu için SSK emeklisi olan babasından aylık alamaz.

Haftaya görüşmek üzere, sosyal güvenlikle kalın.